Οι αλλαγές που αναμένονται με τον νέο κλιματικό νόμο

Απαγόρευση της χρήσης καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης και της πώλησης αυτοκινήτων με κινητήρες βενζίνης ή πετρελαίου από το 2030, κατάργηση της χρήσης μαζούτ για την παραγωγή ρεύματος στα νησιά, υποχρεωτική ασφάλιση των κτηρίων σε περιοχές υψηλού κλιματικού κινδύνου, διεύρυνση της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων που συνοδεύει τις επενδύσεις προκειμένου να εξετάζονται και οι κλιματικές επιπτώσεις, είναι ορισμένα από τα μέτρα που προβλέπει ο νέος κλιματικός νόμος, ο οποίος θα παρουσιαστεί τις επόμενες ημέρες.

Την ψήφιση του κλιματικού νόμου ανήγγειλε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης κατά την πρόσφατη ομιλία του στη διάσκεψη των Ηνωμένων Εθνών για την κλιματική αλλαγή COP26 στη Γλασκώβη.

Όπως επισημαίνει με δηλώσεις του στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο σύμβουλος του πρωθυπουργού για θέματα ενέργειας, κλίματος, περιβάλλοντος και κυκλικής οικονομίας Γιώργος Κρεμλής: “Ο κλιματικός νόμος που θα τεθεί σε δημόσια διαβούλευση είναι εξαιρετικά φιλόδοξος. Βάζει τον πήχη ψηλά, καθώς δεν μεταφέρει απλά στην εθνική νομοθεσία τους ευρωπαϊκούς στόχους αλλά τους συμπληρώνει, τους επικαιροποιεί και πολλές φορές τους υπερβαίνει. Είναι ένα πολύ σύγχρονο νομοθέτημα που δείχνει ότι η Ελλάδα πρωτοπορεί στα θέματα της κλιματικής αλλαγής”.

Ο νόμος θα θέσει ποσοτικούς στόχους για μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου κατά 55% το 2030 σε σχέση με το 1990, κατά 80% το 2040, με απώτερο στόχο την κλιματική ουδετερότητα το 2050, που προβλέπεται και από την Κοινοτική νομοθεσία. Οι στόχοι θα επανεξετάζονται κάθε πέντε χρόνια ανάλογα με την εξέλιξη των ρύπων και των Κοινοτικών κανονισμών.

Για την επίτευξη των στόχων θα καταρτιστεί Εθνική Στρατηγική για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, Περιφερειακά αλλά και Δημοτικά Σχέδια για τη μείωση των εκπομπών. Επίσης θα καταρτιστούν τομεακοί “προϋπολογισμοί άνθρακα” για επτά κλάδους-τομείς δραστηριοτήτων που είναι: Παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας και θερμότητας, Μεταφορές, Βιομηχανία, Κτήρια, Γεωργία και κτηνοτροφία, Απόβλητα, Χρήσεις γης, αλλαγές χρήσεων γης και δασοπονία.

Σύμφωνα με πληροφορίες, οι βασικές ρυθμίσεις του νόμου ανά τομέα προβλέπουν τα εξής:

– Ηλεκτρική ενέργεια: αύξηση του μεριδίου των ΑΠΕ σε ποσοστό 70% στην τελική κατανάλωση ενέργειας έως το 2030, με μέτρα που περιλαμβάνουν διευκόλυνση της αδειοδότησης, ενίσχυση των δικτύων, προώθηση της αποθήκευσης ενέργειας κ.α.

– Μεταφορές: από το 2025 υποχρεωτικά όλα τα νέα ταξί στην Αττική και την Θεσσαλονίκη, καθώς και το ένα τρίτο των νέων ενοικιαζόμενων οχημάτων θα είναι οχήματα μηδενικών εκπομπών. Από το 2023 τουλάχιστον το ένα τέταρτο των νέων εταιρικών αυτοκινήτων ιδιωτικής χρήσης θα είναι αμιγώς ηλεκτρικά οχήματα ή υβριδικά ηλεκτρικά οχήματα. Ως προς τα ΙΧ και ελαφρά επαγγελματικά, από το 2030 θα επιτρέπεται η πώληση μόνον οχημάτων μηδενικών εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.

– Νησιά: έως το 2030 απαγορεύεται η χρήση μαζούτ για την παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας στα μη διασυνδεδεμένα νησιά. Αυτό σημαίνει ότι τα νησιά θα πρέπει να στραφούν σε σύγχρονες λύσεις όπως αυτές που εφαρμόζονται στη Χάλκη, την Τήλο κ.α. με ανανεώσιμες πηγές, αποθήκευση ενέργειας, συστήματα διαχείρισης της ενέργειας κ.ά.

– Κτήρια: από το 2023, απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης όπου υπάρχει επαρκές διαθέσιμο δίκτυο φυσικού αερίου. Από το 2025, απαγορεύεται η εγκατάσταση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης και από το 2030, απαγορεύεται σε όλα τα κτήρια η χρήση καυστήρων πετρελαίου θέρμανσης. Αυτό σημαίνει ότι οι κεντρικές θερμάνσεις θα πρέπει να μετατραπούν είτε σε φυσικό αέριο είτε σε νέες φιλικότερες προς το περιβάλλον μορφές (π.χ. αντλίες θερμότητας). Επιπλέον, από το 2025 όλα τα νέα κτήρια που βρίσκονται σε ζώνες υψηλής τρωτότητας θα πρέπει να ασφαλίζονται υποχρεωτικά. Η ασφάλιση θα αποτελεί προϋπόθεση για την ηλεκτροδότηση του κτηρίου.

– Βιομηχανία: επεκτείνονται οι μελέτες περιβαλλοντικών επιπτώσεων και οι Αποφάσεις Έγκρισης Περιβαλλοντικών Όρων, προκειμένου να καλύπτονται οι επιπτώσεις των επενδύσεων στο κλίμα. Επιπλέον οι ρυπογόνες επιχειρήσεις υποχρεούνται να μειώσουν τις εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου κατά 30% έως το 2030 σε σχέση με το 2022. Όλες οι επιχειρήσεις με περισσότερους από 500 εργαζόμενους θα δημοσιεύουν κάθε χρόνο εκθέσεις με το ανθρακικό τους αποτύπωμα.

Τέλος, με τον νόμο συστήνεται Εθνικό Παρατηρητήριο για την Προσαρμογή στην Κλιματική Αλλαγή, το οποίο σε συνεργασία με την Εθνική Μετεωρολογική Υπηρεσία και άλλους δημόσιους φορείς θα παρακολουθεί τα κλιματικά δεδομένα και θα παρέχει προγνώσεις.

Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ