ฮฮฑฮผฯฮฑฮฝฮฌฮบฮน ฮบฮนฮฝฮดฯฮฝฮฟฯ ฮญฮบฯฮฟฯ ฯฮต ฯฮฎฮผฮตฯฮฑ ฮฟ ฮ ฮฑฮณฮบฯฯฮผฮนฮฟฯ ฮฯฮณฮฑฮฝฮนฯฮผฯฯ ฮฅฮณฮตฮฏฮฑฯ ฮผฮตฯฮฌ ฯฮท ฮดฮทฮผฮฟฯฮฏฮตฯ ฯฮท ฮญฯฮตฯ ฮฝฮฑฯ ฯฮฟฯ ฮฑฯฮฟฮบฮฑฮปฯฯฯฮตฮน ฯฯฮน ฯฯฮตฮดฯฮฝ ฯฮฟ ฮญฮฝฮฑ ฯฯฮฏฯฮฟ ฯฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮปฮฏฮบฯฮฝ ฯฮฑฮณฮบฮฟฯฮผฮฏฯฯ, ฮฑฯฮนฮธฮผฯฯ ฯฮฟฯ ฮฑฯ ฮพฮฌฮฝฮตฯฮฑฮน, ฮดฮตฮฝ ฮญฯฮตฮน ฮตฯฮฑฯฮบฮฎ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ, ฮณฮตฮณฮฟฮฝฯฯ ฯฮฟฯ ฮฑฯฮตฮนฮปฮตฮฏ ฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮบฮฑฮน ฯฯ ฯฮนฮบฮฎ ฯฮฟฯ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑ.
ฮคฮฟ 2022, ฯฮฟ 31,3% ฯฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮปฮฏฮบฯฮฝ โฯฮตฯฮฏฯฮฟฯ 1,8 ฮดฮนฯฮตฮบ. ฮฌฮฝฮธฯฯฯฮฟฮน โฮตฮฏฯฮต ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ ฮผฮนฮบฯฯฯฮตฯฮท ฮฑฯฯ ฯฮท ฯฯ ฮฝฮนฯฯฯฮผฮตฮฝฮท ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑ. ฮ ฯฯฮบฮตฮนฯฮฑฮน ฮณฮนฮฑ ฮฑฯฮพฮทฯฮท ฯฯฮตฮดฯฮฝ 5 ฮผฮฟฮฝฮฌฮดฯฮฝ ฯฮต ฯฯฮญฯฮท ฮผฮต ฯฮฟ 2010, ฯฯฮผฯฯฮฝฮฑ ฮผฮต ฯฮนฯ ฮตฮบฯฮนฮผฮฎฯฮตฮนฯ ฯฯฮฝ ฮตฮนฮดฮนฮบฯฮฝ, ฮบฯ ฯฮฏฯฯ ฯฮฟฯ ฮ ฮฮฅ, ฯฮฟฯ ฯฮฑฯฮฟฯ ฯฮนฮฌฯฯฮทฮบฮฑฮฝ ฯฯฮฟ The Lancet Global Health.
“ฮ ฮญฮปฮปฮตฮนฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฮตฮฏฮฝฮฑฮน ฮผฮนฮฑ ฯฮนฯฯฮทฮปฮฎ ฮฑฯฮตฮนฮปฮฎ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฯฮฑฮณฮบฯฯฮผฮนฮฑ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑ ฮบฮฑฮน ฮดฯ ฯฯฯ ฯฯฯ ฮฟ ฮบฯฯฮผฮฟฯ ฮดฮตฮฝ ฯฮทฮณฮฑฮฏฮฝฮตฮน ฯฯฮฟฯ ฯฮท ฯฯฯฯฮฎ ฮบฮฑฯฮตฯฮธฯ ฮฝฯฮท”, ฯฯฮฟฮปฮฏฮฑฯฮต ฯฯฮท ฮดฮนฮฌฯฮบฮตฮนฮฑ ฯฯ ฮฝฮญฮฝฯฮตฯ ฮพฮทฯ ฮคฯฯฮฟฯ ฮฟ ฮกฮฟฯฮฝฯฮนฮณฮบฮตฯ ฮฯฮตฯ, ฮดฮนฮตฯ ฮธฯ ฮฝฯฮฎฯ ฯฯฮฟฯฮธฮทฯฮทฯ ฯฮทฯ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑฯ ฯฯฮฟฮฝ ฮ ฮฮฅ, ฮบฮฌฮฝฮฟฮฝฯฮฑฯ ฮปฯฮณฮฟ ฮณฮนฮฑ ฮผฮนฮฑ ฯฮฌฯฮท “ฮฑฮฝฯฮฏฮธฮตฯฮท ฮผฮต ฯฮนฯ ฯฯฮฟฯฮดฮฟฮบฮฏฮตฯ”. ฮฮนฮฑ ฯฮท ฮฆฮนฯฮฝฮฑ ฮฯฮฟฯ ฮป, ฮตฯฮนฮบฮตฯฮฑฮปฮฎฯ ฯฮฟฯ ฯฮผฮฎฮผฮฑฯฮฟฯ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฯฮฟฯ ฮ ฮฮฅ ฯฮฑ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮญฯฮผฮฑฯฮฑ ฮฑฯ ฯฮฌ ฮบฯฮฟฯฮฟฯ ฮฝ ฯฮฟฮฝ “ฮบฯฮดฯฮฝฮฑ ฮบฮนฮฝฮดฯฮฝฮฟฯ ”.
ฮฮฝ ฯฯ ฮฝฮตฯฮนฯฯฮตฮฏ ฮท ฯฯฮญฯฮฟฯ ฯฮฑ ฯฮฌฯฮท, ฯฯ ฯฮฟ 2030 ฯฮฟ 35% ฯฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮปฮฏฮบฯฮฝ ฮดฮตฮฝ ฮธฮฑ ฮญฯฮตฮน ฮตฯฮฑฯฮบฮฎ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ, ฮตฯฮตฯฮฎฮผฮฑฮฝฮฑฮฝ ฮฟฮน ฮตฮนฮดฮนฮบฮฟฮฏ. ฮฮฝฯฮฏฮธฮตฯฮฑ, ฮฟ ฯฮฑฮณฮบฯฯฮผฮนฮฟฯ ฯฯฯฯฮฟฯ ฮผฮตฮฏฯฯฮทฯ ฯฮฟฯ ฯฮฟฯฮฟฯฯฮฟฯ ฮฑฯ ฯฮฟฯ ฯฯฮฟ 15% ฯฯ ฯฮฟ 2030 ฮฑฯฮฟฮผฮฑฮบฯฯฮฝฮตฯฮฑฮน ฮฑฮบฯฮผฮท ฯฮตฯฮนฯฯฯฯฮตฯฮฟ.
ฮฮนฮฑ ฯฮท ฮดฮนฮฑฯฮฎฯฮทฯฮท ฯฮทฯ ฮบฮฑฮปฮฎฯ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑฯ, ฮฟ ฮ ฮฮฅ ฯฯ ฮฝฮนฯฯฮฌ ฯฯฮฟฯ ฯ ฮตฮฝฮฎฮปฮนฮบฮตฯ ฯฮฟฯ ฮปฮฌฯฮนฯฯฮฟฮฝ 150 ฮปฮตฯฯฮฌ ฮผฮญฯฯฮนฮฑฯ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฯฮทฮฝ ฮตฮฒฮดฮฟฮผฮฌฮดฮฑ (ฯ.ฯ. ฯฮตฯฯฮฌฯฮทฮผฮฑ, ฯฮฟฮดฮทฮปฮฑฯฮฏฮฑ, ฮบฮฟฮปฯฮผฯฮน) ฮฎ 75 ฮปฮตฯฯฮฌ ฮญฮฝฯฮฟฮฝฮทฯ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ (ฯ.ฯ. ฯฯฮญฮพฮนฮผฮฟ, ฮฟฮผฮฑฮดฮนฮบฮฌ ฮฑฮธฮปฮฎฮผฮฑฯฮฑ).
ฮ ฮญฮปฮปฮตฮนฯฮท ฯฯ ฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฮตฮบฮธฮญฯฮตฮน ฯฮฟฯ ฯ ฮตฮฝฮฎฮปฮนฮบฮตฯ ฯฮต ฮฑฯ ฮพฮทฮผฮญฮฝฮฟ ฮบฮฏฮฝฮดฯ ฮฝฮฟ ฮบฮฑฯฮดฮนฮฑฮณฮณฮตฮนฮฑฮบฯฮฝ ฯฮฑฮธฮฎฯฮตฯฮฝ, ฮดฮนฮฑฮฒฮฎฯฮท ฯฯฯฮฟฯ 2, ฮบฮฌฯฮฟฮนฮฟฯ ฯ ฮบฮฑฯฮบฮฏฮฝฮฟฯ ฯ (ฯฯฯฯ ฯฮฟฯ ฯฯฮฎฮธฮฟฯ ฯ ฮบฮฑฮน ฯฮฟฯ ฮตฮฝฯฮญฯฮฟฯ ), ฮฑฮปฮปฮฌ ฮบฮฑฮน ฯฮต ฯฯ ฯฮนฮบฮฌ ฯฯฮฟฮฒฮปฮฎฮผฮฑฯฮฑ, ฯ ฯฮตฮฝฮธฯฮผฮนฯฮต ฮฟ ฮฯฮตฯ.
ฮฮพฮฌฮปฮปฮฟฯ ฮท ฮญฮปฮปฮตฮนฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮตฮฏ ฮบฮฑฮน “ฮฟฮนฮบฮฟฮฝฮฟฮผฮนฮบฯ ฮฒฮฌฯฮฟฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮฑ ฯฯ ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ ฯ ฮณฮตฮฏฮฑฯ”, ฯฯฮผฯฯฮฝฮฑ ฮผฮต ฯฮท ฮฮนฮฌฮฝ ฮกฮฌฮปฮตฯ ฯฮฟฯ ฯฮผฮฎฮผฮฑฯฮฟฯ ฮผฮท ฮผฮตฯฮฑฮดฮนฮดฯฮผฮตฮฝฯฮฝ ฮฑฯฮธฮตฮฝฮตฮนฯฮฝ ฯฮฟฯ ฮ ฮฮฅ.
ฮฮน ฯฮตฯฮนฮฟฯฮญฯ ฯฮฟฯ ฯฮฑฯฮฑฯฮทฯฮฎฮธฮทฮบฮต ฮท ฮผฮตฮณฮฑฮปฯฯฮตฯฮท ฮญฮปฮปฮตฮนฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฮผฮตฯฮฑฮพฯ ฯฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮปฮฏฮบฯฮฝ ฯฮฟ 2022 ฮฎฯฮฑฮฝ ฮท ฮฯฮฏฮฑ-ฮฮนฯฮทฮฝฮนฮบฯฯ (48%) ฮบฮฑฮน ฮท ฮฝฯฯฮนฮฑ ฮฯฮฏฮฑ (45%). ฮฃฯฮฟฮฝ ฮฑฮฝฯฮฏฯฮฟฮดฮฑ ฮฒฯฮฏฯฮบฮตฯฮฑฮน ฮท ฮฉฮบฮตฮฑฮฝฮฏฮฑ (14%) ฮบฮฑฮน ฮท ฯ ฯฮฟฯฮฑฯฮฌฯฮนฮฑ ฮฯฯฮนฮบฮฎ. ฮฃฮต ฮดฮญฮบฮฑ ฯฯฯฮตฯ (ฮฮฝฯฮผฮญฮฝฮฑ ฮฯฮฑฮฒฮนฮบฮฌ ฮฮผฮนฯฮฌฯฮฑ, ฮฮฟฯ ฮฒฮญฮนฯ, ฮฮฟฯฮฒฮฑ, ฮฮฏฮฒฮฑฮฝฮฟฯ, ฮฯฯฮนฮฑ ฮฮฟฯฮญฮฑ, ฮ ฮฑฮฝฮฑฮผฮฌฯ, ฮฮฑฯฮฌฯ, ฮฯฮฌฮบ, ฮ ฮฟฯฯฮฟฮณฮฑฮปฮฏฮฑ, ฮฃฮฑฮฟฯ ฮดฮนฮบฮฎ ฮฯฮฑฮฒฮฏฮฑ) ฯฮตฯฮนฯฯฯฯฮตฯฮฟ ฮฑฯฯ ฯฮฟ 50% ฮดฮตฮฝ ฮญฯฮฟฯ ฮฝ ฮตฯฮฑฯฮบฮฎ ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ. ฮคฮฟ ฯฮฟฯฮฟฯฯฯ ฮฑฯ ฯฯ ฯฮญฯฯฮตฮน ฮบฮฌฯฯ ฮฑฯฯ ฯฮฟ 10% ฯฮต 15 ฯฯฯฮตฯ ฯฮทฯ ฯ ฯฮฟฯฮฑฯฮฌฯฮนฮฑฯ ฮฯฯฮนฮบฮฎฯ, ฯฯฮนฯ ฯฮปฮฟฯฯฮนฮตฯ ฮดฯ ฯฮนฮบฮญฯ ฯฯฯฮตฯ, ฯฯฮทฮฝ ฮฉฮบฮตฮฑฮฝฮฏฮฑ ฮบฮฑฮน ฯฮท ฮฝฯฯฮนฮฑ ฮฯฮฏฮฑ.
ฮฮบฯฮผฮท ฮผฮฏฮฑ ฯฮฌฯฮท ฯฮฟฯ ฯฮฑฯฮฑฯฮทฯฮตฮฏฯฮฑฮน ฮตฮฏฮฝฮฑฮน ฯฯฮน ฮท ฮญฮปฮปฮตฮนฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑฯ ฮฑฯฮฟฯฮฌ ฯฮตฯฮนฯฯฯฯฮตฯฮฟ ฯฮนฯ ฮณฯ ฮฝฮฑฮฏฮบฮตฯ (33,8%) ฯฮต ฯฯฮญฯฮท ฮผฮต ฯฮฟฯ ฯ ฮฌฮฝฮดฯฮตฯ (28,7%). ฮฃฯฮตฮดฯฮฝ ฯฯฮฟ ฮญฮฝฮฑ ฯฯฮฏฯฮฟ ฯฯฮฝ ฯฯฯฯฮฝ, ฮท ฮดฮนฮฑฯฮฟฯฮฌ ฮผฮตฯฮฑฮพฯ ฯฯฮฝ ฮฑฮฝฮดฯฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฝ ฮณฯ ฮฝฮฑฮนฮบฯฮฝ ฮพฮตฯฮตฯฮฝฮฌ ฯฮนฯ ฮดฮญฮบฮฑ ฮผฮฟฮฝฮฌฮดฮตฯ. ฮฃฯฮฟ ฮฯฮณฮฑฮฝฮนฯฯฮฌฮฝ, ฯฮฟ ฮ ฮฑฮบฮนฯฯฮฌฮฝ, ฯฮทฮฝ ฮฮฟฯฮฒฮฑ, ฯฮท ฮฮฟฯ ฮนฮฌฮฝฮฑ, ฯฮฟ ฮฯฮฌฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฮนฯ ฮฯฮฑฯฮฌฮผฮตฯ ฮท ฮดฮนฮฑฯฮฟฯฮฌ ฯฯฮฌฮฝฮตฮน ฯฮฟฯ ฮปฮฌฯฮนฯฯฮฟฮฝ ฯฮนฯ 20 ฮผฮฟฮฝฮฌฮดฮตฯ.
ฮกฯฮปฮฟ ฯฮฑฮฏฮถฮตฮน ฮบฮฑฮน ฮท ฮทฮปฮนฮบฮฏฮฑ, ฮผฮต ฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ ฮฝฮฑ ฮผฮตฮนฯฮฝฮตฯฮฑฮน ฮผฮตฯฮฌ ฯฮทฮฝ ฮทฮปฮนฮบฮฏฮฑ ฯฯฮฝ 60 ฮตฯฯฮฝ.
ฮ ฯฯ ฮตฮพฮทฮณฮตฮฏฯฮฑฮน ฯฮฟ ฯฮฑฮนฮฝฯฮผฮตฮฝฮฟ ฮฑฯ ฯฯ; “ฮฅฯฮฌฯฯฮฟฯ ฮฝ ฯฮฟฮปฮปฮญฯ ฮฑฮนฯฮฏฮตฯ”, ฯฯฮผฯฯฮฝฮฑ ฮผฮต ฯฮท ฮฆฮนฯฮฝฮฑ ฮฯฮฟฯ ฮป, ฮผฮตฯฮฑฮพฯ ฯฯฮฝ ฮฟฯฮฟฮฏฯฮฝ ฮท ฮตฯฮนฮบฯฮฌฯฮทฯฮท ฯฮนฮฟ ฮบฮฑฮธฮนฯฯฮนฮบฯฮฝ ฮตฯฮณฮฑฯฮนฯฮฝ, ฮฟฮน ฮผฮตฯฮฑฮบฮนฮฝฮฎฯฮตฮนฯ ฮผฮต ฮฑฯ ฯฮฟฮบฮฏฮฝฮทฯฮฟ ฮฎ ฮผฮญฯฮฑ ฮผฮตฯฮฑฯฮฟฯฮฌฯ ฮบฮฑฮน ฯฮฑ ฯฯฮผฯฮน ฯฮฟฯ ฯฯ ฮฝฮดฮญฮฟฮฝฯฮฑฮน ฮผฮต ฮผฮนฮฑ ฮฟฮธฯฮฝฮท.
ฮฮนฮฑ ฮฝฮฑ ฮฑฮปฮปฮฌฮพฮฟฯ ฮฝ ฯฮฑ ฮดฮตฮดฮฟฮผฮญฮฝฮฑ ฮดฮตฮฝ ฮฑฯฮบฮตฮฏ ฮฝฮฑ ฮฑฮปฮปฮฌฮพฮฟฯ ฮฝ ฮฟฮน ฯฯฮฟฯฯฯฮนฮบฮญฯ ฯฯ ฮผฯฮตฯฮนฯฮฟฯฮญฯ, ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮฑฮปฮปฮฌฮพฮฟฯ ฮฝ ฮฟฮน ฮบฮฟฮนฮฝฯฮฝฮฏฮตฯ ฮบฮฑฮน ฮฝฮฑ ฮณฮฏฮฝฮตฮน ฯฮฟ ฯฮตฯฮนฮฒฮฌฮปฮปฮฟฮฝ, ฮบฯ ฯฮฏฯฯ ฯฯฮนฯ ฮผฮตฮณฮฌฮปฮตฯ ฯฯฮปฮตฮนฯ, ฯฮนฮฟ ฮตฯ ฮฝฮฟฯฮบฯ ฯฯฮฟฯ ฯฮท ฯฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮฑ ฮฑฮปฮปฮฌ ฮบฮฑฮน ฮท ฮตฯฮณฮฑฯฮฏฮฑ ฮปฮนฮณฯฯฮตฯฮฟ ฮบฮฑฮธฮนฯฯฮนฮบฮฎ, ฮตฮพฮฎฮณฮทฯฮฑฮฝ ฮฟฮน ฮตฮนฮดฮนฮบฮฟฮฏ.
ฮ ฮทฮณฮฎ: ฮฮ ฮ-ฮฮ ฮ