Θέματα υγείας: Περί εμβολίων (α’ μέρος)

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Ο Νοέμβριος είναι μήνας εμβολιασμού του πληθυσμού αυξημένου κινδύνου για νόσηση από τον ιό της γρίπης και τον πνευμονιόκοκκο. Πολλοί άνθρωποι τα τελευταία χρόνια έχουν μια αντίρρηση για εμβολιασμό, ακόμα και των υποχρεωτικών εμβολίων στην παιδική ηλικία. Τι συμβαίνει τελικά; Υπάρχει, τουλάχιστον τεκμηριωμένος λόγος, για τον φόβο αυτό; Μήπως η γενικότερη εξέλιξη της ιατρικής επιστήμης, που αναμφίβολα έχει συντελεστεί τα χρόνια αυτά, έχει περάσει και στην ασφάλεια στην κατασκευή των εμβολίων, οπότε είναι πλέον ασφαλή; Ας δούμε λοιπόν μερικούς μύθους αλλά και την αλήθεια, γύρω από εμβόλια.

Μύθος: Τα εμβόλια δεν χρειάζονται πλέον γιατί τα περισσότερα νοσήματα έχουν ήδη εξαφανιστεί με την βελτίωση των συνθηκών της ζωής μας.

Αλήθεια: Σαφώς και η βελτίωση του τρόπου ζωής έχει συντελέσει, με την καλύτερη θρέψη αλλά και τις καλύτερες συνθήκες υγιεινής, στην μείωση της εμφάνισης πολλών νοσημάτων, ωστόσο η συμβολή στην εξάλειψη πολλών παθήσεων δια του εμβολιασμού, είναι μεγάλη. Ακόμη και σε χώρες με πολύ υψηλά στάνταρ ζωής, όταν οι εμβολιασμοί για κάποιες παθήσεις μειωθούν, παρατηρείται αύξηση των νοσημάτων αυτών. Μάλιστα σήμερα που υπάρχει μετακίνηση πληθυσμών από χώρες όπου δεν υπήρχαν συστηματικοί εμβολιασμοί, είναι αναγκαίο να μην χαλαρώνουμε στο θέμα των εμβολιασμών.

Μύθος: Είναι καλύτερα η άμυνα να χτίζεται με την φυσική νόσηση παρά μέσω εμβολιασμού.

Αλήθεια: Τα εμβόλια είναι έτσι σχεδιασμένα ώστε να δημιουργούν αντισώματα κατά παθήσεων, ακριβώς όπως και αυτά που αναπτύσσονται μέσω της φυσικής νόσησης. Έχουν όμως ένα μεγάλο πλεονέκτημα: δεν υποβάλουν τον οργανισμό στον κίνδυνο εμφάνισης πολύ σοβαρών παρενεργειών, όπως η φυσική εξέλιξη της νόσου. Ας θυμηθούμε τις παρενέργειες της πολιομυελίτιδας με τις παραλύσεις και της ιλαράς με εγκεφαλίτιδα.

Μύθος: Η διέγερση του ανοσοποιητικού μέσω εμβολίων είναι υπερβολικά μεγάλη και αυτό οδηγεί σε προβλήματα.

Αλήθεια: Οι απλές ιώσεις που υφίσταται ένα παιδί εκθέτουν έναν οργανισμό σε 2-3000 αντιγόνα, ενώ όλα τα εμβόλια που κάνει ένα παιδί δεν εκθέτουν τον οργανισμό του σε περισσότερα από 270 αντιγόνα. Να πούμε εδώ πως αυτό είναι μια εξέλιξη στην κατασκευή των εμβολίων σε σχέση με το παρελθόν, όπου τα αντιγόνα ήταν περισσότερα.

Μύθος: Τα εμβόλια περιέχουν υδράργυρο, ο οποίος είναι βλαπτικός για τα παιδιά.

Αλήθεια: Τα τελευταία δέκα χρόνια, τα εμβόλια δεν περιέχουν πλέον υδράργυρο ως συντηρητικό. Ο υδράργυρος (θειομερσάλη) που έμπαινε παλαιότερα, έχει πλέον αφαιρεθεί, όχι γιατί απεδείχθη κάποια βλαπτική επίδραση, αλλά λόγω των έντονων ανησυχιών που είχαν δημιουργηθεί στους γονείς από διάφορες εικασίες.

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης