Η Αμερικανική Διαστημική Υπηρεσία (NASA) αναγκάστηκε να αναβάλει λόγω μηχανικού προβλήματος την εκτόξευση της προγραμματισμένης για σήμερα (για τις 15:33 ώρα Ελλάδας) αποστολής Άρτεμις 1 με προορισμό τη Σελήνη.
Ο μεγα-πύραυλος Space Launch System (SLS), ο μεγαλύτερος που έχει ποτέ κατασκευαστεί στις ΗΠΑ και είναι φορέας της μη επανδρωμένης κάψουλας Orion (Ωρίων), βρίσκεται σε σταθερή κατάσταση και οι μηχανικοί της NASA θα συλλέξουν στοιχεία για να δουν τι πήγε στραβά.
Η επόμενη πιθανή ημερομηνία εκτόξευσης -αν επιλυθεί το πρόβλημα- είναι η Παρασκευή 2 Σεπτεμβρίου, στις 19:30 περίπου το απόγευμα (ώρα Ελλάδας). Δεν αποκλείεται όμως, σύμφωνα με το BBC, η εκτόξευση να καθυστερήσει περισσότερο.
Επιστροφή στη Σελήνη για τις ΗΠΑ μετά από 50 χρόνια
Το νέο αμερικανικό διαστημικό πρόγραμμα “Άρτεμις” (αδελφή του Απόλλωνα στην ελληνική μυθολογία) έρχεται πενήντα χρόνια μετά τη λήξη του ιστορικού προγράμματος “Απόλλων”. Στο πλαίσιο της αποστολής “Άρτεμις 1”, η NASA προγραμματίζει την εκτόξευση του πελώριου πυραύλου Space Launch System που θα μεταφέρει την κάψουλα Orion γύρω από τη Σελήνη, για μια δοκιμαστική πτήση έξι εβδομάδων και μετά θα γυρίσει στη Γη.
Στον σχεδιασμό της NASA περιλαμβάνεται επίσης η εκτόξευση το 2024 της επανδρωμένης αποστολής Άρτεμις 2 γύρω από το φεγγάρι, ώσπου τελικά το 2025 η αποστολή Άρτεμις 3 να προσσεληνωθεί (μεταφέροντας και την πρώτη γυναίκα αστροναύτη στη Σελήνη). Θα τεθούν έτσι πιθανότατα αυτή τη φορά τα θεμέλια για μια πιο μόνιμη σεληνιακή βάση και παρουσία αστροναυτών στον δορυφόρο της Γης, με απώτερο στόχο μια βάση στον Άρη μέσα στη δεκαετία του 2030. Πάντως αρκετοί ειδικοί δεν αποκλείουν ότι όλο αυτό το χρονοδιάγραμμα είναι υπερβολικά “σφιχτό” και φιλόδοξο, οπότε μπορεί να μετατεθεί κατά μερικά χρόνια προς το μέλλον.
Ο SLS μαζί με το Orion έχουν ύψος 98 μέτρων. Ο SLS, που χρειάστηκε πάνω από δέκα χρόνια για να αναπτυχτεί και να κατασκευαστεί, θεωρείται ο ισχυρότερος και πιο πολύπλοκος πύραυλος στον κόσμο, αν και, σύμφωνα με τον “Economist”, αποτελεί ένα υπερβολικά ακριβό κρατικό κατασκεύασμα και μια σπατάλη για τα χρήματα των φορολογουμένων. Οι βασικοί υπεργολάβοι για το πρόγραμμα Άρτεμις είναι οι εταιρείες Boeing για τον SLS και Lockheed Martin για την κάψουλα Orion. Η τελευταία φορά που εκτοξεύτηκε ένας τέτοιος μεγα-πύραυλος από το Κέντρο Κένεντι, ήταν το 1973 όταν ένας πύραυλος Κρόνος 5 (Saturn V) μετέφερε σε τροχιά τον διαστημικό σταθμό Skylab.
Οι τελευταίοι άνθρωποι που περπάτησαν στο φεγγάρι, ήταν οι δύο άνδρες αστροναύτες της αποστολής Απόλλων 17 το 1972, ενώ είχαν προηγηθεί δέκα άλλοι Αμερικανοί αστροναύτες, στη διάρκεια πέντε προηγούμενων αποστολών, με πρώτη προσσελήνωση της αποστολής Απόλλων 11 το 1969.
Ο ανταγωνισμός με άλλες χώρες
Τα τελευταία χρόνια υπάρχει κινητικότητα από αρκετές χώρες με προορισμό τη Σελήνη και οι ΗΠΑ έχουν ένα έξτρα ανταγωνιστικό κίνητρο να προλάβουν. Η Κίνα έχει προσσεληνώσει με επιτυχία τρεις ρομποτικές αποστολές και σχεδιάζει δική της σεληνιακή βάση για τη δεκαετία του 2030, η Ινδία και το Ισραήλ έστειλαν δικές τους σεληνιακές αποστολές το 2019 αλλά απέτυχαν, ενώ μια νοτιοκορεατική αποστολή βρίσκεται καθ’ οδόν με στόχο να τεθεί σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι.
Η NASA τις τελευταίες δεκαετίες έστρεψε το ενδιαφέρον της σε άλλους πλανήτες (Άρη) και μεγάλους δορυφόρους (του Κρόνου και του Δία), αλλά τώρα πλέον ενδιαφέρεται ξανά για τη Σελήνη, μεταξύ άλλων ως ενδιάμεσο σταθμό για πιο μακρινούς διαστημικούς στόχους. Πολύ περισσότερο που τα τελευταία χρόνια έγινε αντιληπτό ότι υπάρχει αρκετό νερό σε παγωμένη μορφή στο φεγγάρι, κάτι σημαντικό για μια μονιμότερη ανθρώπινη παρουσία, όχι μόνο ως πόσιμο νερό, αλλά και ως καύσιμο για πυραύλους μετά τη διάσπασή του σε οξυγόνο και υδρογόνο.
Η Σελήνη ή ένας διαστημικός σταθμός σε τροχιά γύρω από το φεγγάρι θα λειτουργήσει ως σταθμός ανεφοδιασμού για ένα πιο μακρινό ταξίδι, π.χ. στον Άρη. Προς το παρόν πάντως οι επιστήμονες δεν γνωρίζουν πόσο ακριβώς νερό υπάρχει στη Σελήνη και πόσο εύκολο θα είναι να αξιοποιηθεί στην πράξη, καθώς βρίσκεται συνήθως στο βάθος ανήλιαγων κρατήρων.
Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ
