Κυκλαδόραμα – Fishers Forum: Δυναμώνοντας τη φωνή των μικρών παράκτιων αλιέων

Το πρώτο CPF Fishers’ Forum 2025, με θέμα “Δυναμώνοντας τη φωνή των μικρών παράκτιων αλιέων”, πραγματοποιήθηκε την Πέμπτη 27 και την Παρασκευή 28 Νοεμβρίου στον Πειραιά, υπό τη διοργάνωση του Cyclades Preservation Fund (CPF) και με την υποστήριξη του Blue Marine Foundation (BMF), στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Κυκλαδόραμα που αποσκοπεί στην ενδυνάμωση και δικτύωση των παράκτιων αλιευτικών κοινοτήτων των νησιών προς μια πιο βιώσιμη κατεύθυνση, με επίκεντρο τις Κυκλάδες. Το διήμερο αποσκοπούσε πρωτίστως στο να δώσει φωνή στη μικρή παράκτια αλιεία της περιοχής, αναδεικνύοντας τις μεγάλες προκλήσεις αλλά και τις καλές πρακτικές που ακολουθούνται ευρύτερα και σε άλλες περιοχές στην Ελλάδα και στο εξωτερικό σε επιμέρους θεματικές, όπως οι περιοχές περιορισμού αλιείας, τα θαλάσσια πάρκα, η ερασιτεχνική αλιεία, η συνδιαχείριση, τα ξενικά είδη, ο αλιευτικός τουρισμός, κ.α. Παράλληλα, είχε ως στόχο να αναδείξει κοινές προτάσεις των αλιέων, καθώς και να ενισχύσει τον δίαυλο επικοινωνίας τους με την πολιτεία, την ακαδημαϊκή κοινότητα και τους περιβαλλοντικούς φορείς.

Στο διήμερο συμμετείχαν συνολικά 19 αλιείς από εννέα νησιά (Αμοργός, Αλόννησος, Μήλος, Κίμωλος, Κύθνος, Άνδρος, Σαντορίνη, Αλόννησος Λήμνος, Κεφαλονιά) κατόπιν πρόσκλησης που στάλθηκε στους επαγγελματικούς συλλόγους παράκτιας αλιείας των Κυκλάδων αλλά και σε μεμονωμένους αλιείς, με τους οποίους υπάρχει συνεργασία και ανοιχτός δίαυλος επικοινωνίας με τους διοργανωτές, εντός και εκτός Κυκλάδων.

H πρώτη ημέρα της διοργάνωσης ήταν αφιερωμένη αποκλειστικά στον διάλογο των αλιέων σε ένα κλειστό περιβάλλον, χωρίς παρατηρητές, καθώς και στην καταγραφή κοινών προτάσεών τους που αναδείχθηκαν μέσω διαδραστικής, συμμετοχικής μεθοδολογίας (role playing), ενώ η δεύτερη ημέρα άνοιξε τον κύκλο των συζητήσεων με τη συμμετοχή προσκεκλημένων εκπροσώπων της διοίκησης, της επιστημονικής κοινότητας και περιβαλλοντικών φορέων.

Διαφήμιση

Με χαιρετισμούς, τοποθετήσεις ή παρουσιάσεις συμμετείχαν, επιπλέον, ο Γενικός Γραμματέας Λιμένων, Λιμενικής Πολιτικής και Ναυτιλιακών Επενδύσεων του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, η Διευθύντρια Αλιευτικής Πολιτικής και Αξιοποίησης Προϊόντων Αλιευτικής Πολιτικής της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας (ΓΔΑ) του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων (ΥΠΑΑΤ), ο Πρόεδρος του Πανελλήνιου Συλλόγου Ιχθυολόγων Δημοσίου, εκπρόσωπος του Οργανισμού Φυσικού Περιβάλλοντος και Κλιματικής Αλλαγής (ΟΦΥΠΕΚΑ), ερευνήτρια του Ινστιτούτου Ωκεανογραφίας του Ελληνικού Κέντρου Θαλασσίων Ερευνών (ΕΛΚΕΘΕ), η επικεφαλής θαλάσσιων προγραμμάτων του Blue Marine Foundation στην Ελλάδα, η εκτελεστική διευθύντρια και επιστημονική ομάδα για θέματα θάλασσας του Cyclades Preservation Fund (CPF), εκπρόσωποι των περιβαλλοντικών οργανισμών WWF Ελλάς, iSea και Ίδρυμα Θάλασσα, το Πανελλήνιο Σωματείο Αλιευτικού Τουρισμού Επαγγελματιών Αλιέων, εκπρόσωποι αλιέων της πρωτοβουλίας Αμοργόραμα και του Εθνικού Πάρκου Αλοννήσου Βορείων Σποράδων, καθώς και οι φορείς Babel – Fisheries Collaborative και FishForma Co. Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν επίσης περιβαλλοντικές οργανώσεις (Greenpeace, Ελληνική Ορνιθολογική Εταιρεία, Αρχέλων) που συμμετέχουν στην πρωτοβουλία We Sea You, οι οργανισμοί Ionian Environment Foundation, Argosaronic Environment Foundation, και το Δίκτυο Αρχιπέλαγος.

Στο πλαίσιο του διημέρου:

• οι αλιείς συζήτησαν και συμφώνησαν σε θέματα και κοινές προτάσεις που αφορούν τις περιοχές περιορισμού αλιείας και τις θαλάσσιες προστατευόμενες περιοχές, την παρακολούθηση και τον αυστηρό έλεγχο της αλιευτικής δραστηριότητας, τη διαχείριση των αλιευτικών πόρων, τη μείωση της αλιευτικής προσπάθειας, τις εποχικές απαγορεύσεις και τέλος τη ρύθμιση της ερασιτεχνικής αλιείας ένα θέμα που φαίνεται να ανησυχεί σε μεγάλο βαθμό όλους τους επαγγελματίες της μικρής παράκτιας αλιείας.
• εκπρόσωποι του ΥΠΑΑΤ και του ΥΝΑΝΠ, υπογράμμισαν τις τρέχουσες πολιτικές για τη βιώσιμη αλιεία, τον κομβικό ρόλο των μικρής κλίμακας αλιέων στη διατήρηση των θαλάσσιων πόρων και τη σημασία της συνεργασίας όλων των εμπλεκόμενων φορέων. Ιδιαίτερη μνεία από τον Γενικό Γραμματέα του ΥΝΑΝΠ έγινε στην ανάγκη διατήρησης και αξιοποίησης των ξύλινων, παραδοσιακών αλιευτικών σκαφών, τα οποία -όπως σημείωσε- πρέπει να παραμένουν ενεργά και να συνεχίζουν να δραστηριοποιούνται στη θάλασσα. Από την πλευρά της, η εκπρόσωπος της Γενικής Διεύθυνσης Αλιείας του ΥΠΑΑΤ υπογράμμισε τις ευκαιρίες ενίσχυσης της συνδικαλιστικής οργάνωσης και εκπροσώπησης των αλιέων, την προτεραιότητα που πρέπει να δοθεί στον παραγωγικό τομέα της θάλασσας, καθώς και την ανάγκη για μεγαλύτερη συνεργασία και λιγότερο ανταγωνισμό μεταξύ των διαφορετικών αλιευτικών εργαλείων του κλάδου.
  
  Διαφήμιση

  
• ο εκπρόσωπος του ΟΦΥΠΕΚΑ ενημέρωσε τους παρευρισκομένους για τη σημαντικότητα και το χρονοδιάγραμμα των επόμενων σταδίων σχετικά με τη θεσμοθέτηση των νέων Θαλάσσιων Πάρκων στο Ιόνιο και στο Νότιο Αιγαίο.
• παρουσιάστηκαν παραδείγματα από υφιστάμενες και νέες Θαλάσσιες Προστατευόμενες Περιοχές, με έμφαση στο Εθνικό Θαλάσσιο Πάρκο Αλοννήσου και την ενεργή συμμετοχή στην προστασία των μέτρων από τον τοπικό αλιευτικό σύλλογο και το Ίδρυμα Θάλασσα.
• συζητήθηκε η πρόταση για τη θεσμοθέτηση του πρώτου υποθαλάσσιου προστατευόμενου τοπίου στη Σαντορίνη από την Θηραϊκή Θάλασσα. Επιστήμονες και τοπικοί αλιείς ανέδειξαν τη συμβολή των προστατευόμενων περιοχών στην ανάκαμψη των οικοσυστημάτων και των ιχθυοπληθυσμών, ενώ επισημάνθηκαν και νέες προοπτικές.
• αναδείχθηκε η σημασία της συνδιαχείρισης των αλιευτικών πόρων, με τη συμμετοχή νομικών και ειδικών σε θέματα βιώσιμης αλιείας από το WWF Ελλάδος. Παρουσιάστηκαν καλές πρακτικές από την Ελλάδα και το εξωτερικό, ενώ αναδείχθηκε η ανάγκη θεσμικής συμμετοχής των αλιέων στη λήψη αποφάσεων και στη διαμόρφωση των πολιτικών που τους αφορούν άμεσα
• ιδιαίτερο βάρος δόθηκε στην εμπειρία των αλιευτικών συλλόγων, οι οποίοι παρουσίασαν τα οφέλη αλλά και τις προκλήσεις που προκύπτουν από τη συνδιαχείριση με την πολιτεία, την επιστήμη και τους περιβαλλοντικούς φορείς. Η περίπτωση της Αμοργού και των Περιοχών Περιορισμένης Αλιείας συζητήθηκε εκτενώς, ως παράδειγμα συμμετοχικής διαδικασίας με πρωτοβουλία των ίδιων των αλιέων.
• παρουσιάστηκε η πρωτοβουλία Pick the Alien της iSea και η ανάγκη προώθησης των βρώσιμων ξενικών ειδών στην αγορά και  συζητήθηκαν οι ανάγκες για στοχευμένη υποστήριξη, κοινά εργαλεία διαχείρισης και αποτελεσματικές πρακτικές προσαρμογής σε ένα ταχέως μεταβαλλόμενο θαλάσσιο περιβάλλον.
• έλαβε χώρα η πρώτη επίσημη παρουσίαση ενός σύντομου video για τον υπεύθυνο αλιευτικό τουρισμό που ετοίμασε το CPF με την υποστήριξη του BMF στο πλαίσιο της πρωτοβουλίας Κυκλαδόραμα, ενώ εκπρόσωπος του πανελληνίου σωματείου για τον αλιευτικό τουρισμού, συμπεριλαμβανομένων αλιέων από το νησί της Κεφαλονιάς και επιστήμονες παρουσίασαν εμπειρίες, νέες πρακτικές και τα πρώτα συμπεράσματα από την εφαρμογή της δραστηριότητας σε διάφορες περιοχές της χώρας.

Όπως αναφέρεται σε σχετική ανακοίνωση, το CPF Fishers’ Forum 2025 ανέδειξε το γεγονός πως η ενδυνάμωση των μικρών παράκτιων αλιέων απαιτεί συνεχή διάλογο, αμοιβαία εμπιστοσύνη και συνεργασία, ενώ έκλεισε με τη δέσμευση όλων των συμμετεχόντων να συνεχιστεί η κοινή προσπάθεια για βιώσιμες ελληνικές θάλασσες, ισχυρές αλιευτικές κοινότητες και μια νέα κουλτούρα συμμετοχής στη διαχείριση των θαλάσσιων πόρων. Από την πλευρά τους οι διοργανωτές δεσμεύτηκαν, επιπλέον, να μοιραστούν τις κοινές προτάσεις των παράκτιων αλιέων με τους επαγγελματικούς συλλόγους των Κυκλάδων και στη συνέχεια και με τους αρμόδιους φορείς της Πολιτείας ώστε να συνεχιστεί και να εμπεδωθεί μια διαδικασία δομημένης, συμμετοχικής διαβούλευσης σε θέματα μείζονος σημασίας για το μέλλον της μικρής παράκτιας αλιείας στις Κυκλάδες, αλλά και ευρύτερα στην Ελλάδα.