Σε αναζήτηση της βέλτιστης λύσης

Σε κομβικό στάδιο βρίσκεται η εκπόνηση του Ειδικού Πολεοδομικού Σχεδίου Θήρας, καθώς σήμερα 14/11/2024 παρουσιάστηκαν στη Σαντορίνη τα εναλλακτικά σενάρια της μελέτης και αυτό που προκρίνεται από τους μελετητές και το Υπουργείο Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ώστε να ακολουθήσει συζήτηση τις επόμενες ημέρες, πριν κατατεθεί η τελική μελέτη στο ΥΠΕΝ.

Για τον σκοπό αυτό ήρθαν στη Σαντορίνη οι Γενικοί Γραμματείς Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης, Ναυτιλίας και Λιμένων, Ευάγγελος Κυριαζόπουλος, και Νησιωτικής Πολιτικής, Μανώλης Κουτουλάκης, Πολιτισμού, Γιώργος Διδασκάλου, Ιδιωτικών Επενδύσεων, Στελίνα Σιαράπη, Τουριστικής Πολιτικής & Ανάπτυξης, Βασιλική Κουτσούκου καθώς και η Γραμματέας Αποκεντρωμένης Διοίκησης Αιγαίου Μαριάννα Νικολαΐδου, ο Προϊστάμενος της Εφορείας Αρχαιοτήτων Κυκλάδων Δημήτρης Αθανασούλης και άλλα στελέχη της δημόσιας διοίκησης.

Η ένωση οικονομικών φορέων “Σαμαράς & Συνεργάτες – ΠΟΛΥΛΑΪΝ ΑΕ – Σγούρου Δήμητρα”, η οποία εκπόνησε την μελέτη, εκπροσωπήθηκε από τον κ. Δημήτρη Σαμαρά και στελέχη των μελετητικών γραφείων που απαρτίζουν την ένωση.

Διαφήμιση

Μετά τους χαιρετισμούς του Δημάρχου Θήρας Νίκου Ζώρζου, του βουλευτή Κυκλάδων Μάρκου Καφούρου και του Αντιπεριφερειάρχη Κυκλάδων Γιώργου Λεονταρίτη, έγινε εισαγωγική τοποθέτηση από τον επικεφαλής των μελετητών Δημήτρη Σαμαρά και τον υπεύθυνο μηχανικό για την παρουσίαση της υφιστάμενης κατάστασης.

Στη συνέχεια ο γενικός γραμματέας Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος, Ευθύμιος Μπακογιάννης παρουσίασε τα ευρήματα της μελέτης φέρουσας ικανότητας της Σαντορίνης, τα σενάρια και την πρόταση του βέλτιστου σεναρίου για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο του Δήμου Θήρας. Ακολούθησαν τοποθετήσεις και ερωτήσεις από το πολυάριθμο κοινό που παρακολούθησε την παρουσίαση.

Σύμφωνα με την παρουσίαση, βασικός στόχος του ΕΠΣ Θήρας είναι ο δραστικός περιορισμός της εκτός σχεδίου δόμησης, που συνδέεται άμεσα με την προστασία των σημαντικών αναπτυξιακών πόρων του Δήμου, όπως η γεωργική γη, το φυσικό περιβάλλον, οι αρχαιολογικοί χώροι και οι παραδοσιακοί οικισμοί. Παράλληλα, επιδιώκεται η δημιουργία ευνοϊκών προϋποθέσεων ανάπτυξης του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα -όπου σήμερα το νησί υστερεί- και η διαφοροποίηση του ανεπτυγμένου τουριστικού τομέα με την ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού και την ομαλότερη κατανομή των τουριστικών ροών στο χώρο και στο χρόνο. Για να ικανοποιηθεί αυτός ο διπλός στόχος προστασίας και ανάπτυξης με όρους βιωσιμότητας, προτείνονται συγκεκριμένες ζώνες υποδοχής δραστηριοτήτων, με κατάλληλους πολεοδομικούς όρους και περιορισμούς, ώστε να μπορεί να υλοποιηθεί μια πολιτική μείωσης ή απαγόρευσης νέων δραστηριοτήτων εκτός των συγκεκριμένων περιοχών.

Στις προτάσεις του προκρινόμενου ΕΠΣ Θήρας, το τοπίο διαρθρώνεται σε τοπιακές ενότητες, με ιδιαίτερα μορφολογικά χαρακτηριστικά και φυσιογνωμία, ως υποδοχείς ανάπτυξης εναλλακτικών μορφών τουρισμού και γεωργικής δραστηριότητας.

Καθορίζονται τρεις επιμέρους περιοχές τοπίου καλλιέργειας αμπελιών, με προοπτική να εξελιχθούν σε ΠΟΠ, και συμπληρώνονται με μια επιπλέον ζώνη γεωργικής δραστηριότητας και συμβατών χρήσεων στην ανατολική ακτή της Θήρας.

Καθορίζονται ζώνες δραστηριοτήτων τουρισμού-αναψυχής σε συγκεκριμένες παραθαλάσσιες περιοχές που ήδη λειτουργούν ως τουριστικές (Περίσσα, Μονόλιθος) ή προσφέρονται για μια πιο μακροπρόθεσμη ανάπτυξη (βόρεια της Οίας).

Το Αεροδρόμιο ως πύλη εισόδου, συμπληρώνει ο προγραμματιζόμενος Νέος Επιβατικός / Εμπορικός Λιμένας στον γειτονικό Μονόλιθο. Δημιουργούνται έτσι οι προϋποθέσεις για την βιώσιμη ανάπτυξη μιας ζώνης παραγωγικών δραστηριοτήτων, logistics και εμπορικών λειτουργιών σε άμεση εξυπηρέτηση από τις μείζονες αυτές συγκοινωνιακές υποδομές του νησιού.

Για την ανάδειξη και προστασία των οικισμών, καθώς και για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής, προτείνεται από το ΕΠΣ η οριοθέτηση των παραδοσιακών οικισμών προ του ’23 Θόλος, Φοινικιά και Ημεροβίγλι, που δεν έχουν μέχρι σήμερα οριοθετηθεί και η επανέγκριση του ορίου των 18 οριοθετημένων οικισμών. Για το σύνολο των παραπάνω οικισμών (με εξαίρεση τον οριοθετημένο οικισμό της Περίσσας) προτείνεται ζωνοποίηση σύμφωνα με τις προβλέψεις του σχεδίου ΠΔ, που το ΥΠΕΝ έθεσε υπόψη των μελετητών. Επιπλέον, για τους οικισμούς που διαθέτουν Πολεοδομική Μελέτη, Θήρα (ΦΕΚ 852/Δ/1991) και Περίσσα (ΦΕΚ 428/Δ/1993) οι χρήσεις γης επικαιροποιούνται σύμφωνα με το ΠΔ 59/2018.

Τέλος, με βάση τις ανάγκες που έχουν προκύψει από την εκτίμηση της χωρητικότητας για το έτος 2040 σε συνδυασμό με τις προτεινόμενες πολιτικές του ΕΠΣ, προτάθηκαν επεκτάσεις στους οικισμούς Οία, Φηρά και στους νέους οριοθετημένους οικισμούς Θόλο και Ημεροβίγλι.

Στον πίνακα που ακολουθεί γίνεται σύγκριση των προτεινόμενων ζωνών από το ΕΠΣ με την υφιστάμενη ΖΟΕ (Ζώνη Οικιστικού Ελέγχου), λαμβάνοντας υπόψη μόνο τα εμβαδομετρικά στοιχεία:

Σημειώνεται ότι από αύριο, Παρασκευή 15 Νοεμβρίου και για 5 ημέρες (ημερολογιακές) οι ενδιαφερόμενοι πολίτες / φορείς, θα μπορούν να παραθέτουν σχόλια / προτάσεις για το ΕΠΣ της Θήρας στην Πλατφόρμα Συμμετοχής που έχει δημιουργήσει η Γενική Γραμματεία Χωρικού Σχεδιασμού και Αστικού Περιβάλλοντος του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, στη διεύθυνση: https://polsxedia.ypen.gov.gr.

Μετά το πέρας των πέντε ημερών, όπως είπε ο κος Μπακογιάννης, το ΥΠΕΝ και ο μελετητής θα συνεχίσουν να δέχονται σχόλια και παρατηρήσεις ως τα τέλη Νοεμβρίου, καθώς η τελική μελέτη από την ανάδοχο θα πρέπει να κατατεθεί στο ΥΠΕΝ μέχρι τις 4/12. Κρίνοντας από τις τοποθετήσεις και τα σχόλια των παριστάμενων μετά την ολοκλήρωση της παρουσίασης, το ενδιαφέρον για συμμετοχή στη συζήτηση των επόμενων ημερών θα πρέπει να είναι μεγάλο και ζωηρό.

Σε δήλωσή του σχετικά με την εκπόνηση του ΕΠΣ Θήρας, ο Υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Θεόδωρος Σκυλακάκης αναφέρει: “Μερικοί από τους βασικούς στόχους που θέτει το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο (ΕΠΣ) της Θήρας αφορούν στην προστασία της γεωργικής γης, του φυσικού περιβάλλοντος, των αρχαιολογικών χώρων και των παραδοσιακών οικισμών του νησιού. Επιπρόσθετα, σκοπός είναι η δημιουργία προϋποθέσεων για την ανάπτυξη του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα, καθώς και η ενίσχυση εναλλακτικών μορφών τουρισμού. Στο πλαίσιο του Σχεδίου προτείνονται συγκεκριμένες ζώνες υποδοχής δραστηριοτήτων, με πολεοδομικούς όρους και περιορισμούς. Κατά αυτόν τον τρόπο θα μπορεί να υλοποιηθεί μια πολιτική μείωσης ή απαγόρευσης νέων δραστηριοτήτων εκτός των συγκεκριμένων περιοχών. Αξιοποιούμε, αποτελεσματικά, τους πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, υλοποιώντας το εμβληματικό και φιλόδοξο πρόγραμμα “Κωνσταντίνος Δοξιάδης” για την ολοκλήρωση του χωροταξικού και πολεοδομικού σχεδιασμού για το σύνολο της Επικράτειας”.

Από την πλευρά του, ο Υφυπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας, κ. Νίκος Ταγαράς, δηλώνει: “Κύριο μέλημα του προκρινόμενου πολεοδομικού σχεδιασμού για τη Σαντορίνη είναι να προστατευθεί ο εξωαστικός χώρος και η ισχυρή φυσιογνωμία του νησιού και να διατηρηθούν ταυτόχρονα οι υφιστάμενες οικιστικές και εμπορικές – τουριστικές αναπτύξεις. Με το εν λόγω Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο επιχειρείται ουσιαστικά ο διπλός στόχος της προστασίας και ανάπτυξης με όρους βιωσιμότητας, λαμβάνοντας υπόψη τις γεωλογικές και γεωφυσικές ιδιαιτερότητες του νησιού σε συνδυασμό με την έντονη τουριστική δραστηριότητα τους περισσότερους μήνες του χρόνου. Μέσα από τον πολεοδομικό σχεδιασμό στοχεύουμε να διαφυλάξουμε τη μοναδικότητα του τοπίου της Σαντορίνης όπως ταυτόχρονα και το αναπτυξιακό του πρόσημο. Και αυτό μπορεί να γίνει με σαφείς κανόνες για όλους στην οργάνωση του χώρου. Το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο Θήρας είναι ένα από τα πλέον σημαντικά ΕΠΣ (18 στο σύνολο) που περιλαμβάνονται στο εμβληματικό Πρόγραμμα Πολεοδομικών Μεταρρυθμίσεων «Κωνσταντίνος Δοξιάδης», με χρηματοδότηση από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Μεθοδικά, οργανωμένα και με αυστηρά χρονοδιαγράμματα και όρους, βάζουμε τάξη στον χώρο με ασφάλεια δικαίου”.

Η παρουσίαση της πρότασης για το Ειδικό Πολεοδομικό Σχέδιο Σαντορίνης είναι διαθέσιμη εδώ.

Μπορείτε να παρακολουθήσετε ολόκληρη την εκδήλωση στο παρακάτω βίντεο.