14.2 C
Santorini
Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Νέα χρονολόγηση της Μινωικής έκρηξης ή πολλή κουβέντα για το τίποτα;

Share

* Του Γιώργη Βουγιουκαλάκη

Τις προηγούμενες τρεις ημέρες εμφανίστηκαν μια σειρά κείμενα στον ελληνικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, με τίτλους τύπου “Διαψεύδεται η δενδροχρονολόγηση για την έκρηξη της Θήρας” και υπότιτλους τύπου “Νέα μελέτη επιβεβαιώνει την παραδοσιακή άποψη ότι το ηφαίστειο εξερράγη στη διάρκεια του 16ου αιώνα π.Χ.” (βλέπε π.χ. Βήμα 7/3).

Τα κείμενα αυτά αναπαράγουν στην ουσία τη δημοσίευση του ιστότοπου του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Ερευνών Δασών και Χιονιού με αντίστοιχο τίτλο (Santorini tree-rings support the traditional dating of the volcanic eruption).

Καμία από αυτές τις δημοσιεύσεις δεν έχει σχέση με τα συμπεράσματα των επιστημονικών εργασιών τις οποίες επικαλούνται!

Ποια είναι τα πραγματικά γεγονότα: Τον Ιανουάριο του 2013 δημοσιεύεται στον ψηφιακό ανοιχτό ιστότοπο – περιοδικό PLoS ONE 8(1), μία μελέτη του Paolo Cherubini και συνεργατών του με τίτλο “Olive tree-ring problematic dating: A comparative analysis on Santorini“. Εκεί μελετάται αναλυτικά το πρόβλημα των “ψευδο-δακτυλίων” ανάπτυξης σε ξύλα όπως της ελιάς και στις κλιματικές συνθήκες της Σαντορίνης, και συμπεραίνεται ότι σε αυτές τις περιπτώσεις είναι αναμενόμενο ένα λάθος στην μέτρηση των δακτυλίων ετήσιας αύξησης που κυμαίνεται από 31 έως 44%. Αυτό και μόνο!!

antiquity_339Τότε δεν δημιουργείται κανένα θέμα, και δεν εμφανίζεται καμιά δημοσίευση. Στο τεύχος του Μαρτίου 2014 (339) του περιοδικού Antiquity δημοσιεύεται μία σειρά επτά (7) άρθρων – σχολιασμών με τίτλο “Bronze Age catastrophe and modern controversy-Dating the Santorini eruption“. Σε ένα από αυτά ο Paolo Cherubini εκθέτει τα αποτελέσματα της μελέτης που προαναφέρθηκε, και ακολουθεί άρθρο – σχολιασμός από τους Friedrich και συνεργάτες (την ομάδα που χρονολόγησε με ακρίβεια τη Μινωική έκρηξη με βάση ένα κλαδί ελιάς, εργασία που δημοσιεύτηκε το 2006 στο περιοδικό Science 312) που στοιχειοθετεί γιατί αυτή η χρονολόγηση ισχύει ακόμα.

Στη συνέχεια, ο ιστότοπος του Ελβετικού Ομοσπονδιακού Ινστιτούτου Ερευνών Δασών και Χιονιού αναρτά το προαναφερόμενο κείμενο, θέλοντας προφανώς να ελκύσει το ενδιαφέρον και να διαφημίσει τις δράσεις του, όπου μετά από στομφώδεις ανακρίβειες του τύπου “αν η έκρηξη ήταν ένα αιώνα πριν θα πρέπει να ξαναγραφεί όλη η ιστορία της εξέλιξης του πολιτισμού της Ανατολικής Μεσογείου” αναφέρονται μια σειρά αιτιάσεις που κατά τη γνώμη του Cherubini δεν επιτρέπουν να θεωρηθεί η χρονολόγηση με βάση το κλαδί ελιάς πολύ ακριβής, όπως η αβεβαιότητα της μέτρησης των δακτυλίων ή η πιθανότητα το κλαδί να ήταν ξερό πάνω στο δέντρο δεκάδες χρόνια. Καταλήγει τέλος στο συμπέρασμα ότι τελικά μπορεί να προκύψει διαφορά αρκετών δεκαετιών και προτείνει να συνεχίσει η διεπιστημονική έρευνα με τη συμμετοχή αρχαιολόγων, γεωεπιστημόνων, δεντρο-κλιματολόγων και ιστορικών για πιο ασφαλή συμπεράσματα.

Το πώς αυτά τα συμπεράσματα μπορούν να μεταφραστούν στους τίτλους και τα σχόλια των δημοσιευμάτων, αδυνατώ να το κατανοήσω. Για να διασκεδάσουμε τις εντυπώσεις μόνο θα μεταφέρω αυτούσιο ένα τμήμα της δημοσίευσης στο Science 312 (Friedrich et al) που εκτιμούσε την ηλικία της έκρηξης στα 1627-1600 π.Χ. με 95% βεβαιότητα: “Even when we take into account an uncertainty of 50% in the ring count, potentially caused by growth irregularities of olive, these limits are increased by only a decade“. (Ακόμη και αν λάβουμε υπόψη μία αβεβαιότητα 50% στη μέτρηση των δακτυλίων ανάπτυξης, που προκαλείται πιθανά από ανωμαλίες ανάπτυξης, τα όρια αυτά αυξάνουν μόνο μία δεκαετία). Σημειώνουμε ότι η αβεβαιότητα που εκτιμήθηκε από τον Cherubini είναι μεταξύ 31 και 44%!

Μπορούμε λοιπόν νηφάλια να συμπεράνουμε ότι η χρονολόγηση της έκρηξης στο 1613 π.Χ ± 7 έτη συνεχίζει να θεωρείται η ακριβέστερη μέχρι σήμερα.

Να σημειώσουμε επίσης ότι ακόμη κι αν η χρονολόγηση μεταφερθεί λίγες δεκαετίες πριν ή μετά το 1613 π.Χ. αυτό δεν αλλάζει τίποτα στη θεώρηση της εξέλιξης των πολιτισμών της Ανατολικής Μεσογείου. Στους μόνους που δημιουργεί προβλήματα είναι σε μια σειρά αρχαιολόγους – Αιγυπτιολόγους που δεν μπορούν να ταιριάξουν τις θεωρίες τους οι οποίες εκπορεύονται από τη χρονολόγηση της περιόδου των Φαραώ με βάση τα ονόματά τους!

————————————————————————————————————————————————
* Ο Γιώργης Βουγιουκαλάκης είναι διδάκτωρ ηφαιστειολόγος, ερευνητής στο ΙΓΜΕΜ/ΕΚΒΑ, συντονιστής της Επιστημονικής Επιτροπής του ΙΜΠΗΣ και μέλος της Ειδικής Επιτροπής Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης

 

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
[adrotate banner=”24″]


Ακολουθήστε το atlantea.news στο Google News και ενημερωθείτε για όλες τις ειδήσεις και τα άρθρα που δημοσιεύονται.
Διαφήμιση
Γιώργος Βουγιουκαλάκης - Το ηφαίστειο της Σαντορίνης
Διαφήμιση

Διαβάστε επίσης

Διαφήμιση
Διαφήμιση
youtube Atlantea
Διαφήμιση
Διαφήμιση

Σαντορίνη