“Η προβολή στην επικαιρότητα των ημερών της έκρηξης του ηφαιστείου Hunga-Tonga-Hunga-Ha’apai, περίπου 60 χιλιόμετρα ΒΔ από τη νήσο Τόνγκα, στις 14-15/1/22, μας δίνει την ευκαιρία να σχολιάσουμε και να τονίσουμε την εκπληκτική ομοιότητα των εκρήξεων αυτού του ηφαιστείου, ιδιαίτερα αυτών του 2009, του 2014-2015, καθώς και την τελευταία, με την έκρηξη του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου, του ενεργού ηφαιστειακού κέντρου της Σαντορίνης” σχολιάζει στο Atlantea o ηφαιστειολόγος και Πρόεδρος του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) Γιώργος Βουγιουκαλάκης, με αφορμή την πρόσφατη έκρηξη του ηφαιστείου στον νότιο Ειρηνικό.
Η περιγραφή και η μελέτη των παραπάνω εκρήξεων, κατά τον κο Βουγιουκαλάκη, παρέχει πολύτιμες πληροφορίες τόσο για την πρόβλεψη όσο και για την εκτίμηση της ηφαιστειακής επικινδυνότητας στη Σαντορίνη και όλο τον χώρο του Αιγαίου, από τυχόν επαναδραστηριοποίηση του υποθαλάσσιου ηφαιστείου του Κολούμπου, που βρίσκεται στον θαλάσσιο χώρο έξω από την καλδέρα και 7 χιλιόμετρα ΒΑ της Σαντορίνης.
Όπως μας θυμίζει, το υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου δημιουργήθηκε από μια σειρά εκρήξεις, η τελευταία των οποίων ήταν αυτή του 1650, η οποία θεωρείται ως η σημαντικότερη και καταστροφικότερη ιστορική έκρηξη στην ανατολική Μεσόγειο. Περίπου 70 άτομα και 1000 ζώα βρήκαν τον θάνατο από τα δηλητηριώδη ηφαιστειακά αέρια (SO2) που απελευθερώθηκαν τότε. Το τσουνάμι που προκλήθηκε από την έκρηξη έπληξε τις χαμηλές παράκτιες περιοχές της Σαντορίνης και των γύρω νησιών, δημιουργώντας σοβαρά προβλήματα. Η έκρηξη του 1649-1650 έχει καταγραφεί γλαφυρά σε μια σειρά ιστορικά κείμενα, που έχουν συμπεριληφθεί σε μια συλλογή κειμένων εκείνης της περιόδου, που ονομάστηκε “O καιρός του Κακού”.
“Είναι εκπληκτικό ότι οι περιγραφές των εκρήξεων του ηφαιστείου στην Τόνγκα από τους επιστήμονες σήμερα, σχεδόν ταυτίζονται με τις περιγραφές για την έκρηξη του Κολούμπου από τα ιστορικά κείμενα του 1650”, σημειώνει ο κος Βουγιουκαλάκης και υπογραμμίζει πως από τα δεδομένα της Τόνγκα αντλούνται ιδιαίτερα χρήσιμες και πολύτιμες πληροφορίες:
– για την περιοδικότητα και τη φύση των αλλεπάλληλων εκρηκτικών γεγονότων αυτού του είδους της ηφαιστειακής δράσης, που κατηγοριοποιείται από τους ηφαιστειολόγους ως “τύπου Surtsey” και αντλεί την ενέργειά της από την αλληλεπίδραση μάγματος και θαλασσινού νερού,
– για την ακτίνα δράσης των καταστροφικών πλευρικών οστικών κυμάτων και των αραιών πυροκλαστικών νεφών που κινούνται οριζόντια, στην επιφάνεια της θάλασσας,
– για τη φύση των αποθέσεων της ηφαιστειακής στάχτης και των ηφαιστειακών αερίων, το πάχος και την απόσταση που καλύπτουν και επηρεάζουν.
Πιο αναλυτικά για το θέμα αυτό θα μιλήσει ο Πρόεδρος του ΙΜΠΗΣ σε έκτακτη εκπομπή που θα μεταδοθεί live από το Atlantea Web TV, την Τετάρτη 19/1/22 στις 18:30.
