Από την Κύθνο θα ξεκινήσει η πρωτοβουλία GReco Islands-ΕΣΠΑ, με την πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Καθοδήγησης στις 19/6. Πρόκειται για καινοτόμα και πολύπλευρη δράση ιδιαίτερης σημασίας στο πλαίσιο του ΕΣΠΑ 2021-2027, καθώς επιχειρείται μία ολιστική αντιμετώπιση των προκλήσεων που συνδέονται με το νησιωτικό χώρο, με στόχο τη βιώσιμη ανάπτυξή τους.
Σκοπός αυτής της πρωτοβουλίας, όπως σημειώνεται σε ανακοίνωση του Υπουργείου Ανάπτυξης & Επενδύσεων, είναι η προσπάθεια αλλαγής του αναπτυξιακού υποδείγματος των νησιών προς μια βιώσιμη ενδογενή ανάπτυξη στη βάση της αξιοποίησης του πολιτιστικού αποθέματος και της ενίσχυσης της πράσινης επιχειρηματικότητας και του ψηφιακού μετασχηματισμού, με έμφαση τη σταδιακή ενεργειακή μετάβαση προς την κλιματική ουδετερότητα, λαμβάνοντας πάντοτε υπόψη τη φέρουσα ικανότητα των νησιών.
Η Επιτροπή Καθοδήγησης συγκροτήθηκε πρόσφατα στο Υπουργείο Ανάπτυξης & Επενδύσεων και τη Γενική Γραμματεία Δημοσίων Επενδύσεων & ΕΣΠΑ με τη συμμετοχή του Υπουργείων Περιβάλλοντος & Ενέργειας, Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Τουρισμού και τις νησιωτικές Περιφέρειες. Ο συντονισμός της πρωτοβουλίας θα γίνει σε συνεργασία με φορείς σε τοπικό επίπεδο, ώστε να ληφθεί υπόψη η “από τα κάτω” προσέγγιση για τον σχεδιασμό των επιμέρους δράσεων.
“Προσδοκώμενο αποτέλεσμα της πρωτοβουλίας είναι να αποτελέσει έναν μοχλό κοινωνικής- οικονομικής ευημερίας και χωρικής συνοχής πρώτα από όλα για τους κατοίκους των νησιωτικών περιοχών, αναβαθμίζοντας την ποιότητα της ζωής τους και ενισχύοντας την τοπική επιχειρηματικότητα”, όπως επισημαίνεται στην ανακοίνωση.
Τα μέλη της Επιτροπής Καθοδήγησης
Ο ρόλος της Επιτροπής Καθοδήγησης αφορά στην έγκριση και εισήγηση προς τους αρμόδιους υπουργούς, των βασικών στρατηγικών κατευθύνσεων της πρωτοβουλίας, συμπεριλαμβανομένων των στρατηγικών στόχων, των τομέων παρέμβασης, των κριτηρίων επιλογής των νησιών, των φορέων και των πηγών χρηματοδότησης, καθώς και τυχόν απαραίτητων προσαρμογών με έμφαση στη διαμόρφωση και ανάπτυξη συναντίληψης όλων των εμπλεκομένων μερών επί της πρωτοβουλίας. Ως μέλη της Επιτροπής Καθοδήγησης ορίστηκαν, καθ’ υπόδειξη των φορέων / Ειδικών Υπηρεσιών που εκπροσωπούν, οι εξής:
- Ο Κωνσταντίνος Βλάχος, στέλεχος της Μονάδας Στρατηγικής και Πολιτικών της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Σχεδιασμού, της Αξιολόγησης και της Εφαρμογής (ΕΥΣΣΑΕ), ως συντονιστής,
- Η Μαρίνα Κουτσούρη, προϊσταμένη της Μονάδας Συντονισμού και Παρακολούθησης της Εφαρμογής των Στρατηγικών Εδαφικής Ανάπτυξης της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού των Περιφερειακών Προγραμμάτων, ως αναπληρώτρια συντονίστρια,
- Η Μαρία Κωστοπούλου, προϊσταμένη της Μονάδας Α’ “Στρατηγική και Παρακολούθηση Πολιτικών” της Ειδικής Υπηρεσίας Συντονισμού του Σχεδιασμού, της Αξιολόγησης και της Εφαρμογής (ΕΥΣΣΑΕ) και εκπρόσωπος της γενικής γραμματείας Δημοσίων Επενδύσεων και ΕΣΠΑ (ΓΓΔΕ & ΕΣΠΑ) του υπουργείου Ανάπτυξης και Επενδύσεων, ως μέλος, με αναπληρώτρια την Κυριακή Μανωλοπούλου, στέλεχος της Μονάδας Α’ της ΕΥΣΣΑΕ,
- Η Ιωάννα Νίκου, υποδιευθύντρια για τον τομέα Ενέργειας της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εκπρόσωπος της γενικής γραμματείας Ενέργειας και Ορυκτών Πρώτων Υλών (ΓΓΕΟΠΥ) του ΥΠΕΝ, ως μέλος, με αναπληρωτή τον Αθανάσιο Ζαρόγιαννη, Ειδικό Σύμβουλο της ΓΓΕΠΟΥ,
- Η Άρτεμις Αλίβερτη, διευθύντρια του Ιδιαίτερου Γραφείου του γενικού γραμματέα Συντονισμού Διαχείρισης Αποβλήτων (ΓΓΣΔΑ) του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας, ως μέλος, με αναπληρώτρια την Αναστασία Αρφανάκου, διευθύντρια Διαχείρισης Αποβλήτων του ΥΠΕΝ,
- Η Ιουλία Δρούγα, υπάλληλος της διεύθυνσης Σχεδιασμού Μητροπολιτικών Αστικών και Περιαστικών Περιοχών του υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και εκπρόσωπος της γενικής γραμματείας Φυσικού Περιβάλλοντος και Υδάτων (ΓΓΦΠΥ) του ΥΠΕΝ, ως μέλος, με αναπληρώτρια την Ιωάννα Τσαλακανίδου, υπάλληλο της διεύθυνσης Κλιματικής Αλλαγής και Ποιότητας Ατμόσφαιρας του ΥΠΕΝ,
- Η Λαμπρινή Σιαμαντά, προϊσταμένη της Επιτελικής Δομής ΕΣΠΑ για τον Τομέα Τουρισμού (ΕΔΕΤΤ) της γενικής γραμματείας Τουριστικής Πολιτικής και Ανάπτυξης (ΓΓΤΠΑ) του υπουργείου Τουρισμού, ως μέλος, με αναπληρωτή τον Δημήτριο Μπλούκο, προϊστάμενο της Μονάδας Α’ της ΕΔΕΤΤ,
- Ο Μενέλαος Γεωργαντέλης, αναπληρωτής προϊστάμενος Τμήματος Ευρωπαϊκών Θεμάτων της διεύθυνσης Νησιωτικής Πολιτικής και εκπρόσωπος της γενικής γραμματείας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής (ΓΓΑΙΝΠ) του υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής (ΥΝΑΝΠ), ως μέλος, με αναπληρωτή τον Δημήτριο Γαλανόπουλο, Προϊστάμενο της Διεύθυνσης Νησιωτικής Πολιτικής,
- Η Κωνσταντίνα Κολοκοτρώνη, προϊσταμένη της Μονάδας Α1 της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης των Προγραμμάτων “Περιβάλλον και Κλιματική Αλλαγή” και “Πολιτική Προστασία” (ΕΥΔ/ΠΕΚΑ&ΠΟΛΠΡΟ) ως μέλος, με αναπληρώτρια την Σταυρούλα Ψαρρού, στέλεχος της Μονάδας Α1 της ΕΥΔ/ΠΕΚΑ&ΠΟΛΠΡΟ
- Η Μαίρη Πραγιάτη, προϊσταμένη της Μονάδας Προγραμματισμού και Αξιολόγησης της Διαχειριστικής Αρχής του Προγράμματος “Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση” (ΔΑ ΕΣΠΑ-ΔΑΜ), ως μέλος, με αναπληρώτρια την Διαμαντίνα Μωραΐτη, στέλεχος της Μονάδας Προγραμματισμού και Αξιολόγησης της ΔΑ ΕΣΠΑ-ΔΑΜ,
- Ο Κωνσταντίνος Ασπιώτης, προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Προγράμματος “Ιόνια Νησιά” (ΕΥΔ ΠΙΝ), ως μέλος, με αναπληρωτή τον Γεώργιο Φελούκα, στέλεχος της Μονάδας Α’ της ΕΥΔ ΠΙΝ,
- Ο Γεώργιος Πλακωτάρης, προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Προγράμματος “Βόρειο Αιγαίο”, ως μέλος, με αναπληρώτρια την Ειρήνη Ζούρου, Στέλεχος της Μονάδας Α’ της ΕΥΔ ΠΒΑ,
- Ο Αντώνης Βουτσίνος, προϊστάμενος της Ειδικής Υπηρεσίας Διαχείρισης του Προγράμματος “Νότιο Αιγαίο” (ΕΥΔ ΠΝΑ), ως μέλος, με αναπληρωτή τον Ευάγγελο Αραγιάννη, προϊστάμενο της Μονάδας Α’ της ΕΥΔ ΠΝΑ.
Η διάρκεια λειτουργίας της Επιτροπής Συντονισμού εκτείνεται μέχρι την ολοκλήρωση των έργων της πρωτοβουλίας που συγχρηματοδοτούνται από τα Προγράμματα του ΕΣΠΑ 2021-2027. Χρέη οργανωτικής και τεχνικής-γραμματειακής υποστήριξης της Επιτροπής Καθοδήγησης (ΕΚ) εκτελεί η Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού του Σχεδιασμού, της Αξιολόγησης και της Εφαρμογής (ΕΥΣΣΑΕ) σε συνεργασία με την Ειδική Υπηρεσία Συντονισμού των Περιφερειακών Προγραμμάτων (ΕΥΣΠεΠ).
Για το σκοπό αυτό συστήνεται μια ή περισσότερες ομάδες εργασίας ανάλογα με τις ανάγκες, οι οποίες στελεχώνονται από τις παραπάνω υπηρεσίες, ενώ δύναται να προσκαλούνται να συμμετάσχουν και εμπειρογνώμονες από άλλες ειδικές υπηρεσίες του ΕΣΠΑ. Η πρωτοβουλία GReco Islands, όπως έχει επισημανθεί “έρχεται να αξιοποιήσει την εμπειρία και τα πολύ χρήσιμα συμπεράσματα, από πιλοτικά έργα που υλοποιήθηκαν ή υλοποιούνται στον ενεργειακό κατά βάση τομέα σε μεμονωμένα νησιά, όπως αυτά στην Τήλο, στον Άη-Στράτη ή στην Αστυπάλαια. Γίνεται έτσι μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ένα κοινό πλαίσιο μέσα από το οποίο όλα τα ελληνικά νησιά, ξεκινώντας από τα πιο μικρά, θα μπορέσουν να είναι συμμέτοχοι στην πράσινη μετάβαση που συντελείται, αποτελώντας εν τέλει παραδείγματα προς μίμηση για άλλες ευρωπαϊκές περιοχές και χώρες”.
Οι παρεμβάσεις εστιάζουν στους εξής πυλώνες:
- Στον τομέα της Ενέργειας, ο βασικός στόχος είναι η επίτευξη Ενεργειακής και Κλιματικής Ουδετερότητας. Αυτή θα επιτευχθεί με τη μέγιστη αξιοποίηση των Ανανεώσιμων Πηγών, μέσω υβριδικών συστημάτων ηλεκτροπαραγωγής, αποθήκευσης ενέργειας, παραγωγή υδρογόνου, την αύξηση της ενεργειακής εξοικονόμησης στον κτιριακό τομέα αλλά και σε όλους τους τομείς δραστηριότητας όπως είναι ο τουριστικός κ.α. Στον ίδιο άξονα, αποτελεί προτεραιότητα ο εξηλεκτρισμός στις μεταφορές, συμπεριλαμβανομένων των οδικών και θαλάσσιων μεταφορών, κάτι που συνοδεύεται από την ανάγκη ανάπτυξης των απαραίτητων υποδομών εναλλακτικών καυσίμων.
- Στο τομέα της συνδεσιμότητας των νησιών, προκρίνεται η ανάπτυξη νέων και ο εκσυγχρονισμός υφιστάμενων λιμενικών και άλλων υποδομών, ο εκσυγχρονισμός του στόλου του ακτοπλοϊκού δικτύου που εξυπηρετούν ενδονησιωτικά δρομολόγια.
- Στον τομέα της κυκλικής οικονομίας εντάσσονται τα θέματα διαχείρισης στερεών και υγρών αποβλήτων, και ο τομέας της διαχείρισης των υδάτινων πόρων, όπου ζητούμενο είναι η διασφάλιση καθολικής πρόσβασης σε επαρκές και καλής ποιότητας νερό, συμπεριλαμβανόμενης της ανάπτυξης φιλικών προς το περιβάλλον λύσεων αφαλάτωσης.
- Στον τομέα του τουρισμού οι παρεμβάσεις αναμένεται να έχουν συμπληρωματικό και αθροιστικό χαρακτήρα. Τόσο οι παρεμβάσεις για πράσινη ενέργεια και βελτίωση ενεργειακής απόδοσης, όσο και οι παρεμβάσεις στην βιώσιμη κινητικότητα, αναμένεται να μεταβάλλουν την εικόνα των νησιών, προσδίδοντάς του ένα “πράσινο” profile και ενισχύοντας έτσι την ελκυστικότητά τους προς αυτούς που θέλουν να τα επισκεφτούν.
