Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Γνωρίζουμε οτι ένας μεγάλος αριθμός φαρμάκων (τα περισσότερα), μεταβολίζονται στο συκώτι μας και το έντερό μας. Η αποδόμηση αυτή των φαρμάκων γίνεται μέσω κάποιων ενζύμων και κυτοχρωμάτων οπως το ενζυμο CYP3A4 και το κυτόχρωμα P450.
Το 1989, σε μια μια μελέτη για την αλληλεπίδραση ενός αντιυπερτασικού (αναστολέας ασβεστίου) με την αιθανόλη, έβαλαν ως πρόσθετο γεύσης χυμό γκρέιπφρουτ. Με έκπληξη διεπίστωσαν σημαντική άυξηση της στάθμης του φαρμάκου στον οργανισμό, σε σχέση με το αναμενόμενο. Από τις έρευνες που ακολούθησαν, διαπιστώθηκε πως το γκρέιπφρουτ αναστέλλει το ένζυμο CYP3A4, και έτσι αδυνατεί να μεταβολιστεί το φάρμακο.
Κατά τα χρόνια που ακολούθησαν, ο αριθμός των φαρμάκων που επηρεάζονται απο τον χυμό του φρούτου αυτού βρέθηκε να είναι σημαντικός. Έτσι φάρμακα ηρεμιστικά, όπως αρκετές βενζοδιαζεπίνες, κάποιες από τις γνωστές μας στατίνες (φάρμακα κατά της χοληστερόλης) όπως η ατορβαστατίνη, η λοβαστατίνη και η σιμβαστατίνη επηρεάζονται σημαντικά (αντίθετα δεν επηρεάζονται η πραβαστατίνη, η φλουβαστατίνη και η ροσουβαστατίνη). Αρκετά αντιυπερτασικά που ανήκουν στους ανταγωνιστές ασβεστίου, οπως νιφεδιπίνη, φελοδιπίνη, νιτρενδιπίνη και άλλα, το αντιβηχικό δεξτρομεθορφάνη, το αντιυπερτασικό βεραπαμίλη, η λεβοθυροξίνη για θυρεοειδοπάθειες, αντιαρρυθμικά φάρμακα όπως η αμιοδαρώνη, η δισοπυραμίδη, η προπαφαινόνη και ένα σύνηθες φάρμακο που δίδεται σε καρδιοπάθειες, η καρβεδιλόλη, φάρμακα για στυτική δυσλειτουργία, φάρμακα κατά των ημικρανιών, η κυκλοσπορίνη, φάρμακα για το στομάχι όπως η ομεπραζόλη, παράγωγα ή συναφή με την κωδεΐνη φάρμακα, όπως η υδροκωδώνη, η διυδροκωδείνη και η οξυκωδώνη, φάρμακα για την θεραπεία μορφών λευχαιμίας και τα συνήθη παυσίπονα και αντιπυρετικά παρακεταμόλη και ακεταμινοφαίνη, έχουν έως και πιθανά τοξική δράση όταν λαμβάνονται μαζί με γκρέιπφρουτ.
Η δράση του χυμού γκρέιπφρουτ διαρκεί εως και 24 ώρες, η μέγιστη δε δράση του υπάρχει όταν λαμβάνεται ταυτόχρονα ή έως 4 ώρες από το φάρμακο. Να σημειωθεί πως ο χυμός του λάιμ, τα πορτοκάλλια Σεβίλλης και ο χυμός μήλου επηρεάζουν επίσης πολλά φάρμακα. Επίσης στο γκρέιπφρουτ υπάρχουν και άλλες ουσίες που μπορεί να μειώσουν την δράση κάποιων φαρμάκων.
Βλέπετε λοιπόν πως υπάρχει αρκετά μεγάλη λίστα με συνήθη φάρμακα, που όταν ληφθούν μαζί με χυμό γκρέιπφρουτ μπορεί να γίνουν τοξικά. Ο παραπάνω κατάλογος που σας παρέθεσα είναι ενδεικτικός και αφορά την περιεχόμενη ουσία, όχι το όνομα του σκευάσματος, πράγματα που είναι καλό να συζητήσετε μόνο με τον γιατρό σας. Συνιστάται λοιπόν η ενημέρωση του γιατρού σας, σε περίπτωση που συνηθίζετε την κατανάλωση χυμου ή καρπού γκρέιπφρουτ, ώστε να ελέγξει αν η αγωγή που λαμβάνετε αλληλεπιδρά με τον χυμό. Πάντως για καλό και για κακό, όταν παίρνετε φάρμακα ΜΗΝ καταναλώνετε γκρέιπφρουτ!
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
