Με αφορμή την πρόσφατη διαχείριση επείγοντος ψυχιατρικού περιστατικού στη Σαντορίνη, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων ΚΛΙΜΑΚΑ απέστειλε επιστολή προς το Υπουργείο Υγείας και τον Διοικητή του Γενικού Νοσοκομείου Θήρας, καταθέτοντας προτάσεις για το μοντέλο διαχείρισης τέτοιων περιστατικών. Το προτεινόμενο μοντέλο αφενός μειώνει την επιβάρυνση του κρατικού προϋπολογισμού που προκαλεί η ενεργοποίηση της εισαγγελικής παραγγελίας και αφετέρου διασφαλίζει την ασφαλή και αξιοπρεπή διαχείριση επειγόντων ψυχιατρικών περιστατικών.
Όπως περιγράφεται στην επιστολή, αλλοδαπή γυναίκα που μετέβη στη Σαντορίνη για διακοπές, συνελήφθη και μεταφέρθηκε στο Αστυνομικό Τμήμα, κατόπιν παράδοξων συμπεριφορών που παρουσίασε κατά τη διαμονή της σε ξενοδοχείο του νησιού. Κατά την παραμονή της στο Αστυνομικό Τμήμα, η ασθενής παρουσίασε έντονα επιθετική συμπεριφορά, ήταν διεγερτική και αποδιοργανωμένη, οπότε και αποφασίστηκε η μετακίνησή της στο Γενικό Νοσοκομείο Θήρας.
Στη συνέχεια παραπέμφθηκε στη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων ΚΛΙΜΑΚΑ, όπου, με τη βοήθεια μεταφραστή, εκτιμήθηκε ψυχιατρικά και παράλληλα υπήρξε τηλεφωνική επικοινωνία με τους οικείους της στο εξωτερικό, προκειμένου να αντληθούν περισσότερες πληροφορίες για το ιστορικό της και την φαρμακευτική θεραπεία που λάμβανε, καθώς και να επιβεβαιωθεί η άφιξη του συζύγου της στο νησί. Συστήθηκε η συνέχιση της νοσηλείας της ασθενούς στο Γενικό Νοσοκομείο και δόθηκαν οδηγίες για την φαρμακευτική αγωγή. Μετά από διήμερη νοσηλεία και καθώς η ασθενής ήταν πιο ήρεμη, έλαβε εξιτήριο, συνοδεία του συζύγου της, προκειμένου να συνεχίσει τη θεραπεία της στη πατρίδα της.
Σύμφωνα με την ΚΛΙΜΑΚΑ, η διαχείριση τέτοιων περιστατικών είναι σχεδόν καθημερινή σε όλα τα νησιά της ακτίνας δράσης της, και ιδιαίτερα κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου, όποτε και ο γεωγραφικός πληθυσμός των νησιών τριπλασιάζεται. Η συνεργασία με τις τοπικές αρχές, αστυνομικά τμήματα, κέντρα υγείας και Γενικά Νοσοκομεία, αποτελεί ένα απαραίτητο συστατικό που χρειάζεται να διασφαλιστεί, τόσο για την ασφαλή και αξιοπρεπή μεταχείριση των ασθενών, όσο και για την μείωση της οικονομικής επιβάρυνσης που υφίσταται ο κρατικός προϋπολογισμός με την ενεργοποίηση των κρατικών μηχανισμών και της εισαγγελικής παραγγελίας.
Ως εκ τούτου, η ΚΛΙΜΑΚΑ προκρίνει και αναλύει το ακόλουθο μοντέλο ως το μοναδικό που θα μπορούσε να λειτουργήσει για την ασφαλή αντιμετώπιση των ψυχικά πασχόντων σε υποτροπή:
- Αποτελώντας τον μοναδικό και βασικό φορέα ψυχικής υγείας σε όλα τα νησιά της ακτίνας δράσης της και έχοντας τη 24ωρη δυνατότητα παρέμβασης στη κρίση μέσω του συστήματος της τηλεψυχιατρικής, όλα τα επείγοντα ψυχιατρικά περιστατικά να αξιολογούνται ψυχιατρικά από τη Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων- ΚΛΙΜΑΚΑ, προκειμένου να εκτιμηθεί η κλινική τους εικόνα και το αν πληρούν τα κριτήρια περί ακούσιας νοσηλείας ή μπορούν να αντιμετωπισθούν στην κοινότητα.
- Για την αντιμετώπιση ασθενών που δεν πληρούν τα κριτήρια περί ακούσιας νοσηλείας σε ψυχιατρικό νοσοκομείο, αλλά οι οποίοι χρήζουν δομημένου θεραπευτικού πλαισίου για σύντομο χρονικό διάστημα, προτείνεται η βραχεία νοσηλεία τους στα κατά τόπους νοσοκομεία, σε συνεργασία με το ιατρονοσηλευτικό προσωπικό των νοσοκομείων και των αστυνομικών αρχών.
- Συνεχιζόμενη εκπαίδευση και επιμόρφωση του ιατρονοσηλευτικού προσωπικού πρωτοβάθμιας και δευτεροβάθμιας φροντίδας υγείας, καθώς και των αστυνομικών αρχών/ λιμενικού σώματος για την διαχείριση επειγόντων ψυχιατρικών περιστατικών.
“Έχοντας την πολυετή εμπειρία και γνώση που απαιτείται για την εφαρμογή της κοινοτικής ψυχιατρικής, η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων- ΚΛΙΜΑΚΑ μπορεί να συνεισφέρει επιστημονικά στην υλοποίηση των ανωτέρω, συνεργαζόμενη πάντα με όλους τους τοπικούς φορείς. Ενδεικτικά θα αναφέρουμε ότι στο σύνολο της λειτουργίας της μονάδας (2003-2021), η Κινητή Μονάδα Ψυχικής Υγείας ΝΑ Κυκλάδων-ΚΛΙΜΑΚΑ έχει δεχθεί περίπου 450 εισαγγελικές παραγγελίες για ψυχιατρική εκτίμηση ατόμων που βρίσκονται σε κρίση. Υπολογίζεται ότι το 40% των ατόμων αντιμετωπίστηκαν στην κοινότητα με σύμμαχο το στενό οικογενειακό τους περιβάλλον (180 άτομα), ενώ το υπόλοιπο 60% (270 άτομα) πληρούσαν τα κριτήρια για ακούσια νοσηλεία σε ψυχιατρική κλινική και κρίθηκε απαραίτητη η μεταφορά τους στην Αθήνα”, σημειώνει η ΚΛΙΜΑΚΑ στην επιστολή της και προσθέτει:
“Επιπλέον, η τακτική ψυχιατρική και ψυχολογική παρακολούθηση, που καθίστανται εφικτές μέσω του συστήματος της τηλεψυχιατρικής, τόσο στον χώρο της μονάδας, όσο και κατά τις κατ’ οίκον επισκέψεις από τους ειδικούς ψυχικής υγείας που βρίσκονται με φυσική παρουσία στα νησιά της ακτίνας δράσης της, διασφαλίζουν τη συνέχεια στη φροντίδα, η οποία είναι απαραίτητη στη διαχείριση χρόνιων ψυχικά πασχόντων”.
Όπως επισημαίνει η ΚΛΙΜΑΚΑ, η έννοια της διαχείρισης και της θεραπείας των ψυχικά πασχόντων σε κρίση μέσα στη κοινότητα, ακόμη και όταν υπάρχει εισαγγελική παραγγελία, μόνο θετικό πρόσημο μπορεί να έχει, καθώς προστατεύει την αξιοπρέπεια των ψυχικά πασχόντων και ενισχύει την μετέπειτα ψυχοκοινωνική τους αποκατάσταση, ενώ παράλληλα διασφαλίζει τη σωστή και ασφαλή διαχείριση των ατόμων από τις τοπικές αρχές, οι οποίες έχουν κληθεί να συμβάλλουν με τον δικό τους ρόλο στην αντιμετώπιση τέτοιων περιστατικών.
Ως προς το συγκεκριμένο περιστατικό που συνέβη στη Σαντορίνη, η ΚΛΙΜΑΚΑ τονίζει πως με τη σωστή συνεργασία όλων των εμπλεκόμενων, διασφαλίστηκε η άμεση και επιστημονική διαχείριση της ασθενούς, η οποία μπόρεσε με αξιοπρέπεια να επιστρέψει στη πατρίδα της ώστε να συνεχίσει την κατάλληλη γι’ αυτήν θεραπεία, μειώνοντας ταυτόχρονα τη μεγάλη επιβάρυνση που δημιουργείται στον κρατικό προϋπολογισμό όταν ενεργοποιείται η διαδικασία της εισαγγελικής παραγγελίας περί ακούσιας νοσηλείας.
