Ως ένας από τους δυσκολότερους τρύγους των τελευταίων δεκαετιών για τη Σαντορίνη χαρακτηρίζεται ο φετινός από την ομάδα του Κτήματος Σιγάλα, καθώς ήταν γεμάτος προκλήσεις ως προς τις κλιματολογικές συνθήκες, ενώ η παραγωγή παρουσίασε μια από τις χαμηλότερες αποδόσεις. Στο δελτίο τρύγου 2023, το Κτήμα Σιγάλα επισημαίνει πως τα στοιχεία πλέον δείχνουν ότι η κλιματική αλλαγή έχει αρχίσει να δείχνει τα δόντια της, με τη γνωστή και ως “ηρωική αμπελουργία” του νησιού να καλείται να διαχειριστεί στρατηγικά μια επιπλέον αντιξοότητα ιδιαίτερης πολυπλοκότητας.
Σύμφωνα με τον Στράτο Ξυράφη, μέλος της ομάδας γεωπόνων του οινοποιείου, “το μεγάλο στοίχημα είναι η αντοχή της αμπελουργικής παράδοσης στη νέα κλιματική πραγματικότητα”, συμπληρώνοντας πως η επιστημονική γνώση μπορεί να λειτουργήσει ως ασπίδα στην πολύτιμη αμπελοοινική κληρονομιά της Σαντορίνης, συνδυάζοντας την καινοτομία με την εμπειρική σοφία των ντόπιων αμπελουργών που διασώζεται από γενιά σε γενιά. “Η σύνθεση όλων αυτών με σεβασμό, ενσυναίσθηση και ρεαλισμό είναι ο δρόμος που ακολουθούμε στο Κτήμα Σιγάλα”, σημειώνει ο κος Ξυράφης.
Οι κλιματολογικές συνθήκες μέσα στη χρονιά
Κατά την καλλιεργητική περίοδο 2022-2023, το κλίμα της Σαντορίνης χαρακτηρίστηκε από έναν ήπιο θερμοκρασιακά χειμώνα και ανομβρία, με τις βροχοπτώσεις να μην ξεπερνούν τα 190 mm. Αξίζει να σημειωθεί ότι η μέση τιμή βροχόπτωσης στο νησί κατά την τελευταία 20ετια ήταν στα 320 mm, όσο καταγράφηκε και την περσινή χρονιά, ενώ είχαν προηγηθεί δύο χρονιές με ξηρασία ανάλογη της φετινής. Το σημείο-κλειδί όμως ήταν η κατανομή της βροχής.
Η περίοδος των βροχοπτώσεων τη φετινή περίοδο έλαβε χώρα από τον Οκτώβριο μέχρι και τον Ιούνιο (190 mm σε 9 μήνες), όταν η αντίστοιχη περσινή διήρκεσε μέχρι και Απρίλιο (320 mm σε 7 μήνες). Ενδιαφέρον επίσης παρουσιάζει, όπως απεικονίζεται και στο παραπάνω διάγραμμα, η σύγκριση με τον μέσο όρο της 20ετίας όπου η κατανομή της βροχής ακολουθούσε μια τυπική εποχική κλιμάκωση με κορύφωση τους χειμερινούς μήνες. Αντίθετα, στην φετινή περίοδο καταγράφηκε μια διαφορετική πορεία κορυφώσεων και εναλλαγών μέσα στο έτος, ενώ οι βροχοπτώσεις Μαΐου και Ιουνίου δημιούργησαν και ανάγκες φυτοπροστασίας.
Η άνοιξη σκιαγραφείται ως ψυχρή με τους έντονους τυπικούς ανέμους, που σχεδόν κάθε χρόνο προκαλούν ζημιές στα ευαίσθητα αναπτυξιακά στάδια. Αξίζει να σημειωθεί ότι στις 23/4 σημειώθηκε χαλαζόπτωση στο νότιο τμήμα του νησιού, επηρεάζοντας σε μεγάλο βαθμό την παραγωγή της κύριας αμπελουργικής ζώνης. Το βόρειο τμήμα του νησιού, απ’ όπου προέρχεται το μεγαλύτερο μέρος της παραγωγής του Κτήματος Σιγάλα δεν επηρεάστηκε πάντως από την χαλαζόπτωση.
Το καλοκαίρι χαρακτηρίστηκε από δύο παρατεταμένους καύσωνες, με την κορύφωσή τους να εμφανίζεται στις 15/7 και 23/7αντίστοιχα. Αυτό προκάλεσε την περαιτέρω μείωση της παραγωγής και στο βόρειο τμήμα του νησιού.
Τα παραπάνω καιρικά φαινόμενα συνετέλεσαν στη μείωση κατά 50-90% της παραγωγής σταφυλιών ανάλογα την περιοχή. Ως επακόλουθο, οι τιμές των σταφυλιών αυξήθηκαν κατά περισσότερο από 25% σε σχέση με το 2022.
Ο τρύγος στο Κτήμα Σιγάλα
Σύμφωνα με το Κτήμα Σιγάλα, στην περιοχή της Οίας, απ’ όπου προέρχεται η κύρια ποσότητα σταφυλιών του οινοποιείου, και φέτος η ποιότητα βρίσκεται σε υψηλά επίπεδα.
Στο πλαίσιο των ακραίων κλιματολογικών συνθηκών (κυρίως του καύσωνα για την Οία) της φετινής χρονιάς, εφαρμόστηκαν φιλικές προς το περιβάλλον τεχνικές που αφορούσαν την φυτοπροστασία και τη μείωση της θερμικής καταπόνησης των φυτών, περιορίζοντας έως έναν βαθμό τις επιπτώσεις των έντονων φαινομένων και διατηρώντας την ποιότητα των σταφυλιών.
Mε ανάρτησή του στο Facebook στα τέλη Ιουλίου, το Κτήμα Σιγάλα έκανε γνωστό πως τα τελευταία χρόνια στον αμπελώνα γίνεται διαφυλλική χρήση καολίνη, ενός αδρανούς ορυκτού υλικού που λειτουργεί ως “αντηλιακό”, για την προστασία των πρέμνων από την άμεση ηλιακή ακτινοβολία, τις υψηλές θερμοκρασίες φυλλώματος και σταφυλιού, και το υδατικό στρες.
Λόγω των κλιματολογικών φαινομένων, καταγράφηκε οψίμιση της ωρίμανσης των σταφυλιών, ενώ ο τρύγος ξεκίνησε σταδιακά με πρώτα τα αμπέλια στα χαμηλά υψομετρικά χωριά του νησιού.
Πιο συγκεκριμένα, ο τρύγος για το Κτήμα Σιγάλα άρχισε στις 16/8 με τις ποικιλίες Αθήρι, Ασύρτικο και Μαυροτράγανο, συνεχίστηκε στις 30/8 με τη Μανδηλαριά και στις 2/9 ξεκίνησε η παραλαβή στο Αηδάνι.
Οι πρώτες εκτιμήσεις για την εσοδεία 2023
Η ποιότητα των σταφυλιών που έφτασε στο οινοποιείο (φαινολική ωρίμαση, αρώματα, τυπικά επίπεδα οξύτητας) ήταν πολύ καλή έως εξαιρετική, ενώ όπως πάντα έγινε αυστηρή διαλογή του φρούτου. Τα πρώτα δείγματα, σύμφωνα με την οινολόγο Σάρα Ιακωβίδου, “δείχνουν ποιοτικά χαρακτηριστικά που ικανοποιούν τα υψηλά standards του Κτήματος Σιγάλα, σε μια χρονιά μεγάλων προκλήσεων στο αμπέλι λόγω της κλιματικής αλλαγής”.
