Ένα σημαντικό έργο που για πολλά χρόνια περίμεναν τα νησιά Νάξος, Δονούσα, Ηρακλειά, Κουφονήσι και Σχοινούσα, εγκαινιάστηκε σήμερα (8/2/17), με την επισημότητα που αρμόζει στη μεγάλη σημασία του έργου και στην επίδρασή του τόσο στην ποιότητα ζωής των κατοίκων όσο και στο ευαίσθητο οικοσύστημα των νησιών.
Πρόκειται για τον Χώρο Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων της Νάξου, τα εγκαίνια του οποίου τέλεσαν ο Σεβασμιότατος Μητροπολίτης Παροναξίας κ.κ. Καλλίνικος, ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου κ. Γιώργος Χατζημάρκος και ο Δήμαρχος Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Μανώλης Μαργαρίτης, παρόντων του πρώην Υπουργού Εργασίας, βουλευτή Κυκλάδων κ. Γιάννη Βρούτση, του Αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων κ. Γιώργου Λεονταρίτη, του Αντιπεριφερειάρχη Αθλητισμού και Επάρχου Νάξου και Μικρών Κυκλάδων κ. Γιάννη Μαργαρίτη και εκπροσώπων των τοπικών αρχών και φορέων.
Ο Περιφερειάρχης, στην ομιλία του, κατά τη διάρκεια των εγκαινίων, αναφέρθηκε στη μεγάλη σημασία του ΧΥΤΑ για τα νησιά, όσο και στις δυσκολίες που χρειάστηκε να ξεπεραστούν, για να παραδοθεί το έργο στους νησιώτες. Μεταξύ άλλων τόνισε:
“Είναι μεγάλη η χαρά μου που βρισκόμαστε σήμερα στη Νάξο, για να παραδώσουμε στην κοινωνία -τόσο της μεγαλονήσου των Κυκλάδων, όσο και των μικρότερων νησιών, της Ηρακλειάς, της Δονούσας, της Σχοινούσας και του Κουφονησίου- ένα έργο τεράστιας σημασίας.
Ίσως κάποιοι να αμφέβαλαν ότι το έργο θα προχωρούσε και θα έμπαινε σε λειτουργία, όταν πριν χρόνια ξεκινούσε ο σχεδιασμός του. Η κατασκευή του ήταν κάθε άλλο παρά εύκολη και παρουσιάστηκαν πολλά προβλήματα που δημιούργησαν καθυστερήσεις. Το γεγονός ότι είμαστε σήμερα εδώ, είναι η απόδειξη ότι πιστέψαμε σε αυτό και ότι αυτό που χρειαζόμαστε, αυτό που χρειάζεται πρωτίστως η χώρα μας, είναι η αφοσίωση στον στόχο, η συνεργασία και η σκληρή δουλειά. Η λειτουργία του ΧΥΤΑ σηματοδοτεί μια νέα εποχή για τη Νάξο και τα γύρω νησιά, όχι μόνο γιατί βάζει τέλος στον εφιάλτη της περιβαλλοντικής υποβάθμισης, αλλά και γιατί από εδώ και εμπρός οφείλουμε να αλλάξουμε νοοτροπία στο θέμα της διαχείρισης των απορριμμάτων”.
Σημειώνεται ότι ο ΧΥΤΑ της Νάξου, όχι μόνο βάζει τέλος στην περιβαλλοντική υποβάθμιση των πέντε νησιών, η οποία συνεπάγεται υπέρογκα πρόστιμα για τον Δήμο και τη χώρα, αλλά, επιπλέον αποτρέπει τον υπαρκτό κίνδυνο, ο τελευταίος ενεργός Χώρος Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων στη θέση Τίμιος Σταυρός, να υποστεί κατολίσθηση από μια έντονη βροχόπτωση ή από άλλη αιτία και τόνοι σκουπιδιών να καταλήξουν στη θάλασσα και από εκεί σε παραλίες των νησιών.
Το ιστορικό του έργου
Ο Χώρος Υγειονομικής Ταφής Απορριμμάτων Νάξου κατασκευάστηκε σε έναν χώρο συνολικής έκτασης 170 στρεμμάτων, καταλαμβάνοντας τα 44 από αυτά. Έχει μέση ετήσια δυναμικότητα 15.450 τόνους αστικών στερεών αποβλήτων και σχεδιάστηκε για να λειτουργήσει για 20 χρόνια, με δυνατότητα την 20ετία αυτή να δεχτεί συνολικά 463.500 κυβικά μέτρα αποβλήτων.
Εντάχθηκε στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Περιβάλλον και Αειφόρος Ανάπτυξη 2007-2013 τον Φεβρουάριο του 2012, με δικαιούχο την Εγνατία Οδό ΑΕ και η σύμβαση υπογράφτηκε τον Μάιο του 2014. Ο συνολικός του προϋπολογισμός έφτασε τα 10,4 εκ. ευρώ, από τον οποίο ένα μέρος θα μεταφερθεί στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Υποδομές Μεταφορών, Περιβάλλον & Αειφόρος Ανάπτυξη 2014-2020, ενώ ένα μέρος των απαλλοτριώσεων πληρώθηκε από τον εθνικό προϋπολογισμό.
Η κατασκευή του ήταν κάθε άλλο παρά εύκολη, καθώς παρουσιάστηκαν πολλά προβλήματα που δημιούργησαν σοβαρές καθυστερήσεις:
- η αίτηση ακύρωσης κατά της απόφασης του Δημοτικού Συμβουλίου για την κήρυξη της αναγκαστικής απαλλοτρίωσης των εκτάσεων όπου κατασκευάστηκε το έργο, η οποία τελικώς δεν έγινε αποδεκτή από το Διοικητικό Εφετείο Πειραιά
- η μη έγκαιρη παρακατάθεση των αποζημιώσεων για τις απαλλοτριώσεις
- οι σημαντικές ζημιές που υπέστη το έργο από ακραία καιρικά φαινόμενα στις αρχές του 2016
Τα προβλήματα ξεπεράστηκαν χάρη στη συνεργασία ανάμεσα στην Περιφέρεια, τον Δήμο, την Εγνατία Οδό ΑΕ και τον ανάδοχο, για να φτάσει το έργο στην ολοκλήρωσή του και την έκδοση από την Περιφέρεια της απόφασης που έδωσε το πράσινο φως για τη λειτουργία του.
Παράλληλα, ολοκληρώθηκε και το έργο της αποκατάστασης των 11 Χώρων Ανεξέλεγκτης Διάθεσης Απορριμμάτων (7 στη Νάξο, και 1 σε καθένα από τα 4 άλλα νησιά). Έργο προϋπολογισμού 2,7 εκ. ευρώ, που χρηματοδοτήθηκε και αυτό από το ΕΠ ΠΕΡΑΑ, που έδωσε τέλος στην παράνομη λειτουργία των χωματερών αυτών και τη συνεχή υποβάθμιση του περιβάλλοντος, αλλά και την οικονομική αιμορραγία της χώρας λόγω των υπέρογκων προστίμων που ήταν υποχρεωμένη να καταβάλλει. Με τους πόρους αυτούς έγινε και η εγκατάσταση ενός Σταθμού Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων σε καθένα από τα 5 νησιά, προκειμένου να γίνεται η συγκέντρωση των απορριμμάτων και στη συνέχεια η μεταφορά τους στον ΧΥΤΑ.
Κλείνοντας την ομιλία του ο κ. Χατζημάρκος πρόσθεσε: “Παραδίδοντας το έργο, σας διαβεβαιώνουμε ότι η προσπάθεια για την ανάπτυξη της Νάξου και των νησιών της, δεν σταματά με αυτό. Ήδη έχουμε εντάξει στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα της Περιφέρειας, της περιόδου 2014-2020 μια σειρά από νέα έργα, όπως το 2ο Δημοτικό Σχολείο Νάξου, η Αφαλάτωση Ηρακλειάς, το Κέντρο Κοινότητας Νάξου, το Κοινωνικό Φαρμακείο, το Κέντρο Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων. Τα επόμενα χρόνια θα συνεχιστεί η προσπάθεια με πολλά ακόμη έργα που θα δώσουν νέα εικόνα και νέες προοπτικές στα νησιά της Νάξου και των Μικρών Κυκλάδων, όπως η αναβάθμιση του Αρχαιολογικού Μουσείου και η κατασκευή Μονάδας Επεξεργασίας Αποβλήτων που θα αναβαθμίσει τον ΧΥΤΑ σε ΧΥΤΥ”.
