Πέντε ερωτήματα για τον εκσυγχρονισμό του Συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης

Σε Δημόσια Διαβούλευση (www.opengov.gr) βρίσκεται από 22 Ιουνίου 2017 το ζήτημα του εκσυγχρονισμού του Συστήματος Λιμενικής Διακυβέρνησης στην Ελλάδα στο πλαίσιο που επεξεργάστηκε η διυπουργική Ομάδα Εργασίας (Υπ. Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολτικής και Υπ. Εσωτερικών) που συστήθηκε για τον σκοπό αυτό και καλούνται οι εμπλεκόμενοι κοινωνικοί εταίροι -ιδιαίτερα οι φορείς διαχείρισης λιμένων, οι δευτεροβάθμιες ενώσεις λιμένων, δήμων, περιφερειών, οι συνδικαλιστικοί φορείς που σχετίζονται με λιμενικές δραστηριότητες, τα επιμελητήρια και γενικά οι διαχειριστές, πάροχοι και χρήστες λιμενικών υπηρεσιών αλλά και κάθε ενδιαφερόμενος να καταθέσουν τις προτάσεις του.

Η Διαβούλευση θα διαρκέσει μέχρι την Παρασκευή 7 Ιουλίου 2017, ώρα 17:00.

Σύμφωνα με τη διυπουργική Ομάδα Εργασίας οι διαπιστωμένες αδυναμίες του συστήματος λιμενικής οργάνωσης και διακυβέρνησης, ενδεικτικά, είναι οι εξής:
• Οι πολλές διαφορετικές μορφές Φορέων Διοίκησης και Εκμετάλλευσης Λιμένων (ΦΔΕΛ), ο κατακερματισμός του λιμενικού συστήματος σε ένα μεγάλο αριθμό Φορέων, καθώς και η αναίτια σε κάποιες περιπτώσεις ύπαρξη γειτονικών μεταξύ τους λιμενικών εγκαταστάσεων με ομοειδείς δραστηριότητες, δημιουργούν έναν προβληματισμό τόσο ως προς την ομαλή λειτουργία και ανάπτυξη του λιμενικού συστήματος, όσο και σε σχέση με την χάραξη και εφαρμογή μιας Εθνικής Στρατηγικής Λιμένων.
• Το σύστημα λιμενικής διακυβέρνησης δεν έχει έως σήμερα προσαρμοστεί στις επιταγές του αντίστοιχου διευρωπαϊκού δικτύου μεταφορών το οποίο δίνει βαρύτητα στη συνέργεια όλων των εμπλεκόμενων φορέων για τη σύνδεση των λιμένων με το συνολικό μεταφορικό δίκτυο της Ε.Ε. και της Χώρας (οδικό, σιδηροδρομικό, αεροπορικό).

[adning id="140783"]
• Το σχετικό νομοθετικό καθεστώς λειτουργίας των ΦΔΕΛ, χαρακτηρίζεται από πολυνομία, ενώ συχνά είναι δύσκαμπτο και παρωχημένο.
• Η πολυδιάσπαση της αρμοδιότητας της εποπτείας επί των ΦΔΕΛ μεταξύ διαφορετικών Υπουργείων, καθιστά ιδιαίτερα δύσκολη έως αδύνατη την παρακολούθησή τους, την καταγραφή των λιμενικών και οικονομικών πεπραγμένων τους και τελικά την συνολική αποτίμηση της λειτουργίας τους.
• Οι περισσότεροι ΦΔΕΛ, έχουν προβλήματα υποστελέχωσης ή μη στελέχωσης και έλλειψης τεχνογνωσίας, γεγονός που έχει σοβαρό αντίκτυπο στη λειτουργία τους και αποτυπώνεται στην αδυναμία: συλλογής των λιμενικών τελών, διεκδίκησης πόρων για την υλοποίηση αξιόλογων έργων μέσω χρηματοδοτικών προγραμμάτων (ΕΣΠΑ, CEF, Horizon 2020 κ.α.), και παρακολούθησης των σύγχρονων τάσεων της λιμενικής δραστηριότητας.
• Ανά την επικράτεια, υφίστανται λιμένες ακόμα και μεγάλης λιμενικής δραστηριότητας, οι οποίοι στερούνται Ζώνης Λιμένα, με ότι αυτό συνεπάγεται για τη νομιμότητα της άσκησης εκεί των αρμοδιοτήτων των ΦΔΕΛ.
• Μεταξύ των τοπικής σημασίας κυρίως λιμένων, υφίσταται ένας απροσδιόριστος αριθμός «ορφανών» λιμένων, οι οποίοι θα πρέπει να περάσουν στην αρμοδιότητα ΦΔΕΛ και οι εκεί υφιστάμενες λιμενικές εγκαταστάσεις να νομιμοποιηθούν.

Επιδιωκόμενο Αποτέλεσμα
Το επιδιωκόμενο αποτέλεσμα. σύμφωνα με τη διυπουργική Ομάδα Εργασίας, είναι να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο και αποτελεσματικό Σύστημα Λιμενικής Διακυβέρνησης το οποίο θα βασίζεται στους εξής πυλώνες:

1. Σύγχρονο θεσμικό πλαίσιο που θα εντάσσει τους λιμένες σε ένα ολοκληρωμένο λιμενικό σύστημα με στρατηγικούς στόχους, θα προωθεί την συνεργασία σε εθνικό και διεθνές επίπεδο και θα εξασφαλίζει τον δημόσιο έλεγχο και εποπτεία (στον οικονομικό και λιμενικό τομέα)
2. Φορείς Διαχείρισης Λιμένων που θα είναι οικονομικά εύρωστοι και λειτουργικά ευέλικτοι και αποτελεσματικοί ώστε να γίνουν οχήματα ανάπτυξης για την τοπική και εθνική οικονομία
3. Συμμετοχή της Τοπικής Αυτοδιοίκησης ώστε η λιμενική λειτουργία να συνδέεται με τις αναπτυξιακές δραστηριότητες της τοπικής οικονομίας και κοινωνίας.

Τα ερωτήματα που θετει η Δημόσια Διαβούλευση
1. Kατά την άποψή σας ποια είναι τα προβλήματα που αντιμετωπίζουν οι Φορείς Διαχείρισης σήμερα και ποιες είναι οι σημαντικότερες παρεμβάσεις που θα πρέπει να γίνουν για την επίλυσή τους; Αναφέρατε τις παρεμβάσεις αυτές στις κατηγορίες: Νομικό πλαίσιο, ρόλοι και αρμοδιότητες, θεσμική τακτοποίηση, οργανωτικά χαρακτηριστικά, λειτουργικά χαρακτηριστικά, οικονομικά χαρακτηριστικά, άλλο.

2. Εκτιμάτε ότι για τη βελτίωση της λειτουργίας των λιμένων και την αξιοποίηση των δυνατοτήτων τους θα ήταν αναγκαίες συγκεκριμένες διορθωτικές παρεμβάσεις στο πλαίσιο του υφιστάμενου συστήματος ή ότι χρειάζονται μεγαλύτερες τομές και ενδεχόμενα μια συνολικότερη αναμόρφωση της λιμενικής οργάνωσης; Αν θεωρείτε σκόπιμο το τελευταίο, προσδιορίστε προς ποια κατεύθυνση.

3. Θεωρείτε σκόπιμες συνενώσεις ΛΤ/ΔΛΤ σε μεγαλύτερα σχήματα, με σκοπό να εξασφαλιστεί η κρίσιμη μάζα και οι προϋποθέσεις για την καλύτερη λειτουργία των λιμένων και την ενίσχυση των αναπτυξιακών δυνατοτήτων τους; Πιστεύετε ότι οι συνενώσεις θα έχουν προστιθέμενη αξία για το εθνικό λιμενικό σύστημα και ότι θα συνδράμουν στην αποτελεσματικότητα της λιμενικής λειτουργίας;
Αν κρίνετε σκόπιμες τις συνενώσεις ΛΤ/ΔΛΤ, σε ποιες περιπτώσεις κρίνετε ότι θα ήταν χρήσιμες και ποιος τρόπος (π.χ. νομική μορφή, συμμετοχή ΟΤΑ, σύνθεση διοίκησης) θα ήταν κατάλληλος για το σκοπό αυτό;

4. Πώς θα ήταν κατά την άποψή σας δυνατό να εξασφαλιστεί η αποτελεσματικότερη οργάνωση και η καλύτερη δυνατή λειτουργία των νέων σχημάτων και ταυτόχρονα να λαμβάνονται υπόψη με τον πλέον αποτελεσματικό τρόπο οι τοπικές και περιφερειακές ανάγκες και αναπτυξιακές δυνατότητες;

5. Ποιες είναι κατά την άποψή σας οι σημαντικότερες αλλαγές που απαιτούνται σε επίπεδο λιμενικής διακυβέρνησης για τη βελτίωση του συστήματος; Πώς αντιλαμβάνεστε την καλύτερη κατανομή των ρόλων και των αρμοδιοτήτων των εμπλεκομένων (Φορείς Διαχείρισης και Εκμετάλλευσης Λιμένων, Τοπική Αυτοδιοίκηση, Αποκεντρωμένη Διοίκηση, Ρυθμιστική Αρχή Λιμένων, Κεντρική Διοίκηση – Συναρμόδια Υπουργεία και Υπηρεσίες);