Πετάει ο γλάρος;

Χρονογράφημα της Μαρίας Μαυρικάκη*

Όταν δεν ακολουθούν με χορευτική χάρη τα πλοία ή δεν εφορμούν για ψάρεμα, συνηθίζουν να πετούν κατά σμήνη πάνω από χωματερές και σκουπιδότοπους. Η γνώριμη τεθλασμένη από τις φτερούγες τους σπάει με μιαν αυθάδικη λευκή πινελιά το μπλε στους πίνακες της φύσης και του σαλονιού. Ένας τους κατάφερε να ξεχωρίσει και να βαπτιστεί. Ονοματίστηκε γλάρος Ιωνάθαν, καταπιάστηκε με αμάν βαριά φιλοσοφία κι απετέλεσε πρότυπο ζωής για πολλούς ανθρώπους. Ένας άλλος του είδους δεν απέκτησε ποτέ δικό του όνομα και παραμένει του πατρός του, ας πέρασαν 120 χρόνια από τη γέννησή του. Στο μεσοδιάστημα έχει διαπρέψει στη θεατρική ιστορία κι έχει παιχτεί αμέτρητες φορές σε όλο τον κόσμο, παρότι βγαίνει στη σκηνή όντας ήδη τουφεκισμένος. Βλέπεται ο πατέρας του ήταν ο Τσέχωφ.

Παρακολουθώντας για πολλοστή φορά την παράσταση του Γλάρου, φέτος πρόσεξα πολλά νέα σημεία. Έτσι συμβαίνει με τα σπουδαία έργα τέχνης, σε κάθε καινούργια ανάγνωση αποκαλύπτεται κι άλλο πέπλο. Ειδικά όταν ο σκηνοθέτης συμβάλλει με νεωτερικότητα στην εμπέδωσή του, “πειράζοντας” το κλασικό και βάζοντας αφηγητές και ήρωες να ταυτίζονται. Τότε μπορούμε άνετα να εστιάσουμε σε όσα το ανάλαφρο χιούμορ και η πίκρα του δράματος σε τέσσερις πράξεις διανθίζει ή υπαινίσσεται: στο σκιάξιμο από τον απροσπέλαστο φόβο του θανάτου, στον μάταιο εγκλωβισμό τού χωρίς ανταπόκριση έρωτα, στην παντοδύναμη μάνα, στα βάσανα της μικρής υπέροχης ζωής μας, ακόμα και στην προφητεία της κλιματικής αλλαγής. Στο μεταξύ, δύο συγγραφείς- που αποτελούν αντιπροσωπευτικά δείγματα του συγγραφικού ιού ξιφουλκούν, ανταλλάσσοντας ατάκες που περιέχουν όλη την αγωνία του πατέρα Τσέχωφ περί γραφής.

Ως μη ειδική κριτικός, δεν θα αναλύσω τη σκηνοθετική  προσέγγιση ούτε θα αξιολογήσω τεχνικά την απόδοση των συντελεστών. Δεν περιγράφω τις λεπτομέρειες της παράστασης που ήταν πολλές κι ενδιαφέρουσες. Κομίζω μόνο την αίσθηση του απλού θεατή που συγκινήθηκε, ευχαριστήθηκε και προτείνει. Θαλασσινό πουλί στα όνειρά μας ο Γλάρος, ένα κλασικό έργο με πολύ φρέσκια ματιά και μιαν Αρκάντινα που συναρπάζει, στο Θέατρο Τέχνης.

Δείτε το ως μια πράξη αντίστασης στους ποταμούς άχρηστης πληροφόρησης που μας κατακλύζουν στις πολύ μικρές οθόνες, ως μια ευκαιρία για απενοχοποίηση που δεν βρίσκουμε ποτέ χρόνο να διαβάσουμε, ως τη σύμπτυξη ενός εικονικού βιβλίου, ως μια δίωρη απόδραση από τα ειωθότα. Επισκεφθείτε κάποιο από τα πολυάριθμα θέατρα των μεγαλουπόλεων. Μπορείτε να ξεκινήσετε από τη Φρυνίχου· εκεί, πετάει ο Γλάρος. Απογειώνεται.

*Η Μαρία Μαυρικάκη είναι συγγραφέας. Πρόσφατο έργο της είναι το μυθιστόρημα “Περαστικά” που κυκλοφορεί από τις εκδόσεις Αίολος.

Όλες οι δημοσιεύσεις με τα χρονογραφήματα της Μαρίας Μαυρικάκη:
https://bit.ly/35O9uoH