Θέματα υγείας: Η Κατάχρηση αντιβιοτικών κάνει τα μικρόβια πιο ανθεκτικά

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Στις 18 Νοεμβρίου γιορτάστηκε η Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά της κατάχρησης των αντιβιοτικών. Προφανώς για να υπάρχει ειδική ημέρα για το θέμα, έχουν υπάρξει ανησυχητικές διαστάσεις για το φαινόμενο και όλη η Ευρωπαϊκή Ένωση έχει τεθεί σε εγρήγορση για την αντιμετώπιση του προβλήματος.

Ο καθηγητής Κλινικής Φαρμακολογίας κος Δημήτρης Κούβελας δήλωσε πρόσφατα πως ειδικά στην χώρα μας ένα μεγάλο ποσοστό ασθενών που παρουσιάζουν γρίπη, κοινό κρυολόγημα ή μια εποχιακή ίωση, με μεγάλη ευκολία καταφεύγουν στην χρήση αντιβιοτικών, ζητώντας τα επίμονα από ιατρούς και φαρμακοποιούς, αλλά και αρκετοί ιατροί με πολύ μεγάλη ευκολία τα χορηγούν. Η χρήση αντιβιοτικών στις προαναφερθείσες περιπτώσεις όχι μόνον δεν ωφελεί αλλά μπορεί να προκαλέσει και σοβαρά προβλήματα. Καμία από συνήθεις αυτές παθήσεις δεν μπορεί να αντιμετωπισθεί με αντιβιοτικά, διότι οι ιοί που τις προκαλούν δεν είναι ευαίσθητοι σε αυτά. Μόνο μικροβιακές λοιμώξεις (και όχι συνεπώς ιογενείς) είναι ευαίσθητες στην αντιβίωση. Η λογική του ότι με τα αντιβιοτικά θα προλάβουμε περαιτέρω επιπλοκές δεν έχει καμία λογική και πρέπει να γίνεται μόνο σε ειδικές περιπτώσεις.

Το φαινόμενο της κατάχρησης αυτών των φαρμάκων δεν είναι βέβαια μόνον ελληνικό, απλά η χώρα μας είναι από τις πρωτοπόρες στο θέμα. Σύμφωνα με τελευταίες στατιστικές, ανά 1000 κατοίκους, ανά ημέρα, ο μέσος αριθμός αυτών που παίρνουν αντιβιοτικά είναι 34 άτομα στην Ελλάδα, με μέσο αριθμό στις χώρες του ΟΟΣΑ να είναι 21. Αποτέλεσμα αυτού του γεγονότος είναι το ότι το 45% (!!!) των μικροβίων να παρουσιάζουν στην χώρα μας αντοχή! Ας σκεφτούμε πως από την συχνή χρήση και μάλιστα για λιγότερες ημέρες από την ορθή χορήγηση, τα όποια μικρόβια απομένουν ζωντανά, είναι και τα πιο ανθεκτικά οπότε, ο νέος πολλαπλασιασμός τους θα μας δώσει μικρόβια όλο και πιο ανθεκτικά. Μην ξεχνάμε ότι με τις μεταλλάξεις των μικροβίων υπάρχει συνεχής προσαρμογή τους και έτσι όταν όλο και πιο συχνά τα φέρνουμε σε επαφή με τα αντιβιοτικά δεύτερης και τρίτης γενεάς, αυτά βρίσκουν τρόπο να γίνονται όλο και πιο ανθεκτικά. Οι χώροι μάλιστα των νοσοκομείων, όπου αναγκαστικά γίνεται μεγάλη χρήση αντιβιοτικών, είναι γεμάτοι με ανθεκτικά μικρόβια, με πρόσφατο παράδειγμα, γνωστός πολιτικός να κινδυνεύει να χάσει την ζωή του, μετά από εισβολή τέτοιων ανθεκτικών στελεχών στον οργανισμό του μέσα από ένα μικρό τραύμα μιας απλής επέμβασης.

Αντιμετωπίστε λοιπόν τις συνήθεις προσβολές των ιώσεων με απλά μέτρα. Λογική χρήση αντιπυρετικών, ζεστά ροφήματα με μέλι, απλά αποσυμφορητικά μύτης και μικρή ανάπαυση. Εμβολιασμός των ευπαθών ομάδων και αντιβιοτικά μόνο με συμβουλή γιατρού που όμως και αυτός θα πρέπει με σύνεση να τα χορηγεί, και όχι με την ευκολία που γίνεται σήμερα, ειδικά στη χώρα μας. Όταν δε είναι αναγκαία η χορήγησή τους, αυτά τα αντιβιοτικά πρέπει να είναι όσο πιο απλά μπορεί και όχι τα πιο εξελιγμένα, ώστε στις πραγματικά σοβαρές λοιμώξεις να μην έχουν χάσει την δραστικότητά τους.

Το θέμα είναι τόσο σοβαρό, που ο Ευρωπαίος Επίτροπος για την υγεία και την ασφάλεια, Βιτένις Αντριουκάιτις δήλωσε πως «Αν η αντίσταση στα αντιβιοτικά δεν περιοριστεί, είναι πιθανόν να γυρίσει την Ιατρική εκατό χρόνια πίσω!!!»

Ας μην αγνοήσουμε λοιπόν, γιατροί, φαρμακοποιοί και πολίτες, την έκκληση αυτή!

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης