Θέματα υγείας: Ποια είναι η χρησιμότητα του τεστ κοπώσεως;

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Άνθρωποι που έρχονται στο ιατρείο πολύ συχνά με ρωτούν αν θα πρέπει να κάνουν δοκιμασία κοπώσεως. Πραγματικά το τεστ αυτό είναι σχετικά εύκολο για τους περισσότερους, το έχουν όλα σχεδόν τα καρδιολογικά ιατρεία και το κόστος διενέργειάς του είναι σχετικά μικρό.

Όμως τι μας δείχνει και τι δεν μας δείχνει; Πότε τελικά πρέπει να το κάνουμε;

Η λογική της δοκιμασίας αυτής είναι απλή. Με το να περπατάμε σε ένα διάδρομο με ένα διεθνώς αποφασισμένο τρόπο, όσον αφορά την ταχύτητα και την κλίση του διαδρόμου, αναγκάζουμε την καρδιά να χτυπάει γρήγορα, οπότε αν υπάρχουν κάποιες αρτηρίες φραγμένες σε κάποιο βαθμό, αυτό θα φανεί σε μεταβολές του καρδιογραφήματος την στιγμή εκείνη. Είναι όμως έτσι; Κατ αρχήν για να έχουμε πιθανότητα να υπάρξουν σημάδια στο καρδιογράφημα την ώρα της κόπωσης, πρέπει η στένωση σε μια αρτηρία της καρδιάς να είναι μεγάλη, πάνω δηλαδή από το 60-70% της διαμέτρου της, που συνήθως είναι κάτω από 3χιλ. Άρα μιλάμε για προχωρημένη νόσο. Όμως ακόμη και τότε, ανάλογα με το πόσο πολλές τέτοιες στενώσεις έχουμε, το σημείο που βρίσκονται και το ποιο αγγείο αφορούν, η πιθανότητα να βρούμε αυτή την βλάβη δεν ξεπερνά συνήθως το 70 με 80% των περιστατικών. Μεγάλο σίγουρα νούμερο αλλά όχι το 100%. Επομένως θα υπάρξουν το ένα στα 4 ή 5 περιστατικά με καλή κόπωση και όμως θα έχουν μια σοβαρή βλάβη στην καρδιά.

Βγαίνει λοιπόν το συμπέρασμα πως το τεστ κοπώσεως είναι άχρηστο; Όχι βέβαια. Όμως δεν είναι πλέον μια προληπτική εξέταση ρουτίνας σε απολύτως υγιή άτομα. Απλά δεν έχει νόημα. Μπορεί λοιπόν να είναι πολύ καλό εργαλείο στην παρακολούθηση της πορείας και της φαρμακευτής αντιμετώπισης ενός ασθενούς που ήδη γνωρίζουμε πως έχει στεφανιαία νόσο, όπως επίσης και για τον έλεγχο ενός ασθενούς που μας αναφέρει ενοχλήματα που μας θυμίζουν σταθερή στηθάγχη, δηλαδή κάποιο ενόχλημα που παρουσιάζεται στην προσπάθεια, και όχι εν ηρεμία. Για περιστατικά υψηλού κινδύνου, όπως διαβητικούς, υπάρχει μεγάλη συζήτηση αν έχει νόημα να ελέγχονται όταν δεν έχουν κανένα σύμπτωμα ύποπτο για καρδιοπάθεια.

Να συμπληρώσω εδώ πως υπάρχουν και πιο εξελιγμένες δοκιμασίες κοπώσεως όπως το σπινθηρογράφημα μυοκαρδίου που όμως έχει ακτινοβολία, ή το stress echo, το οποίο είναι αρκετά ακριβότερο από την απλή κόπωση και κυρίως τεχνικά δύσκολο, απαιτώντας γιατρούς με πολύ μεγάλη εμπειρία στη μέθοδο γιατί αλλιώς οδηγεί σε πολλά λάθος αποτελέσματα.

Συμπερασματικά, η δοκιμασία κοπώσεως είναι ένα πολύτιμο εργαλείο στα χέρια ενός καρδιολόγου, που όμως δεν αποτελεί εξέταση ρουτίνας ή αορίστως πρόληψης και αφορά συγκεκριμένα και επιλεγμένα περιστατικά.

* Ο κος Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης