Ευρωπαϊκή Ημέρα κατά των Αντιβιοτικών: Μη βοηθάτε τα βακτήρια να γίνονται ανθεκτικά!

“Μη βοηθάτε τα βακτήρια να γίνονται ανθεκτικά. Χρησιμοποιήστε αντιβιοτικά μόνο αν είναι απόλυτη ανάγκη”, είναι και πάλι το βασικό μήνυμα της Ευρωπαϊκής Ημέρας Ενημέρωσης κατά των Αντιβιοτικών, που εορτάζεται κάθε χρόνο στις 18 Νοεμβρίου από το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχουν Νόσων (ECDC) σε συνεργασία με τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (ΠΟΥ).

Σύμφωνα με το ECDC και τον ΠΟΥ, τα αντιβιοτικά δεν συνιστώνται για τους περισσότερους πονόλαιμους, αφού δεν είναι αποτελεσματικά ενάντια στους ιούς που προκαλούν 8 στους 10 πονόλαιμους. Όταν γίνεται λήψη αντιβιοτικών, τα βακτήρια στο σώμα μπορεί να γίνουν ανθεκτικά στην αντιβίωση. Αυτά τα ανθεκτικά στην αντιβίωση βακτήρια μπορούν να μείνουν στο σώμα έως και 1 έτος. Ανθεκτικά στην αντιβίωση βακτήρια είναι δυσκολότερο ή και αδύνατον να αντιμετωπιστούν. Η ακατάλληλη χρήση αντιβιοτικών οδηγεί στην καταστροφή των ωφέλιμων βακτηρίων και στο τέλος οι βακτηριακές λοιμώξεις θα γίνουν μην αντιμετωπίσιμες.

Σημαντικά μειωμένη η κατανάλωση αντιβιοτικών στην Ευρώπη το 2020, όμως η αντιμικροβιακή αντίσταση παραμένει μεγάλη πρόκληση
Σύμφωνα με μελέτη του Ευρωπαϊκού Κέντρου Πρόληψης και Ελέγχου Νοσημάτων (ECDC), το 2020 καταγράφηκε στην Ευρώπη μείωση 18,3% στην κατανάλωση αντιβιοτικών από τους ανθρώπους σε σχέση με το 2019. Η μείωση -η μεγαλύτερη σε ετήσια βάση εδώ και δύο δεκαετίες- παρατηρήθηκε σχεδόν σε όλες τις ευρωπαϊκές χώρες που μελετήθηκαν (στις 26 από τις 27) και αφορούσε διάφορα είδη αντιβιοτικών, όπως πενικιλίνες, κεφαλοσπορίνες, μακρολιδικά κ.α. Αιτία της είναι κατά κύριο λόγο η πανδημία Covid-19.

Παρόλα αυτά, σύμφωνα με τους ερευνητές του ECDC, οι οποίοι έκαναν τη σχετική δημοσίευση στο “Eurosurveillance”, τα επίπεδα αντιμικροβιακής αντίστασης παραμένουν υψηλά για αρκετούς σημαντικούς συνδυασμούς βακτηρίων, ιδίως στις χώρες της Νότιας και της Ανατολικής Ευρώπης. Τόνισαν επίσης ότι μένει να φανεί κατά πόσο η μείωση στην κατανάλωση αντιβιοτικών θα συνεχιστεί και το 2021, καθώς επίσης αν αυτό θα έχει επιπτώσεις στην αντιμικροβιακή αντίσταση στην Ευρώπη.

Σύμφωνα με την Ευρωπαία επίτροπο Στέλλα Κυριακίδου, “η αντιμικροβιακή αντίσταση παραμένει σοβαρή πρόκληση παγκοσμίως. Είναι μια σιωπηλή πανδημία που συμβαίνει εδώ και τώρα. Μολονότι η κατανάλωση αντιβιοτικών γενικά μειώθηκε στην ΕΕ/ΕΟΧ, πρέπει να αυξήσουμε την αντίδραση μας σε επίπεδο δημόσιας υγείας”.

Η διευθύντρια του ECDC Αντρέα Άμον δήλωσε ότι “παρότι έχουμε εστιάσει στη συνεχιζόμενη πανδημία, είναι ανάγκη να επιμείνουμε στις προσπάθειές μας να μειώσουμε περαιτέρω την περιττή χρήση αντιβιοτικών”.

Η μείωση στη χρήση αντιβιοτικών πέρυσι συνέβη κυρίως επειδή μειώθηκαν οι επισκέψεις σε γιατρούς εν μέσω πανδημίας, με αποτέλεσμα να υπάρξουν λιγότερες συνταγογραφήσεις φαρμάκων για ήπιες λοιμώξεις που δεν χρειάζονται νοσηλεία. Αυτό ισχύει ιδίως για εκείνες τις χώρες όπου πριν την πανδημία γινόταν κατάχρηση αντιβιοτικών με το παραμικρό. Επίσης η μείωση των αντιβιοτικών προήλθε από το γεγονός ότι εξαιτίας της πανδημίας και των μέτρων προστασίας του πληθυσμού (μάσκες, αποστάσεις, λοκντάουν κλπ), περιορίστηκαν δραστικά άλλες αναπνευστικές λοιμώξεις.

Σύμφωνα με το ECDC η αντίσταση στα αντιβιοτικά τελευταίας γραμμής άμυνας, όπως η βανκομυκίνη και οι καρβαπενέμες, παραμένει σοβαρό ζήτημα. Όταν αυτά τα αντιβιοτικά συναντούν αντίσταση από τα μικρόβια, υπάρχουν πλέον πολύ περιορισμένες θεραπευτικές επιλογές, συχνά με μοιραία κατάληξη για τους ασθενείς.

Το ECDC εκτιμά ότι κάθε χρόνο στην Ευρώπη συμβαίνουν περισσότερες από 670.000 λοιμώξεις λόγω βακτηριακής αντίστασης στα αντιβιοτικά και περίπου 33.000 άνθρωποι πεθαίνουν εξαιτίας τους. Το κόστος σε ζωές από την αντιμικροβιακή αντίσταση είναι συγκρίσιμο με εκείνο από τη γρίπη, τη φυματίωση και το AIDS μαζί.

Με πληροφορίες από το ΑΠΕ-ΜΠΕ