Οι πληρωμές λογαριασμών και οι αγορές προϊόντων αποτελούν πλέον για τους καταναλωτές τις δύο μεγαλύτερες δαπάνες ως ποσοστό του μηνιαίου εισοδήματος, σύμφωνα με τα αποτελέσματα της εξαμηνιαίας έρευνας καταναλωτικού κλίματος λιανεμπορίου του Συνδέσμου Επιχειρήσεων & Λιανικής Πωλήσεως Ελλάδος. Η έρευνα υλοποιήθηκε με την επιστημονική υποστήριξη του εργαστηρίου ELTRUN του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών και έλαβε χώρα την περίοδο 3-5 Ιουνίου 2023 σε δείγμα 900 καταναλωτών.
Ο δείκτης καταναλωτικού κλίματος λιανικής, τον Ιούνιο του 2023 διαμορφώθηκε στο -49, πολύ χαμηλότερα σε σχέση με τον μήνα βάσης, τον Οκτώβριο του 2019, αλλά αυξημένος σε σχέση με την αντίστοιχη μέτρηση του Ιουλίου 2022 κατά 19 μονάδες. Η συγκεκριμένη εξέλιξη έχει να κάνει τόσο με τις μέχρι σήμερα προσδοκίες των καταναλωτών για το προσεχές διάστημα, όσο και με την παρούσα κατάστασή τους. Συγκεκριμένα ο υπο-δείκτης παρούσας κατάστασης παρουσίασε μεταβολή από το -57 στο -46, ενώ ο υπό-δείκτης προσδοκιών μεγαλύτερη διόρθωση από -67 σε -54, αλλά και πάλι βρίσκεται χαμηλά. Πρακτικά αυτό που καταγράφεται είναι και χαμηλές προσδοκίες, αλλά και επιβαρυμένα οικονομικά για τους καταναλωτές, με καλύτερη πορεία βελτίωσης για τις προσδοκίες των καταναλωτών (οι οποίες βέβαια παραμένουν αρνητικές).
Αντίθετα οι προσδοκίες για τις δαπάνες είναι αυξητικές, αλλά σχετίζονται κυρίως με δαπάνες εκτός λιανικών αγορών, τον πληθωρισμό και την αύξηση των τιμών. Συγκεκριμένα, το 36% εκτιμά ότι το δεύτερο εξάμηνο 2023 οι δαπάνες για λογαριασμούς κοινής ωφέλειας θα είναι αυξημένο. Επίσης, το 42% εκτιμά ότι οι δαπάνες για αγορές προϊόντων το δεύτερο εξάμηνο 2023 θα είναι μειωμένες, ενώ μόλις το 19% ότι θα είναι αυξημένες. Λίγο καλύτερη είναι η εικόνα για τις υπηρεσίες (εισιτήρια, εστίαση) για τις οποίες εκτιμάται μείωση από το 28% των καταναλωτών, αύξηση από το 23%. Αυξητική είναι η μέτρηση σε σχέση με τη φορολογία για την οποία το 57% εκτιμά ότι θα μείνει αμετάβλητη, το 13% ότι θα παρουσιάσει μείωση και το 30% αύξηση. Πρακτικά τα στοιχεία δείχνουν ότι οι καταναλωτές αναμένουν μείωση των δαπανών για να καλύψουν τις βασικές τους ανάγκες και μικρή αύξηση για δαπάνες διασκέδασης, ενώ ανησυχούν για τις λοιπές δαπάνες παγίων εξόδων.
Σύμφωνα με τους καταναλωτές, σήμερα οι δαπάνες για λογαριασμούς αποτελούν μαζί με τις αγορές προϊόντων την μεγαλύτερη δαπάνη τους ως ποσοστό του εισοδήματός τους. Συγκεκριμένα, αποτελούν το 30% των δαπανών, οι δαπάνες αγορών προϊόντων με αύξηση, ενώ οι δαπάνες λογαριασμών με μείωση. Σε σχέση με τις υπόλοιπες κατηγορίες δαπανών, καταγράφεται μια ελαφρώς αυξητική τάση, όμως οι δαπάνες για λογαριασμούς, ενοίκια και φόρους αντιπροσωπεύουν πλέον το 70% του συνολικού οικογενειακού εισοδήματος.
Συμπερασματικά, η έρευνα καταγράφει ένα καταναλωτικό κοινό πιεσμένο, σε ένα μεταβατικό στάδιο, με βασική ανησυχία τις πληθωριστικές πιέσεις σε προϊόντα και ένα αρνητικό, αλλά βελτιούμενο καταναλωτικό κλίμα και στην αγορά της λιανικής στην Ελλάδα.
