Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Έρχονται συχνά στο ιατρείο για εξέταση, κυρίως γυναίκες, που παραπονούνται πως έχουν “ταχυκαρδία”. Τι ορίζεται όμως ιατρικά ως “ταχυκαρδία”, πότε πράγματι έχει σημασία και τι πρέπει να κάνουμε;
Από ιατρικής άποψης, ως ταχυκαρδία ορίζουμε τους χτύπους της καρδιάς μας, όταν είναι πάνω από 100 ή και 120 ανά λεπτό. Αυτό συνήθως είναι απολύτως φυσιολογικό και συμβαίνει λόγω σωματικής ή ψυχικής έντασης. Ένα περπάτημα, ένα ελαφρύ τρέξιμο ή μια στεναχώρια ή θυμός, εύκολα και απολύτως φυσιολογικά μας ανεβάζουν τους παλμούς. Σε μία δοκιμασία κοπώσεως επιδιώκουμε να φτάσουμε σε παλμούς το 220 μείον την ηλικία, πχ στα 55 έτη, φτάνουμε τους 165 παλμούς. Βλέπετε λοιπόν πως συχνότητες 120-130 ή και 140, δεν υποδηλώνουν κάτι το επικίνδυνο. Ακόμα και όταν είμαστε φαινομενικά ήρεμοι, αλλά κάτι μας απασχολεί, μπορεί να έχουμε αυξημένους παλμούς. Αυτό λοιπόν που έχει αξία είναι πόσους παλμούς έχουμε συνήθως σε ηρεμία και όχι πόσοι ανεβαίνουν περιστασιακά. Βέβαια και οι παλμοί ηρεμίας διαφέρουν από άνθρωπο σε άνθρωπο. Υπάρχουν οι συνήθεις 70-75 παλμοί, αλλά το 50-55 ή το 80-85 σε άλλους συνήθως δεν σημαίνει κάτι. Σημασία έχει το αν αυτός που πάντα είχε 70-80 παλμούς, πέσει απότομα ή και σταδιακά στους 50-55 ανά λεπτό. Ίσως υποδηλώνει κάποια βλάβη στον φυσικό μας βηματοδότη και καλά θα είναι να ρωτήσουμε τον γιατρό μας.
Αν πάλι οι παλμοί μας είναι μόνιμα σχεδόν πάνω από 90 ή και 100, συνήθως υπάρχει κάποια πάθηση που το προκαλεί, με πιο συχνή την υπερλειτουργία του θυρεοειδούς. Ακόμη η βαριά καρδιακή ανεπάρκεια, μια απώλεια αίματος, μια μεγάλη αφυδάτωση αλλά και άλλες σπανιότερες παθήσεις μπορεί να προκαλούν μόνιμα αυξημένους καρδιακούς παλμούς. Αυτό που αποτελεί πολύ σημαντική πληροφορία για τον γιατρό σας είναι το αν το όποιο επεισόδιο «ταχυκαρδίας» ξεκινά ή και τελειώνει απότομα ή σιγά σιγά, όπως επίσης και αν οι παλμοί είναι «άτακτοι» και «ακανόνιστοι». Στην περίπτωση αυτή πολύ συχνά υποκρύπτεται η κολπική μαρμαρυγή ή οι έκτακτες κοιλιακές συστολές. Όλες αυτές οι καταστάσεις χρειάζονται διευκρίνηση μόνο από τον γιατρό σας.
Υπάρχουν επίσης σπάνιες περιπτώσεις με καρδιακή συχνότητα πάνω από 180 ή και 200 παλμούς ανά λεπτό, οι οποίες εμπίπτουν σε μια άλλη ομάδα αρρυθμιών-ταχυκαρδιών, τα «σύνδρομα προδιεγέρσεως» ή τις «ταχυκαρδίες επανεισόδου». Αξίζει να αναφέρουμε πως η ακριβής μέτρηση των καρδιακών παλμών αποτελεί πολύ σημαντικό πρόβλημα. Με την μέτρηση στον καρπό με τα δάχτυλά μας συνήθως μετράμε έως 100-120 παλμούς. Παραπάνω συχνότητα είναι εξαιρετικά δύσκολο να μετρηθεί με ακρίβεια, με αυτόν τον τρόπο. Ακριβέστερη είναι η μέθοδος μέτρησης μέσω ηλεκτρονικών πιεσομέτρων. Όμως επί υπάρξεως «αρρυθμίας» συνήθως οι τιμές που παίρνουμε είναι ψευδώς χαμηλές. Άρα έναν περίεργα χαμηλό (ή και υψηλό) αριθμό παλμών καλό είναι να τον διασταυρώνουμε σε λίγα λεπτά με νέα μέτρηση και να μην πανικοβαλλόμαστε αμέσως γιατί έπεσαν πολύ οι παλμοί μας. Η χρήση πιεσομέτρων νέας τεχνολογίας, που μπορούν να εντοπίζουν την ύπαρξη αρρυθμίας βοηθάει βέβαια περισσότερο, οπότε και ενημερώνουμε αναλόγως τον γιατρό μας. Η απόλυτα ακριβής μέτρηση των παλμών μας γίνεται πάντως μόνο με το ηλεκτροκαρδιογράφημα (στατικό ή με Holter).
Καταλήγοντας να πούμε πως η πλειονότητα των όσων παραπονούνται για «ταχυκαρδία», έχουν φυσιολογικούς παλμούς 80-90 και αυτό που πραγματικά αισθάνονται είναι «δυνατοί» και «έντονοι» παλμοί που τους εκφράζουν ως «ταχυκαρδία» και που σχεδόν πάντα οφείλονται σε ψυχολογική ένταση και είναι ακίνδυνοι. Μόνος υπεύθυνος να σας δώσει απάντηση ή και λύση παραμένει ο γιατρός σας.
Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
