Την πρώτη του μεγάλη εκδήλωση πραγματοποίησε την Τρίτη 19/11 ο Σύνδεσμος Οινοποιών Σαντορίνης (ΣΟΣ), και αυτή είχε θέμα το νερό της άρδευσης, ποιες είναι οι “πηγές” σε ένα άνυδρο και απομακρυσμένο νησί όπως η Σαντορίνη και πώς μπορεί να χρησιμοποιηθεί ορθολογικά σε μία ξηρική καλλιέργεια, όπως είναι ο τοπικός αμπελώνας. Την οργάνωση της εκδήλωσης ανέλαβε η ομάδα του Συνδέσμου με την κωδική ονομασία Σ.Ο.Σ. για το ΝΕΡΟ.
Την εκδήλωση παρακολούθησε μεγάλος αριθμός αμπελουργών, καθώς και εκπρόσωποι των οινοποιείων-μελών του ΣΟΣ.
Είναι ευρέως αποδεκτό ότι ο σημαντικότατος αυτός πόρος που ονομάζεται “νερό”, αποτελεί έναν πολύτιμο αλλά και εύθραυστο κρίκο που συνδέει το περιβάλλον, το τοπικό ευάλωτο οικοσύστημα και την ανθρώπινη δραστηριότητα. Η εξασφάλιση του υδατικού δυναμικού καθώς και ορθολογική διαχείρισή του στον πρωτογενή τομέα αποτέλεσε τον βασικό άξονα στη εν λόγω ημερίδα.
Την εκδήλωση προλόγισε ο Πρόεδρος του ΣΟΣ Πέτρος Βαμβακούσης, ενημερώνοντας το κοινό για τους σκοπούς και τις δράσεις του Συνδέσμου και για την προσπάθεια των τελευταίων 30 ετών που έχουν γίνει σε συλλογικό επίπεδο, με στόχο την υποστήριξη του αμπελώνα και των ποιοτικών προϊόντων που παράγει. Κλείνοντας, αναφέρθηκε στη θεματολογία των ομιλητών και στην προσπάθεια του Συνδέσμου να προστατέψει τον αμπελώνα, να συνδράμει με στοχευμένες δράσεις στη βιωσιμότητά του και να καταφέρει να δημιουργήσει ένα σταθερό και ισορροπημένο περιβάλλον για τον αμπελουργό.
Ακολούθησαν οι εισηγήσεις των καλεσμένων ομιλητών:
Ο κος Νίκος Νικολαΐδης, Καθηγητής Πολυτεχνείου Κρήτης, Υδρογεωχημική Μηχανική και Αποκατάσταση Εδαφών, μίλησε για την “Άρδευση Θηραϊκού Αμπελώνα υπό το πρίσμα της Κλιματικής Αλλαγής”, αναλύοντας ανά ενότητα:
– Παγκόσμιες κοινωνικές προκλήσεις – WEFE Nexus (Water-Energy-Food-Ecosystem)
– Βελτιστοποίηση της Άρδευσης
– Αγρο-οικολογικές γεωργικές πρακτικές
– Πρόγραμμα Eco Future Κοιλάδα του Ιορδάνη
– Όραμα Αγροτικής Ανάπτυξης
Στη συνέχεια, ο κος Στέλιος Ταμβακίδης, Προϊστάμενος Διεύθυνσης Υδάτων της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, μίλησε για “Το θεσμικό πλαίσιο για την δημιουργία Συλλογικών Αρδευτικών Δικτύων και η Αξιοποίηση του Ανακυκλωμένου νερού ως εναλλακτικού υδατικού πόρου”, αναπτύσσοντας τις παρακάτω ενότητες:
– ΚΑΝΟΝΙΣΜΟΣ (ΕΕ) 2020/741 ΤΟΥ ΕΥΡΩΠΑΪΚΟΥ ΚΟΙΝΟΒΟΥΛΙΟΥ σχετικά με τις ελάχιστες απαιτήσεις για την επαναχρησιμοποίηση των υδάτων
– Κατηγορίες ποιότητας του ανακτημένου νερού & επιτρεπόμενη γεωργική χρήση
– Υδατικό αποτύπωμα
– Αξιοποίηση χρήσης πράσινου και γκρι νερού
– Γεωργία ακριβείας
– Μέθοδοι ελλειμματικής άρδευσης
Τρίτος ομιλητής ήταν ο κος Τάσος Μητσόπουλος, Γεωπόνος, Μηχανικός Περιβάλλοντος, Αναλυτής πληροφοριακών συστημάτων, του οποίου η ομιλία (έγινε διαδικτυακά, καθώς βρισκόταν στην Πορτογαλία) είχε θέμα “Κλιματική Αλλαγή & Αγροτικός τομέας – Λύσεις Οργάνωσης και Χρηματοδότησης”, αναφερόμενος και στις παρακάτω ενότητες:
– Επιπτώσεις της κλιματικής αλλαγής
– Αντιμετώπιση & προσαρμογή στις συνθήκες έλλειψης νερού
– Ευρωπαϊκή Ένωση & Κοινή Αγροτική Πολιτική (ΚΑΠ) Στρατηγικό Σχέδιο Ελλάδα 2023-2027
– Προγράμματα Δημοσίων Επενδύσεων (ΠΔΕ), Τοπική Αυτοδιοίκηση & Ανάπτυξη (ΤΑΑ), ΕΣΠΑ
– Ομάδες και Οργανώσεις Παραγωγών, διαχρονικός θεσμός και κίνητρα χρηματοδότησης
Το αρχικό πρόγραμμα της εκδήλωσης περιελάμβανε και ομιλία από τον κο Ευθύμιο Χανιώτη, Σύμβουλο Δημόσιας Διοίκησης – Σύμβουλο Τεχνικών Έργων, ο οποίος λόγω έκτακτου κωλύματος δεν κατάφερε να παρευρεθεί.
Η σειρά των εισηγήσεων έκλεισε με παρουσίαση-επίλογο από τον κο Μιχάλη Μπουτάρη, Γραμματέα του Ιδρύματος Φανή Μπουτάρη, ο οποίος, συνοψίζοντας τη θεματολογία της εκδήλωσης, αποτύπωσε τα σημεία στα οποία ο Σύνδεσμος Οινοποιών Σαντορίνης, σε συνέργεια με τους τοπικούς φορείς, θα πρέπει να επικεντρωθεί, έτσι ώστε η τροφοδοσία με νερό άρδευσης των καλλιεργειών, να μπορεί στο άμεσο μέλλον να αποτελέσει μία πραγματικότητα.
Μετά το πέρας των εισηγήσεων ακολούθησαν ερωτήσεις από το κοινό.
Τα βασικά συμπεράσματα στα οποία κατέληξε ο ΣΟΣ, με την ολοκλήρωση της πρώτης αυτής εκδήλωσης που διοργάνωσε, είναι τα ακόλουθα:
– Είναι ευρέως αποδεκτό ότι το νερό είναι ο πιο βασικός και κρίσιμος παράγοντας για τις τοπικές καλλιέργειες και την κτηνοτροφία στις Κυκλάδες. Μέχρι πρόσφατα οι ανάγκες καλύπτονταν σε πολύ μεγάλο βαθμό από τις βροχοπτώσεις και τα έργα εγγείων βελτιώσεων που αποσκοπούσαν στην εξοικονόμηση των ομβρίων υδάτων. Οι αλλαγές που σημειώνονται στις κλιματολογικές συνθήκες στη 10ετία που διανύουμε, επιβάλλουν την εφαρμογή νέων καινοτόμων μεθόδων στην εξασφάλιση υδάτινων πόρων και στη διαχείριση τους από τους καλλιεργητές.
– Για την ανάπτυξη και βιωσιμότητα του πρωτογενούς τομέα στα νησιά των Κυκλάδων το νερό δεν αποτελεί τη μοναδική παράμετρο που δύναται να αλλάξει τα δεδομένα. Υπάρχουν και άλλοι παράγοντες που συνηγορούν και αλληλεπιδρούν με το νερό, όπως η γονιμότητα των εδαφών και η χρήση εδαφοβελτιωτικών (πχ εφαρμογή οργανικής ουσίας).
– Τέλος οι εξίσου πολύτιμοι παραγωγικοί συντελεστές στην εξίσωση παραγωγή και μεταποίηση είναι το φυτικό κεφάλαιο και ο άνθρωπος. Πολυετείς καλλιέργειες που έχουν ξεπεράσει κατά πολύ το παραγωγικό προσδόκιμο και χρήζουν αναδιάρθρωσης, καθώς και η εκπαίδευση του ανθρώπινου δυναμικού σε νέες τεχνολογίες, θα βελτιώσουν την τάση συρρίκνωσης του πρωτογενούς τομέα και πιθανόν να την αντιστρέψουν.
