Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Αρκετές φορές διάφοροι ασθενείς αναφέρονται στην μεγαλοκαρδία που τους είχαν πει κάποτε πως έχουν και την αναφέρουν ως μια πάθηση. Τι είναι τελικά;
Καταρχάς πρέπει να γνωρίζουμε το πώς έχει βρεθεί αυτή η μεγάλη καρδιά. Αν η διάγνωση έχει γίνει με απλή ακτινογραφία θώρακος και όχι με την ειδική για το θέμα ακτινογραφία τηλεκαρδίας, υπάρχει πάντα μια μικρή αύξηση του μεγέθους της καρδιάς που δεν είναι πραγματική, οπότε σε καρδιές προς τα άνω φυσιολογικά όρια έχουμε ψευδώς τη διάγνωση αυτή. Το πρόβλημα είναι βέβαια γνωστό και γι’ αυτό ζητείται συνήθως επιβεβαίωση ή απόρριψη της διάγνωσης με υπερήχους καρδιάς που είναι και η μόνη αξιόπιστη για το θέμα εξέταση.
Και εδώ όμως έχουμε ένα άλλο πρόβλημα που ξεπερνιέται με την εμπειρία του εξεταστή ιατρού. Το εύρος των φυσιολογικών ορίων μιας καρδιάς προφανώς επηρεάζεται και από τις διαστάσεις του εξεταζόμενου. Μια καρδιά στα φυσιολογικά όρια που όμως ανήκει σε ένα μικρόσωμο άτομο μπορεί να μην είναι φυσιολογικού μεγέθους και αντίστροφα μια καρδιά λίγο πάνω από τα όρια σε έναν άντρα 2 μέτρων ύψους να είναι απολύτως φυσιολογική.
Έστω ότι πράγματι μια καρδιά είναι μεγαλύτερη από το φυσιολογικό. Αυτό από μόνο του δεν λέει πολλά πράγματα. Ούτε κληρονομείται το μέγεθος, όπως πολλοί πιστεύουν, ούτε γεννιέται κάποιος με καρδιά μεγαλύτερη του φυσιολογικού χωρίς να συνοδεύεται από ένα νόσημα που την μεγάλωσε. Αυτό μάλιστα που παίζει μεγάλο ρόλο είναι η δύναμη που συσπάται μια καρδιά και όχι απλά το μέγεθος. Οι συνήθεις λόγοι μιας μεγάλης καρδιάς είναι η διατατική μυοκαρδιοπάθεια με τοιχώματα λεπτότερα του συνήθους και απώλεια της συσταλτικότητας, με κύρια αιτία προσβολή από μυοκαρδίτιδα που δεν έγινε αντιληπτή και μετέπεσε σε χρόνιο νόσημα, η μεγάλη και με παχύτερα τοιχώματα καρδιά που οφείλεται συνήθως σε υπέρταση πολλών ετών μη αντιμετωπισθείσα ή σε στένωση της αορτικής βαλβίδας, η διάταση της καρδιάς μετά από μεγάλο έμφραγμα και εκτεταμένη νέκρωση του τοιχώματός της, νεφρικά νοσήματα, το αλκοόλ και άλλες παθήσεις.
Καρδιά λίγο μεγαλύτερη του φυσιολογικού μπορεί να κάνει και η πολύ έντονη άθληση, συνήθως σε επίπεδο πρωταθλητισμού, η άρση βαρών ή σε δρομείς μεγάλων αποστάσεων και η μεγέθυνση αυτή της καρδιάς δεν είναι παθολογική, πλην ακραίων περιπτώσεων. Η όποια ανάγκη αντιμετώπισης της μεγάλης καρδιάς γίνεται ανάλογα με το αίτιο.
Επομένως η «μεγαλοκαρδία» πρώτα πρέπει να καθορίζεται με σαφήνεια το πού οφείλεται και μόνο τότε μπορούμε να πούμε αν είναι κάτι σημαντικό ή όχι. Από μόνη της δεν αποτελεί πρόβλημα. Σε επόμενο άρθρο θα μιλήσουμε για την σημαντικότερη διάταση της καρδιάς, την διατατική μυοκαρδιοπάθεια.
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
