Με επιστολή του προς τον Υφυπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Νικόλαο Ταγαρά και τον Γενικό Γραμματέα του ΥΠΕΝ Ευθύμιο Μπακογιάννη, ο Σύλλογος Μελετητών Μηχανικών Κυκλάδων επαναλαμβάνει το αίτημά του για Διεύρυνση των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής με τη συμμετοχή εκπροσώπων του Υπουργείου Πολιτισμού (επιτροπή μιας στάσης). Σκοπός είναι η αντιμετώπιση των καθυστερήσεων στη διαδικασία αδειοδοτήσεων, λόγω εμπλοκής του Υπουργείου Πολιτισμού σε περιοχές που έχουν χαρακτηριστεί ιστορικοί τόποι. Ιδιαίτερη μάλιστα αναφορά γίνεται στην περίπτωση της Σαντορίνης.
Το κείμενο της επιστολής έχει ως εξής:
“Με την παρούσα επιστολή επανερχόμαστε στο πρόβλημα που έχει δημιουργηθεί από την εμπλοκή των υπηρεσιών του ΥΠΠΟΑ στη διαδικασία έκδοσης οικοδομικών αδειών σε αρκετά νησιά των Κυκλάδων. Λόγω των χρονικών καθυστερήσεων σε πολλές περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες ως ιστορικοί τόποι, ουσιαστικά έχουν σταματήσει οι διαδικασίες αδειοδότησης. Μάλιστα αν και κατά τις τελευταίες τηλεδιασκέψεις δόθηκε υπόσχεση ότι οι υπηρεσίες του Υπ. Πολιτισμού θα προσπαθήσουν να ενεργοποιηθούν γραφειοκρατικά, μέχρι και την οριστική λύση του θέματος το παρατηρούμενο αποτέλεσμα είναι μάλλον το αντίθετο!
Η Ελληνική νομοθεσία
Η ελληνική νομοθεσία ξεκάθαρα έχει ορίσει τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής (με απαίτηση σύμφωνης γνώμης) ως υπεύθυνα για τον έλεγχο των αρχιτεκτονικών μελετών και την προστασία της πολιτιστικής κληρονομιάς. Πιο συγκεκριμένα:
- Με το ΦΕΚ 54/Α/1984 (σε ισχύ), ο χαρακτηρισμός χώρων ως ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και ο έλεγχος εργασιών σε αυτούς καθώς και ο έλεγχος εργασιών σε χώρους που χαρακτηρίζονται ως ιστορικοί τόποι, ως αρμοδιότητες μεταφέρονται από το ΥΠΠΟ στο ΥΠΕΧΩΔΕ δηλαδή από τα συμβούλια αρχαιολογίας στα συμβούλια αρχιτεκτονικής. Υπάρχει σαφής διαχωρισμός μεταξύ χαρακτηρισμού μίας περιοχής και του ελέγχου εντός χαρακτηρισμένης περιοχής. Έτσι παραμένει στο ΥΠΠΟ μόνο ο χαρακτηρισμός τόπων ως ιστορικών, στους οποίους γνωμοδοτούν για τη θέσπιση περιοριστικών όρων.
- Ο Ν. 4067/2012, στο άρθρο 6 αναφέρεται στην προστασία της αρχιτεκτονικής και φυσικής κληρονομιάς. Αναφέρεται μόνο στο ΥΠΕΚΑ, στο Κεντρικό Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και στα τοπικά Συμβούλια Αρχιτεκτονικής.
- Ο Ν.4495/2017, στο άρθρο 7, παρ. 1α αναφέρει τα ΣΑ ως αρμόδια για εργασίες σε ιστορικούς τόπους, σε αρχαιολογικούς χώρους και σε περιοχές ιδιαίτερου φυσικού κάλλους.
Για τις περιπτώσεις στις οποίες πέραν του Συμβουλίου Αρχιτεκτονικής έχει λόγο και το ΥΠΠΟΑ, το ΦΕΚ 313/Β/2020 (Τεύχος Οδηγιών για τη λειτουργία των Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής), στο άρθρο 7, παρ.2 διακρίνει τις αρμοδιότητες μεταξύ Συμβουλίων Αρχιτεκτονικής και των Τοπικών Συμβουλίων του ΥΠΠΟ. Βάσει αυτού, τα συλλογικά όργανα του ΥΠΠΟ αποφαίνονται ειδικότερα αν η πρόταση βλάπτει ή μη το προστατευόμενο από το ΥΠΠΟ πολιτιστικό αγαθό και αν συνάδει με το χαρακτήρα αυτού (χωρίς να επεμβαίνουν στα μορφολογικά στοιχεία της λύσης). Από τη διατύπωση είναι ξεκάθαρο ότι το ΥΠΠΟΑ έχει λόγο όταν οι εργασίες αφορούν κηρυγμένο μνημείο ή την οριοθετημένη ζώνη προστασίας του και όχι σε ολόκληρες γεωγραφικές περιοχές όπως π.χ. το σύνολο του νησιού της Σαντορίνης.
Τι εφαρμόζεται σήμερα:
Σε όλες τις περιοχές που είναι χαρακτηρισμένες ως ιστορικοί τόποι, παρά τον έλεγχο των μελετών από τα Συμβούλια Αρχιτεκτονικής, (ως ορίζει η νομοθεσία απαιτείται σύμφωνη γνώμη για την έκδοση οικοδ. αδείας) το ΥΠΠΟΑ απαιτεί (αν και δεν προβλέπεται από τον πρόσφατο οργανισμό του εν λόγω υπουργείου οπού ορίζονται σαφώς οι αρμοδιότητες των υπηρεσιών του) να ελέγχει το σύνολο των μελετών, τακτοποιήσεων, χωροθετήσεων κλπ κρίνοντας και επεμβαίνοντας στις αρχιτεκτονικές λύσεις ακόμα και σε επίπεδο κατασκευαστικών λεπτομερειών. Ουσιαστικά επικρατεί μια διαρχία, με τις μελέτες να πρέπει να περάσουν και από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Αν υπάρχουν παρατηρήσεις από την μια επιτροπή ακυρώνεται και η απόφαση της άλλης (!), ταλαιπωρώντας με αυτό τον τρόπο τόσο τους μελετητές, όσο και τους ιδιοκτήτες. Το σοβαρότερο όμως πρόβλημα είναι η χρονική καθυστέρηση που επιφέρει η εμπλοκή του ΥΠΠΟΑ, καθώς ο χρόνος αναμονής μιας μελέτης στην καλύτερη περίπτωση είναι ένα με δύο χρόνια!
Στην περίπτωση της Σαντορίνης, το έτος 2019, 17 χρόνια μετά την ισχύ του Ν.3028/2002, το ΥΠΠΟΑ ζήτησε να ελέγχει το σύνολό των μελετών, χωροθετήσεων, τακτοποιήσεων κλπ του νησιού, καθώς είχε χαρακτηριστεί στο σύνολό της ιστορικός τόπος το 1972 (με αφορμή την προστασία του νησιού από την αλόγιστη εξόρυξη ελαφρόπετρας), χωρίς το ίδιο να τον έχει επαναοριοθετήσει ως όφειλε βάσει του Ν.3028/2002 τον ιστορικό τόπο και χωρίς να γίνει σχετική αναφορά για προστασία του ιστορικού τόπου στο ΦΕΚ 144/ΑΑΠ/2012 το οποίο τροποποίησε το Χωροταξικό Σχέδιο της Σαντορίνης!
Τι σημαίνει αυτό στην πράξη; Τι συμβαίνει σήμερα ;
Το σύνολο των υποθέσεων (νέες μελέτες, χωροθετήσεις, τακτοποιήσεις) είναι περίπου 600 κάθε χρόνο για αυτό το νησί μόνο! Εδώ και 18 μήνες, στο ΥΠΠΟΑ έχουν σταλεί περίπου 400 φάκελοι (καθώς πολλοί συνάδελφοι αρνούνται να στείλουν τις μελέτες τους) και έχουν διεκπεραιωθεί περίπου 40.
Πώς είναι δυνατόν ένας μηχανισμός που ελέγχει σε 18 μήνες 40 υποθέσεις, να ελέγχει 600 το χρόνο;
Ποιες είναι οι επιπτώσεις:
Οι επιπτώσεις από την εμπλοκή του ΥΠΠΟΑ είναι ποικίλες και πολύ σοβαρές.
- Καθυστερούν όλα τα επενδυτικά σχέδια, ενώ αυτά που είναι ενταγμένα σε επενδυτικά προγράμματα (ΕΣΠΑ, Αναπτυξιακός Νόμος), κινδυνεύουν πλέον με ματαίωση.
- Πλήττεται βάναυσα ολόκληρος ο κατασκευαστικός κλάδος. Μηχανικοί, οικοδόμοι, έμποροι οικοδομικών υλικών έχουν χάσει το αντικείμενο της δουλειάς τους επ’ αόριστο.
- Πέραν των επιχειρηματιών πλήττονται και όλοι οι πολίτες, καθώς αδυνατούν είτε να χτίσουν, είτε να επισκευάσουν το σπίτι τους και την επιχείρησή τους. Ακόμα και η έναρξη μιας επιχείρησης που απαιτεί έγκριση χωροθέτησης καθυστερεί βασανιστικά.
- Οι επενδυτές και κυρίως οι ξένοι απογοητεύονται και χάνουν τελείως την εμπιστοσύνη τους προς την Ελλάδα. Μεταφέρουν το σχετικό μήνυμα στις χώρες τους με ότι σημαίνει αυτό σε μελλοντικές επενδύσεις.
- Αντί για γραφειοκρατική αποτελεσματικότητα έχουμε γραφειοκρατικό μεσαίωνα.
Οι οικονομικές επιπτώσεις των παραπάνω είναι τεράστιες όχι μόνο στην τοπική αλλά και στην Εθνική Οικονομία, καθώς τα προς επένδυση ποσά που εγκλωβίζονται είναι της τάξεως των εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ!
Πέραν των οικονομικών επιπτώσεων:
- Στη Σαντορίνη ένα πολύ μεγάλο ζήτημα αφορά τις από το 2002 εκδοθείσες άδειες και τις αντίστοιχες οικοδομές. Από το 2002 όποτε και δημοσιεύτηκε ο Ν.3028/2002 τον οποίο επικαλείται το έγγραφο, δεν έχει αλλάξει η νομοθεσία. Επομένως αν χρειάζεται σήμερα η γνωμοδότηση της Νεωτέρων, δεν θα έπρεπε να ζητείται και τα προηγούμενα χρόνια; Όλες οι άδειες που εκδόθηκαν από το 2002 είναι άκυρες και όλες οι οικοδομές που κατασκευάστηκαν βάσει αυτών των αδειών είναι αυθαίρετες;
- Πάλι στη Σαντορίνη ένα άλλο ζήτημα έχει να κάνει με τις ήδη κατατεθειμένες μελέτες στο ηλεκτρονικό σύστημα αδειών. Από πριν από το φθινόπωρο του 2019 (χρόνος εμπλοκής του ΥΠΠΟΑ) υπάρχουν περίπου 250 φάκελοι στο σύστημα e-adeies, σε κατάσταση υποβολής, δηλαδή με όλες τις απαραίτητες μελέτες, δικαιολογητικά και πληρωμές που ζητούνταν από την ΥΔΟΜ Θήρας. Οι άδειες όμως δεν εκδίδονται διότι πλέον η ΥΔΟΜ Θήρας, υιοθετώντας την επιστολή της ΓΔΑΜΤΕ, ζητά πλέον και την έγκριση της Νεωτέρων Μνημείων. Εφόσον όμως οι ενδιαφερόμενοι στείλουν τις μελέτες τους στο ΥΠΠΟ, προκειμένου να αποκτήσουν την απαιτούμενη πλέον έγκριση, οποιαδήποτε αλλαγή στη μελέτη από το ΥΠΠΟ, ακυρώνει αυτόματα την έγκριση του ΣΑΠΕ Θήρας, τις στατικές και ηλεκτρομηχανολογικές μελέτες, καθώς επίσης και τις πληρωμές των φορολογικών εφόσον αλλάξουν τα στοιχεία του διαγράμματος δόμησης!
- Πρόσφατα προέκυψε ένα νέο πολύ σοβαρό πρόβλημα. Στη Σαντορίνη, υπαγωγή περαιωμένη πριν την επιστολή του ΥΠΠΟΑ, ζητήθηκε να ακυρωθεί λόγω μη έγκρισης από την Υπηρεσία Νεωτέρων. Αν ισχύσει κάτι τέτοιο, όλες οι τακτοποιήσεις ακυρώνονται και κατά συνέπεια ακυρώνονται οι σχετικές βεβαιώσεις νομιμότητας και οι μετέπειτα μεταβιβάσεις των ακινήτων αυτών!
- Η μεγάλη χρονική καθυστέρηση γνωμοδότησης του ΥΠΠΟΑ επί μελετών κτηριακών έργων, αποτελεί το βασικότερο αντικίνητρο ιδιοκτητών και δυνητικών επενδυτών σε ακίνητα εντός Ιστορικού Τόπου και στην Ερμούπολη. Οι συνέπειες αυτού του γεγονότος είναι οδυνηρές για τον πλούτο της νεώτερης αρχιτεκτονικής κληρονομιάς που καταρρέει με πιο χαρακτηριστικό το παράδειγμα της Ερμούπολης.
- Η εικόνα της διαρκώς καταρρέουσας Ερμούπολης είναι αποκαρδιωτική. Αξιόλογα και διατηρητέα κτήρια της πόλης εγκαταλείπονται καθώς οι πολίτες αρνούνται να μπουν σε μία ατέρμονη γραφειοκρατική διαδικασία αδειοδότησης για να επέμβουν σ’ αυτά. Αυτό έχει σαν αποτέλεσμα να προτιμούν να προβαίνουν σε αυθαίρετη εκτέλεση οικοδομικών εργασιών χωρίς την κατά το νόμο απαραίτητη συμμετοχή μελετητών και επιβλεπόντων μηχανικών.
- Η εικόνα των περίπου σαράντα (40) παραδοσιακών οικισμών της Τήνου με μια σειρά από αξιόλογα κτήρια παραδοσιακής αρχιτεκτονικής καθώς και των διατηρητέων κτηρίων της Χώρας της Τήνου που αποτελούν τμήμα της ιστορίας του νησιού είναι λυπηρή. Όπως και στην Ερμούπολη, οι πολίτες αδυνατούν να αναλάβουν τόσο το οικονομικό κόστος όσο και τη γραφειοκρατική διαδικασία πολλών ετών. Με λύπη μας, βλέπουμε και αυτά τα κτήρια να καταστρέφονται!
Εν τέλει όμως προστατεύεται η πολιτιστική μας κληρονομιά;
Καθώς μιλάμε για τις Κυκλάδες, έναν τόπο απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς και πολιτιστικής κληρονομιάς, η προστασία τους αποτελεί προτεραιότητα και οι επιπτώσεις που επιφέρει η ανάγκη για προστασία τους έρχονται σε δεύτερη μοίρα. Στο ερώτημα όμως αν η εμπλοκή του ΥΠΠΟΑ κατά αυτό τον τρόπο προστατεύει το φυσικό περιβάλλον και την πολιτιστική κληρονομιά η απάντηση είναι ξεκάθαρα ΟΧΙ.
- Η Ερμούπολη εδώ και 16 χρόνια σε θεωρητικό επίπεδο προστατεύεται από την Υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων. Η τεράστια χρονική καθυστέρηση που αυτή επιφέρει, έχει αποθαρρύνει όλους τους ιδιοκτήτες να αποκαταστήσουν τις ιδιοκτησίες τους και τους υποψήφιους επενδυτές να αγοράσουν ένα ακίνητο, να το επισκευάσουν και να το εκμεταλλευτούν. Η εμπιστοσύνη των πολιτών στις υπηρεσίες του ΥΠΠΟΑ έχει χαθεί και η αγορά έχει καταρρεύσει. Το αποτέλεσμα είναι τα κτήρια σιγά σιγά να ερημώνουν, να φθείρονται και στο τέλος να χάνονται. Χιλιάδες καταγεγραμμένα κτήρια – ερείπια είναι εγκαταλελειμμένα στην Ερμούπολη αλλά και την Άνω Σύρο.
- Αντίθετα στη Σαντορίνη, η παύση έκδοσης οικοδομικών εργασιών έχει οδηγήσει τους ιδιοκτήτες στην αυθαίρετη δόμηση, αφού αυτή καθίσταται πλέον πιο θελκτική από τη νόμιμη. Ανεγέρσεις νέων κτηρίων και επισκευές κτηρίων σε παραδοσιακούς οικισμούς, σε ευαίσθητες εκτός σχεδίου περιοχές, ακόμα και στη ζώνη της Καλντέρας, γίνονται χωρίς οικοδομική άδεια, επομένως χωρίς καμία απολύτως έγκριση μελέτης. Το αποτέλεσμα προφανώς δεν είναι η προστασία αλλά η καταστροφή των περιοχών αυτών.
- Οι μηχανικοί των Κυκλάδων, παρά τους ισχυρισμούς στελεχών του ΥΠΠΟΑ για την ποιότητα των μελετών τους, παράγουν έργο πολύ υψηλής στάθμης. Όποιος παρακολουθεί τις δημοσιεύσεις στον αρχιτεκτονικό έντυπο και ηλεκτρονικό τύπο, θα διαπιστώσει ότι την τελευταία δεκαετία η πλειοψηφία των δημοσιευμένων έργων έχει υλοποιηθεί στις Κυκλάδες. Πολλά από αυτά τα έργα έχουν δημοσιευτεί και στον διεθνή αρχιτεκτονικό τύπο ή έχουν αποσπάσει βραβεία. Με βεβαιότητα, η πιο σημαντική παραγωγή αρχιτεκτονικού έργου την τελευταία δεκαετία αφορά τις Κυκλάδες!
Ποιος μπορεί να το αρνηθεί αυτό; Η υποβάθμιση όμως του ρόλου του μηχανικού, από μελετητή, επιβλέποντα και κατασκευαστή ενός έργου, σε διακινητή φακέλων από υπηρεσία σε υπηρεσία, προφανώς υποβαθμίζει το επίπεδο των υπηρεσιών του. Ο χρόνος που αφιερώνουν οι μηχανικοί σε γραφειοκρατικές διαδικασίες είναι χρόνος που αφαιρείται από την μελέτη και την επίβλεψη ενός έργου, με αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητά τους. - Στην Μύκονο, παρατύπως εμπλέκεται, άνευ αρμοδιότητας, η υπηρεσία Νεωτέρων Μνημείων στις γνωμοδοτήσεις της Εφορείας Αρχαιοτήτων (Προϊστ. & Κλασσικών Αρχαιοτήτων) επί διερευνητικών αυτοψιών – δοκιμαστικών τομών / εκσκαφών, με πρόσχημα γειτνιάσεις “μνημείων” (πολλές φορές αυτά απέχουν και 2-3 χλμ από το ακίνητο!). Αν λάβουμε υπόψιν ότι έχουν οριοθετηθεί οι αρχαιολογικές ζώνες, είναι σαφώς παράδοξη όλη αυτή δυσλειτουργία.
- Για κάποια νησιά (π.χ. Μύκονος και Σαντορίνη), μερικοί ισχυρίζονται ότι καλώς ενεπλάκη το ΥΠΠΟΑ, προκειμένου να σταματήσει η αυξημένη ανοικοδόμηση των τελευταίων ετών. Αυτό δεν αποτελεί επιχείρημα όμως. Άλλο ζήτημα η ποσότητα της δόμησης και άλλο η ποιότητά της. Το πόσο χτίζεται μια περιοχή καθορίζεται από τους όρους δόμησης. Και στα δύο νησιά που προαναφέρθηκαν έχουν ληφθεί γενναίες αποφάσεις περιορισμού της δόμησης με απαγόρευση δόμησης σε εκτός σχεδίου περιοχές της Καλντέρας, όσο και στις εκτός σχεδίου καλλιεργήσιμες εκτάσεις στην Σαντορίνη και στις καφές και κόκκινες ζώνες της Μυκόνου. Τον Αύγουστο του 2020, το ΥΠΕΝ πάγωσε τις διαδικασίες αδειοδότησης ξενοδοχείων στις εκτός σχεδίου περιοχές τόσο στη Σαντορίνη, όσο και στη Μύκονο. Αν θεωρούνται ανεπαρκή όλα αυτά και κρίνεται σκόπιμο η περαιτέρω μείωση της δόμησης, ας νομοθετηθεί. Όταν όμως ένας ιδιοκτήτης έχει δικαίωμα να χτίσει σε ένα ακίνητο, θα πρέπει σε ένα εύλογο χρονικό διάστημα να μπορεί να εκδώσει οικοδομική άδεια. Δεν είναι δυνατόν όμως να περιορίζεται η ποσότητα της δόμησης περιπλέκοντας τη διαδικασία αδειοδότησης.
Ποια είναι η λύση;
Τα προβλήματα που έχουν προκύψει από την εμπλοκή του ΥΠΠΟΑ, τα τονίζουμε συνεχώς, μέσω των επιστολών μας, των δελτίων τύπου που δημοσιεύουμε, αλλά και σε συζητήσεις – διασκέψεις με εκπροσώπους της τοπικής αυτοδιοίκησης, του ΥΠΕΝ και του ΥΠΠΟΑ. Συνεχώς ακούμε υποσχέσεις περί άμεσης αντιμετώπισης του προβλήματος χωρίς όμως κανένα αποτέλεσμα μέχρι στιγμής.
Η πιο πρόσφατη ενημέρωση αφορά τη Σαντορίνη και την επίλυση του προβλήματος μέσω επαναοριοθέτησης του ιστορικού τόπου, μέσω του υπό ανάθεση Τοπικού Πολεοδομικού Σχεδίου. Δηλαδή το ΥΠΠΟΑ δε θα ελέγχει το σύνολο του νησιού, αλλά μόνο τις περιοχές που θα ανήκουν στον επαναοριοθετημένο ιστορικό τόπο. Αυτή η πρόταση γεννά μια σειρά ανησυχητικών προβλημάτων:
- Πότε θα γίνει αυτό; Η σύνταξη ενός ΤΠΣ είναι μια πολύ σύνθετη διαδικασία και με τις πιο ευοίωνες προβλέψεις θα ολοκληρωθεί τουλάχιστον μετά από τρία χρόνια. Η κατάσταση στη Σαντορίνη έχει ήδη φτάσει στο απροχώρητο και μια τέτοια εξέλιξη θα ήταν καταστροφική.
- Εν τέλει ποιες περιοχές θα περιλαμβάνει η οριοθέτηση; Aν πάλι περικλείεται ένα σημαντικό τμήμα του νησιού, στο οποίο θα αντιστοιχούν πολλές υποθέσεις, το πρόβλημα παραμένει.
Αυτή η λύση θα μπορούσε να λειτουργήσει αν μέχρι την επαναοριοθέτηση επανέλθει το παλιό καθεστώς αδειοδότησης με έγκριση μόνο από το ΣΑ και όχι από το ΥΠΠΟΑ και ο επαναοριοθετημένος ιστορικός τόπος είναι πολύ περιορισμένος.
Μια λύση που προτείνουν ορισμένοι, βασιζόμενοι στην εξαγγελθείσα από το ΥΠΕΝ δυνατότητα έκδοσης οικοδομικών αδειών όλων των κατηγοριών με ευθύνη των μηχανικών, είναι οι μηχανικοί να εκδίδουν τις άδειες χωρίς την έγκριση του ΥΠΠΟΑ. Προφανώς ως επιστημονικός επαγγελματικός κλάδος δεν συζητάμε καν κάτι τέτοιο αν δεν είναι ξεκάθαρο και σαφές το πλαίσιο έκδοσης οικοδομικών αδειών. Έργα εκατομμυρίων θα είναι έκθετα σε καταγγελίες με ανυπολόγιστες συνέπειες.
Η πρόταση
Η μοναδική λύση στο πρόβλημα, είναι αυτή που παρουσιάζουμε συνεχώς, δηλαδή τη διεύρυνση των κατά τόπους συμβουλίων αρχιτεκτονικής (Σ.Α.) με τη συμμετοχή δύο εκπροσώπων του ΥΠΠΟΑ.
Με τον τρόπο αυτό:
- Εξασφαλίζεται ο πολύπλευρος έλεγχος των μελετών. Με τη νέα σύνθεση που προτείνουμε, τα συμβούλια αρχιτεκτονικής θα απαρτίζονται από δύο αρχιτέκτονες της τοπικής αυτοδιοίκησης με διοικητικές και πολεοδομικές γνώσεις, δύο αρχιτέκτονες του Υπουργείου Πολιτισμού με γνώσεις ως προς τα μνημεία και τρεις αρχιτέκτονες, ελεύθερους επαγγελματίες, επιλεγμένους με αυστηρά κριτήρια, με εμπειρία μελετητική και κατασκευαστική.
- Εξασφαλίζεται η ανεξάρτητη λειτουργία των συμβουλίων. Με τη σύνθεση που προτείνουμε, σε ένα επταμελές συμβούλιο με σύνθεση 2-2-3 ως προς τους φορείς που εκπροσωπούνται σε αυτό, κανένας από τους τρεις φορείς δεν έχει την πλειοψηφία. Επομένως τα μέλη θα ψηφίζουν ελεύθερα για την έγκριση ή μη της μελέτης
- Εξασφαλίζεται η αντικειμενική εξέταση των μελετών. Όταν μια μελέτη εξετάζεται από ένα άτομο, ή από μια ολιγομελή επιτροπή, μια πιθανή φιλική ή συγγενική σχέση μπορεί να επηρεάσει την απόφαση. Όταν όμως η εξέταση γίνεται από μια επταμελή επιτροπή που στελεχώνεται από τρεις διαφορετικούς φορείς, κάτι τέτοιο πρακτικά είναι αδύνατο. (Τονίζουμε ότι η θητεία είναι διετής, και έτσι αποφεύγεται η μονιμότητα, κάτι που δεν συμβαίνει με την “στεγανή” λειτουργία των υπηρεσιών του ΥΠΠΟ).
- Δίνεται άμεση λύση στο πρόβλημα. Στις Κυκλάδες λειτουργούν πέντε συμβούλια αρχιτεκτονικής που εξετάζουν σε σύντομο χρονικό διάστημα τις μελέτες, σε αντίθεση με το ένα δυσκίνητο τοπικό συμβούλιο του ΥΠΠΟΑ που εξετάζει το σύνολο των μελετών του Νοτίου Αιγαίου.
- Λύνεται το πρόβλημα της διαρχίας μεταξύ συμβουλίων αρχιτεκτονικής και ΥΠΠΟΑ με το διευρυμένο συμβούλιο Αρχιτεκτονικής σε ρόλο one stop shop (επιτροπή μιας στάσης).
- Οι συνεδριάσεις δεν απαιτούν μετακινήσεις και φυσική παρουσία των μελών του ΥΠΠΟΑ καθώς αυτές μπορούν να γίνονται πλέον διαδικτυακά. Η υπό πρόταση επιτροπή έχει άμεση γνώση του αντικειμένου λόγω εντοπιότητας.
Τι ζητάμε
Να μπει ένα τέλος στον γραφειοκρατικό μεσαίωνα. Η πρότασή μας προς αυτή την κατεύθυνση έχει ως κάτωθι:
- Άμεση νομοθετική ρύθμιση με την οποία θα διευρυνθούν τα συμβούλια αρχιτεκτονικής με τον τρόπο που αναφέραμε (συμμετοχή εκπροσώπων ΥΠΠΟΑ – επιτροπή μιας στάσης). Οι μελέτες που θα ελέγχονται από το ΥΠΠΟΑ, θα είναι εκείνες που αφορούν εργασίες σε κηρυγμένα από αυτό μνημεία. Τα έργα στη ζώνη προστασίας των μνημείων θα πρέπει να εξετάζονται πάλι από τα διευρυμένα συμβούλια αρχιτεκτονικής.
Παράλληλα:
- Έκδοση όλων των αδειών στη Σαντορίνη, οι οποίες έχουν εγκεκριμένη μελέτη από το Συμβούλιο Αρχιτεκτονικής και βρίσκονται σε καθεστώς ομηρίας εδώ και 17 μήνες και αποδοχή όλων των τακτοποιήσεων αυθαιρέτων που έχουν περαιωθεί με έγκριση του αρμόδιου συμβουλίου αυθαιρέτων και όχι του ΥΠΠΟΑ.”
