Ο θυμός στην εφηβεία και η διαχείρισή του – Ο ρόλος των γονέων

Από την επιστημονική ομάδα της Γραμμής 11525 και του Συμβουλευτικού Κέντρου του Μαζί για το Παιδί, με αφορμή τη σημερινή Πανελλήνια Ημέρα Κατά του Σχολικού Εκφοβισμού.

Η εφηβεία είναι μια περίοδος έντονων βιολογικών και ψυχοσυναισθηματικών αλλαγών. Οι έφηβοι καλούνται να διαχειριστούν όλες αυτές τις μεταβάσεις και ο θυμός αποτελεί μια φυσιολογική αντίδραση σε αυτές. Οι έφηβοι, οι οποίοι βρίσκονται στη διαδικασία της διαμόρφωσης της ταυτότητάς τους, μπορεί να νιώσουν θυμό ως απάντηση στις αβεβαιότητες, τις κοινωνικές/μαθησιακές πιέσεις ή τις διαφωνίες με την οικογένεια και τους συνομηλίκους. Ο θυμός είναι ένας τρόπος για τους εφήβους να επεξεργαστούν τις δικές τους αλλαγές και προκλήσεις, και να κατανοήσουν τον εαυτό τους καλύτερα. Ωστόσο, η διαχείρισή του μπορεί να είναι δύσκολη, τόσο για τους ίδιους όσο και για τους γονείς τους.

Ο ρόλος των γονέων στη διαχείριση του θυμού
Η έκφραση του θυμού μέσα στην οικογένεια έχει ιδιαίτερη σημασία, καθώς επηρεάζει όχι μόνο το άτομο που εκδηλώνει τον θυμό, αλλά και τους γύρω του. Οι έφηβοι συχνά μιμούνται τα πρότυπα που βλέπουν στους γονείς τους, είτε πρόκειται για την υγιή διαχείριση του θυμού είτε για τις ανθυγιεινές αντιδράσεις (όπως φωνές, βία ή αποφυγή). Έτσι, είναι σημαντικό να κατανοήσουμε ότι οι αντιδράσεις των γονέων στον θυμό τους επηρεάζουν το πώς τα παιδιά θα μάθουν να εκφράζουν τα δικά τους συναισθήματα. Οι γονείς που δείχνουν κατανόηση, υπομονή και διάθεση για επικοινωνία, βοηθούν τους εφήβους να διαχειριστούν τα συναισθήματά τους με υγιή τρόπο. Η στήριξη των γονέων, η ανοιχτή επικοινωνία και η δημιουργία ενός ασφαλούς περιβάλλοντος για έκφραση μπορούν να μειώσουν την ένταση και να οδηγήσουν σε μια πιο παραγωγική εκτόνωση του θυμού.

Διαφήμιση

Καθοδήγηση για υγιή διαχείριση συναισθημάτων
Η καλλιέργεια στρατηγικών για την υγιή διαχείριση του θυμού είναι κρίσιμη. Οι γονείς μπορούν να διδάξουν τα παιδιά να αναγνωρίζουν τα πρώτα σημάδια του θυμού και να εφαρμόζουν τεχνικές για αποκλιμάκωση, όπως η αναπνοή ή η απομάκρυνση από την κατάσταση, όταν αισθάνονται ότι η ένταση τους κατακλύζει. Η προσφορά εναλλακτικών λύσεων για την εκτόνωση του θυμού, όπως η σωματική άσκηση ή η ενασχόληση με δημιουργικές δραστηριότητες, μπορεί να βοηθήσει τα παιδιά να εκτονώνονται και να ρυθμίζουν καλύτερα τα συναισθήματά τους.

Όταν ο θυμός του εφήβου είναι έντονος, δεν είναι η κατάλληλη στιγμή για συζήτηση. Σε τέτοιες στιγμές, η καλύτερη προσέγγιση είναι να παραμείνουμε ψύχραιμοι και να αναβάλουμε τη συζήτηση για αργότερα, όταν τα συναισθήματα θα έχουν κοπάσει. Η κατανόηση των συναισθημάτων είναι σημαντική, αλλά οι γονείς χρειάζεται να παραμείνουν σταθεροί στα όρια που θέτουν, καθώς ο θυμός δεν δικαιολογεί επιθετική ή καταστροφική συμπεριφορά. Επιπλέον, είναι κρίσιμο να εξασφαλίσουμε ότι παραμένουμε και εμείς ασφαλείς κατά τη διάρκεια αυτών των στιγμών έντασης.

Διαφήμιση

Πότε χρειάζεται να απευθυνθούμε σε ειδικό;
Όταν ο θυμός γίνεται έντονος ή επικίνδυνος για την ψυχική υγεία του εφήβου, η βοήθεια από ειδικό ψυχικής υγείας είναι απαραίτητη. Για παράδειγμα, ένας έφηβος που δεν θέλει να πάει στο σχολείο μπορεί να εκδηλώνει θυμό ή απογοήτευση λόγω κοινωνικών πιέσεων, άγχους ή έντονης ψυχικής δυσφορίας. Επίσης, αν ο έφηβος δείχνει επιθετικότητα ή έχει προβλήματα συμπεριφοράς, μπορεί να είναι θύμα εκφοβισμού από συνομηλίκους. Σε τέτοιες περιπτώσεις, η ψυχολογική υποστήριξη μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση αυτών των συναισθημάτων και στη θεραπεία των αιτίων του θυμού, δίνοντας στον έφηβο εργαλεία για τρόπους αντιμετώπισης του θυμού.

Πού μπορώ να απευθυνθώ;

• Για το πώς να προσεγγίσετε τους εφήβους και να τους βοηθήσετε να διαχειριστούν τον θυμό: 11525
• Για ζητήματα βίας και επιθετικότητας με παιδιά και εφήβους: 10306