Σε τόπους όπου το νερό ήταν σπάνιο αγαθό, οι κοινότητες εφάρμοζαν ποικίλες πρακτικές για να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα της λειψυδρίας. Μία από τις παραδοσιακές πρακτικές διαχείρισης του νερού που χάνεται στον χρόνο είναι τα μικρής κλίμακας φράγματα ανάσχεσης κατά μήκος των κοιτών ρεμάτων περιοδικής ροής.
Ο σκοπός αυτών των μικρών φραγμάτων χαμηλού ύψους ήταν αρχικά η μείωση της κλίσης της κοίτης του ρέματος και η συλλογή μικρών ποσοτήτων νερού για αρδευτικούς σκοπούς. Ωστόσο, μπροστά στην πρόκληση της μεταβολής του κλίματος και των ανθρωπογενών πιέσεων, τα μικρά φράγματα επιτελούν τρεις επιπλέον λειτουργίες για το περιβάλλον και τον άνθρωπο:
– Μειώνοντας την ταχύτητα ροής του νερού και συγκρατώντας μέρος αυτού, επιτυγχάνεται η μεγαλύτερη διείσδυσή του στο έδαφος, εμπλουτίζοντας έτσι τον υπόγειο υδροφορέα.
– Σε περιόδους έντονων βροχοπτώσεων συγκρατούν σημαντικές ποσότητες νερού και φερτών υλικών, μειώνοντας έτσι το ρίσκο για πλημμύρες στους οικισμούς που συνήθως βρίσκονται στον παράκτιο χώρο, στις εκβολές των ρεμάτων.
– Αποτελούν εστίες βιοποικιλότητας: οι ρηχοί ταμιευτήρες νερού που δημιουργούνται αποτελούν μικρές οάσεις για τα άνυδρα νησιωτικά οικοσυστήματα, αποτελώντας κατάλληλους βιότοπους για πολλά είδη χλωρίδας και πανίδας, ιδιαίτερα κατά τις περιόδους ξηρασίας.
Η δράση “ΣΟΥΒΑΛΕΣ” πραγματοποιείται στο πλαίσιο του έργου Med-RESET (Mediterranean REsilient inSular Ephemeral sTreams) που στοχεύει στην επαναφορά της παραδοσιακής πρακτικής της κατασκευής λίθινων αναβαθμών σε ρέματα εφήμερης ροής σε άνυδρα νησιά της Μεσογείου και μεταξύ άλλων περιλαμβάνει την κατασκευή ενός δικτύου 50 λίθινων υδροφραγμάτων μικρής κλίμακας (σουβάλες) μέσα από ένα συμμετοχικό έργο στο ρέμα Μαυρουδή στον Κάμπο της Ίου.
Το Med-RESET πραγματοποιείται με την υποστήριξη του DIMFE – Donors’ Initiative for Mediterranean Freshwater Ecosystems και συγχρηματοδότηση από τον Δήμο Ιητών. Το έργο συντονίζει το MedINA και υλοποιείται σε συνεργασία με τους εταίρους Boulouki, Save Ios και WWF Hellas.
Το συμμετοχικό έργο έχει δύο σκέλη:
Α) Μαθητεία νέων τεχνιτών/τριών: 4-22 Νοεμβρίου 2024
Η μαθητεία διάρκειας τριών εβδομάδων απευθύνεται σε τέσσερις νέους/ες επαγγελματίες τεχνίτες/ριες, που θα εργαστούν υπό την καθοδήγηση έμπειρων τεχνιτών – εκπαιδευτών. Κατά τη διάρκεια της μαθητείας θα γίνει αποκατάσταση και ανακατασκευή 50 υδροφραγμάτων κατά μήκος του ρέματος Μαυρουδή στον Κάμπο της Ιου, κοντά στον επισκέψιμο αρχαιολογικό χώρο του Σκάρκου.
Για τους/τις μαθητευόμενους/ες τεχνίτες/ριες προβλέπεται διαμονή στην περιοχή του έργου (για τους μη μόνιμους κατοίκους της Ίου), αμοιβή 50 ευρώ/ημέρα, καθώς και σχετική ασφάλιση με οικοδομικό ένσημο.
5ήμερο βιωματικό εργαστήριο: 12-16 Νοεμβρίου 2024
Το βιωματικό εργαστήριο απευθύνεται στο ευρύ κοινό και έχει 15 διαθέσιμες θέσεις συμμετοχής κυρίως για φοιτητές και νέους επαγγελματίες από τους κλάδους των εφαρμοσμένων τεχνών, της μηχανικής και των κατασκευών, της πολιτιστικής διαχείρισης, των επιστημών του περιβάλλοντος και άλλων σχετιζόμενων κλάδων.
Η διάρκεια του εργαστηρίου είναι 5 ημέρες (12-16 Νοεμβρίου 2024) και περιλαμβάνει συμμετοχή στις εργασίες πεδίου κατασκευής των ξερολιθικών φραγμάτων στο ρέμα Μαυρουδή, κοντά στον αρχαιολογικό χώρο του Σκάρκου, καθώς και παράλληλες εκπαιδευτικές δράσεις και ξεναγήσεις στο νησί.
Για περισσότερες πληροφορίες και αιτήσεις συμμετοχής δείτε εδώ.
