Παρουσία της Προέδρου της Δημοκρατίας Κατερίνας Σακελλαροπούλου, το απόγευμα του Σαββάτου 3/9 αποδόθηκε από το Υπουργείο Πολιτισμού το αποκατεστημένο μνημείο της Επισκοπής, στη Σίκινο. Στην εκδήλωση πραγματοποιήθηκε και η τελετή βράβευσης του έργου αποκατάστασης του μνημείου, με το Βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς Europa Nostra 2022, το οποίο απένειμε η γενική γραμματέας της Europa Nostra Sneška Quaedvlieg-Mihailović.
Κατά τον χαιρετισμό της η κα Σακελλαροπούλου έκανε λόγο για “ένα μνημείο στο οποίο εγγράφονται επάλληλα στρώματα της ιστορίας του ελληνισμού” και συνεχάρη τους συντελεστές αυτής της υποδειγματικής αποκατάστασης που τιμήθηκε με το βραβείο Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς, Europa Nostra 2022. Όπως τόνισε, “η μεθοδική έρευνα και η σχολαστική συντήρηση του ναού, υπό την καθοδήγηση του επικεφαλής της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρη Αθανασούλη, με τη συμμετοχή του Δήμου και της Περιφέρειας Νότιου Αιγαίου και με την υποστήριξη της Ελληνικής Εταιρείας Περιβάλλοντος και Πολιτισμού και του Ιδρύματος Μαρτίνου, αλλά κυρίως η ακάματη, πολύχρονη αφοσίωση αρχαιολόγων, αρχιτεκτόνων, συντηρητών, εργατών, υπαλλήλων του Υπουργείου Πολιτισμού, καθώς και απλών κατοίκων, ανέδειξαν με τον καλύτερο τρόπο το μοναδικό αυτό πολιτισμικό τοπόσημο, επιτρέποντάς μας σήμερα να ψηλαφίσουμε με δέος τα ίχνη της μακραίωνης ιστορίας μας”.
Από την πλευρά της, η Yπουργός Πολιτισμού και Αθλητισμού Λίνα Μενδώνη, εξέφρασε ευχαριστίες στην Europa Nostra και το κλιμάκιό της και τη γενική γραμματέα “για την αναγνώριση του πόνου και του μόχθου των εργαζομένων στην Αρχαιολογική Υπηρεσία, επειδή αποδίδουν και αυτό το μνημείο με υποδειγματικό τρόπο στην πατρίδα μας και στην τοπική κοινωνία”. Επεσήμανε ακόμα ότι “στην αποκατάσταση των μνημείων, εκτός από το να αποκαθιστούμε τη μορφή, την ύλη, τις αξίες αυτών των μνημείων, συχνά βρισκόμαστε σε νέα επιστημονικά δεδομένα, τα οποία -όπως στην περίπτωση του τάφου της Νεικούς- αλλάζουν, σε μεγάλο βαθμό, τις γνώσεις μας για τον αρχαίο κόσμο”.
Τέλος, η κα Μενδώνη ανέφερε ότι “από το 2019 μέχρι σήμερα, στα 50 έργα του 2019, προσθέσαμε 550 ακόμη. Διότι, έτσι, αποδίδονται πόροι στις τοπικές κοινωνίες και δημιουργούνται νέες θέσεις εργασίας, την περίοδο της κατασκευής των έργων, αλλά και την περίοδο της λειτουργίας τους”.
Ο Ναός της Επισκοπής
Ο Ναός της Επισκοπής (17ος αι.) είναι χτισμένος επί αρχαίου ναόσχημου κτηρίου, το οποίο μέχρι πρόσφατα θεωρείτο ιερό του Απόλλωνα Πυθίου. Κατά τη διάρκεια εκτέλεσης του έργου αποκαλύφθηκε ότι πρόκειται για μαυσωλείο των ρωμαϊκών χρόνων (2ος αι. μ.Χ.), το οποίο μετατράπηκε σε χριστιανική εκκλησία. Το μνημείο αποτελεί ένα από τα λίγα παραδείγματα κτηρίων της αρχαιότητας που σώζονται σε καλή κατάσταση, διατηρώντας τις μεταγενέστερες προσθήκες.
Κατά τη διάρκεια των εργασιών αποκατάστασης, ανακαλύφθηκε, σε κρύπτη, ασύλητος κιβωτιόσχημος τάφος γυναίκας, της Νεικούς, ο οποίος περιλάμβανε πολύτιμα κτερίσματα. Το μαυσωλείο μετατράπηκε σε χριστιανικό ναό τον 8ο αι., ενώ τον 14ο αι. τεκμαίρεται μία ακόμη οικοδομική φάση. Δίπλα στο κτήριο της Επισκοπής βρίσκεται ο ναός της Αγίας Άννας με εξαιρετικά σχέδια και τοιχογραφίες που χρονολογούνται στον 13ο αιώνα.
Το σύνολο του έργου, περίπου 1.000.000 ευρώ, χρηματοδοτήθηκε από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου. Η αποκατάσταση του μνημείου υποστηρίχθηκε από το Ίδρυμα Αθανασίου και Μαρίνας Μαρτίνου, το οποίο χρηματοδότησε τη στατική και γεωτεχνική μελέτη. Την τελετή των θυρανοιξίων τέλεσε ο Μητροπολίτης Σύρου, Τήνου, Άνδρου, Κέας και Μήλου κ.κ. Δωρόθεος
Παρόντες στην τελετή ήταν οι βουλευτές Κυκλάδων Γιάννης Βρούτσης, Φίλιππος Φόρτωμας και Κατερίνα Μονογυιού, ο περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος, ο αντιπεριφερειάρχης Κυκλάδων Γιώργος Λεονταρίτης, ο δήμαρχος Σικίνου Βασίλης Μαράκης, η πρόεδρος της ΕΛΛΕΤ Λυδία Καρρά, καθώς και οι δήμαρχοι Θήρας, Ίου, Μυκόνου και Νάξου.
