ฮฃฯฮฟ ฯฮปฮฑฮฏฯฮนฮฟ ฯฮทฯ ฮดฮนฮฑฯฮบฮฟฯฯ ฯฯฮฟฯฯฮฌฮธฮตฮนฮฑฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฮตฮฝฮทฮผฮญฯฯฯฮท ฯฯฮฝ ฮตฯฮนฯฮตฮนฯฮฎฯฮตฯฮฝ ฯฮต ฮธฮญฮผฮฑฯฮฑ ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ ฯฯฮฝ ฯฮทฯฮนฮฑฮบฯฮฝ ฯ ฯฮฟฮดฮฟฮผฯฮฝ, ฮท ฮฮธฮฝฮนฮบฮฎ ฮฯฯฮฎ ฮฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ ฯฯฮฟฯฯฯฮฌ ฯฯฮท ฮดฮทฮผฮฟฯฮฏฮตฯ ฯฮท ฮตฮฝฯฯ ฯฯฮฝฯฮฟฮผฮฟฯ ฮฟฮดฮทฮณฮฟฯ ฮผฮต ฮผฮญฯฯฮฑ ฮบฮฑฮน ฮฒฮฑฯฮนฮบฮญฯ ฮบฮฑฯฮตฯ ฮธฯฮฝฯฮตฮนฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮตฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑ ฯฯฮฝ ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮนฮฑฮบฯฮฝ ฯฮฟฯ ฯ ฯฯ ฯฯฮทฮผฮฌฯฯฮฝ ฮฑฯฯ ฮบฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฮนฯ.
ฮคฮฑ ฮผฮญฯฯฮฑ ฯฮฟฯ ฯฮตฯฮนฮปฮฑฮผฮฒฮฌฮฝฮฟฮฝฯฮฑฮน ฯฯฮฟฮฝ ฮฟฮดฮทฮณฯ ฮดฮนฮฑฮผฮฟฯฯฯฮฝฮฟฯ ฮฝ ฮญฮฝฮฑ ฯฯฮฝฮฟฮปฮฟ ฮตฮฝฮตฯฮณฮตฮนฯฮฝ ฯฮฟฯ ฮฟฮฝฮฟฮผฮฌฮถฮตฯฮฑฮน ฯฮทฯฮนฮฑฮบฮฎ “ฮฌฮผฯ ฮฝฮฑ-ฯฮต-ฮฒฮฌฮธฮฟฯ” (defense-in-depth) ฮบฮฑฮน ฯฮตฯฮนฮปฮฑฮผฮฒฮฌฮฝฮฟฯ ฮฝ ฮบฮฑฮปฮญฯ ฯฯฮฑฮบฯฮนฮบฮญฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮฟฮฝ ฯฮตฯฮนฮฟฯฮนฯฮผฯ ฮบฮฑฮน ฯฮทฮฝ ฮฑฮฝฯฮนฮผฮตฯฯฯฮนฯฮท ฯฯฮฝ ฯฮนฮฟ ฮบฮฟฮนฮฝฯฮฝ ฯฯฯฯฮฝ ฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฯฮฝ ฯฯฮฑ ฯฯ ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ, ฯฮนฯ ฮตฯฮฑฯฮผฮฟฮณฮญฯ ฮบฮฑฮน ฯฮฟ ฮดฮฏฮบฯฯ ฮฟ.
ฮฮฝฮตฮพฮฌฯฯฮทฯฮฑ ฮฑฯฯ ฯฮฟ ฮฑฮฝฯฮนฮบฮตฮฏฮผฮตฮฝฮฟ ฯฯฮฟ ฮฟฯฮฟฮฏฮฟ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฮฟฯฮฟฮนฮตฮฏฯฮฑฮน ฮผฮฏฮฑ ฮตฯฮนฯฮตฮฏฯฮทฯฮท, ฮท ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑ ฯฯฮฟฮฝ ฮบฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฯฯฯฮฟ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮตฮฏ ฯ ฯฮทฮปฮฎ ฯฯฮฟฯฮตฯฮฑฮนฯฯฮทฯฮฑ, ฮตฮนฮดฮนฮบฮฌ ฮบฮฑฯฮฌ ฯฮทฮฝ ฯฯฮญฯฮฟฯ ฯฮฑ ฯฮตฯฮฏฮฟฮดฮฟ ฯฮฟฯ ฮฟฮปฮฟฮญฮฝฮฑ ฮบฮฑฮน ฯฮตฯฮนฯฯฯฯฮตฯฮตฯ ฮบฮฑฮธฮทฮผฮตฯฮนฮฝฮญฯ ฮดฯฮฑฯฯฮทฯฮนฯฯฮทฯฮตฯ ฮดฮนฮตฮฝฮตฯฮณฮฟฯฮฝฯฮฑฮน ฮผฮญฯฯ ฮดฮนฮฑฮดฮนฮบฯฯฮฟฯ .
ฮ ฯฯฮฝฯฮฟฮผฮฟฯ ฮฟฮดฮทฮณฯฯ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮตฮฏ ฯฯ ฮฝฮญฯฮตฮนฮฑ ฯฯฮฝ ฮฟฮดฮทฮณฮนฯฮฝ ฯฮฟฯ ฮตฮฏฯฮต ฮตฮบฮดฯฯฮตฮน ฯฮฟ ฮฅฯฮฟฯ ฯฮณฮตฮฏฮฟ ฮจฮทฯฮนฮฑฮบฮฎฯ ฮฮนฮฑฮบฯ ฮฒฮญฯฮฝฮทฯฮทฯ ฯฮฟฮฝ ฯฮตฯฮฑฯฮผฮญฮฝฮฟ ฮฮฌฯฯฮนฮฟ ฯฯฮตฯฮนฮบฮฌ ฮผฮต ฯฮทฮฝ ฮฑฯฯฮฑฮปฮฎ ฮตฯฮณฮฑฯฮฏฮฑ ฮฑฯฯ ฯฮฟ ฯฯฮฏฯฮน ฮบฮฑฮน ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑ ฮตฯฮฑฯฮผฮฟฮณฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯ ฯฯฮทฮผฮฌฯฯฮฝ.
ฮ ฮฮธฮฝฮนฮบฮฎ ฮฯฯฮฎ ฮฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ ฮตฯฮนฯฮทฮผฮฑฮฏฮฝฮตฮน ฯฯฮน ฮท ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑ ฯฯฮฝ ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮนฮฑฮบฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฮทฮปฮตฯฮนฮบฮฟฮนฮฝฯฮฝฮนฮฑฮบฯฮฝ ฯ ฯฮฟฮดฮฟฮผฯฮฝ ฮตฮฏฮฝฮฑฮน ฮผฮนฮฑ ฮดฮนฮฑฯฮบฮฎฯ ฮดฮนฮฑฮดฮนฮบฮฑฯฮฏฮฑ ฮบฮฑฮน ฮบฮฑฮปฮตฮฏ ฯฯฯฮฟ ฯฮนฯ ฮตฯฮนฯฮตฮนฯฮฎฯฮตฮนฯ ฯฯฮฟ ฮบฮฑฮน ฯฮฟฯ ฯ ฯฮฟฮปฮฏฯฮตฯ ฮฝฮฑ ฮดฮนฮฑฯฮทฯฮฟฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮผฮตฯฯฮผฮญฮฝฮฟ ฯฮฟฮฝ ฮตฮพฮฟฯฮปฮนฯฮผฯ ฯฮฟฯ ฯ (ฯ ฯฮฟฮปฮฟฮณฮนฯฯฮญฯ, smartphones, tablets, routers ฮบ.ฯ.ฮป.) ฮผฮต ฮฒฮฌฯฮท ฯฮนฯ ฮฟฮดฮทฮณฮฏฮตฯ ฯฯฮฝ ฮบฮฑฯฮฑฯฮบฮตฯ ฮฑฯฯฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮฝฮฑ ฮตฮผฯฮนฯฯฮตฯฮฟฮฝฯฮฑฮน ฮผฯฮฝฮฟ ฮฑฮพฮนฯฯฮนฯฯฮตฯ ฯฮทฮณฮญฯ ฯฮปฮทฯฮฟฯฯฯฮทฯฮทฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฮตฮฝฮทฮผฮญฯฯฯฮฎ ฯฮฟฯ ฯ ฯฮต ฮธฮญฮผฮฑฯฮฑ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑฯ.
ฮฮดฮทฮณฮฏฮตฯ ฯฮทฯ ฮฮธฮฝฮนฮบฮฎฯ ฮฯฯฮฎฯ ฮฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑ ฯฯฮฝ ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮนฮฑฮบฯฮฝ ฯ ฯฮฟฮดฮฟฮผฯฮฝ ฯฯฮฝ ฮตฯฮนฯฮตฮนฯฮฎฯฮตฯฮฝ ฮฑฯฯ ฮบฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฮนฯ
ฮฃฯฮฟ ฮตฯฮฏฮบฮตฮฝฯฯฮฟ ฯฮทฯ ฯฯฮฟฯฯฮฌฮธฮตฮนฮฑฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฮฑฮฝฮฌฯฯฯ ฮพฮท ฮตฮฝฯฯ ฯฯ ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฟฯ ฮดฮนฮฑฯฮตฮฏฯฮนฯฮทฯ ฯฮทฯ ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ ฯฯฮฝ ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮนฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฝ ฮดฮนฮบฯฯฯฮฝ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮฒฯฮฏฯฮบฮตฯฮฑฮน ฮท ฮผฮตฮธฮฟฮดฮฟฮปฮฟฮณฮฏฮฑ ฯฯฮฟฯฮญฮณฮณฮนฯฮทฯ ฮฒฮฌฯฮตฮน ฮบฮนฮฝฮดฯฮฝฮฟฯ , ฮผฮต ฯฮบฮฟฯฯ ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑ ฯฮทฯ ฮตฮผฯฮนฯฯฮตฯ ฯฮนฮบฯฯฮทฯฮฑฯ, ฯฮทฯ ฮฑฮบฮตฯฮฑฮนฯฯฮทฯฮฑฯ, ฯฮทฯ ฮดฮนฮฑฮธฮตฯฮนฮผฯฯฮทฯฮฑฯ ฮบฮฑฮน ฯฮทฯ ฮนฮดฮนฯฯฮนฮบฯฯฮทฯฮฑฯ. ฮฃฯ ฮณฮบฮตฮบฯฮนฮผฮญฮฝฮฑ:
1) ฮฮฝฮฑฯฯฯฮพฯฮต ฯฮฟฮปฮนฯฮนฮบฮญฯ ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ, ฮบฮฑฯฮตฯ ฮธฯ ฮฝฯฮฎฯฮนฮตฯ ฮฟฮดฮทฮณฮฏฮตฯ ฮบฮฑฮน ฮดฮนฮฑฮดฮนฮบฮฑฯฮฏฮตฯ ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑ ฯฯฮฝ ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮนฮฑฮบฯฮฝ ฮฑฮณฮฑฮธฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฝ ฯฯฮตฯฮนฮบฯฮฝ ฯฯ ฯฯฮทฮผฮฌฯฯฮฝ, ฮฟฮน ฮฟฯฮฟฮฏฮตฯ ฮฝฮฑ ฮตฯฮตฮบฯฮตฮฏฮฝฮฟฮฝฯฮฑฮน ฮบฮฑฮน ฯฮต ฯฯฮฟฮผฮทฮธฮตฯ ฯฮญฯ ฯ ฯฮทฯฮตฯฮนฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮฑฮณฮฑฮธฯฮฝ, ฮบฮฑฮธฯฯ ฮบฮฑฮน ฯฮต ฯฮฑฯฯฯฮฟฯ ฯ ฯ ฯฮทฯฮตฯฮนฯฮฝ ฮฝฮญฯฮฟฯ ฯ (cloud).
2) ฮงฯฮทฯฮนฮผฮฟฯฮฟฮนฮตฮฏฯฮต ฮบฮฑฯฮฌฮปฮปฮทฮปฮฑ ฯฮฑฯฮฑฮผฮตฯฯฮฟฯฮฟฮนฮทฮผฮญฮฝฮฟ ฮบฮฑฮน ฮตฮฝฮทฮผฮตฯฯฮผฮญฮฝฮฟ ฮปฮฟฮณฮนฯฮผฮนฮบฯ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑฯ ฮฑฯฯ ฮบฮฑฮบฯฮฒฮฟฯ ฮปฮฟ ฮบฯฮดฮนฮบฮฑ (anti-malware software) ฮผฮต ฮบฮตฮฝฯฯฮนฮบฮฎ ฮดฮนฮฑฯฮตฮฏฯฮนฯฮท. ฮฯฮฏฯฮทฯ, ฮฝฮฑ ฯ ฯฮฏฯฯฮฑฯฮฑฮน ฯฯฮญฮดฮนฮฟ (patch management) ฮณฮนฮฑ ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฮณฯฮฑฮผฮผฮฑฯฮนฯฮผฮญฮฝฮท ฮตฮณฮบฮฑฯฮฌฯฯฮฑฯฮท ฯฯฮฝ ฮตฮฝฮทฮผฮตฯฯฯฮตฯฮฝ ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ (security updates) ฯฯฮฑ ฮปฮตฮนฯฮฟฯ ฯฮณฮนฮบฮฌ ฯฯ ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ ฮบฮฑฮน ฯฮนฯ ฮตฯฮฑฯฮผฮฟฮณฮญฯ.
3) ฮฮนฮฑฯฮตฮฏฯฮนฯฮท ฮปฮฟฮณฮฑฯฮนฮฑฯฮผฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮญฮปฮตฮณฯฮฟฯ ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮทฯ:
– ฮ ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮท ฯฮต ฯฮปฮทฯฮฟฯฮฟฯฮฏฮตฯ ฮบฮฑฮน ฯฯ
ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ ฮธฮฑ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮณฮฏฮฝฮตฯฮฑฮน ฮฒฮฌฯฮตฮน ฯฯฮปฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮบฮฑฮธฮทฮบฯฮฝฯฯฮฝ, ฯฯฮผฯฯฮฝฮฑ ฮผฮต ฯฮทฮฝ ฯฯฮฟฯฮญฮณฮณฮนฯฮท โneed-to-know-basisโ ฮบฮฑฮน โleast privilegeโ.
– ฮ ฯฯฮฎฯฮท ฯฯฮฝ ฮปฮฟฮณฮฑฯฮนฮฑฯฮผฯฮฝ ฮดฮนฮฑฯฮตฮฏฯฮนฯฮทฯ ฮธฮฑ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮณฮฏฮฝฮตฯฮฑฮน ฮฑฯฮฟฮบฮปฮตฮนฯฯฮนฮบฮฌ ฮณฮนฮฑ ฮดฮนฮฑฯฮตฮนฯฮนฯฯฮนฮบฮญฯ ฮตฯฮณฮฑฯฮฏฮตฯ. ฮฮฝฮฌฮปฮฟฮณฮฑ ฮผฮต ฯฮทฮฝ ฮบฯฮนฯฮนฮผฯฯฮทฯฮฑ ฯฯฮฝ ฮดฮตฮดฮฟฮผฮญฮฝฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฝ ฯฯ
ฯฯฮทฮผฮฌฯฯฮฝ, ฯฯ
ฯฯฮฎฮฝฮฟฮฝฯฮฑฮน ฮตฯฮนฯฮปฮญฮฟฮฝ ฮผฮญฯฯฮฑ, ฯฯฯฯ ฯ.ฯ. ฮท ฯฯฮฎฯฮท ฯ
ฯฮฟฮปฮฟฮณฮนฯฯฯฮฝ ฮฑฯฮฟฮบฮปฮตฮนฯฯฮนฮบฮฌ ฮณฮนฮฑ ฮดฮนฮฑฯฮตฮฏฯฮนฯฮท, ฮบฮฑฮธฯฯ ฮบฮฑฮน ฮท ฮฑฯ
ฮธฮตฮฝฯฮนฮบฮฟฯฮฟฮฏฮทฯฮท ฮดฯฮฟ ฯฮฑฯฮฑฮณฯฮฝฯฯฮฝ (two-factor-authentication).
– ฮงฯฮทฯฮนฮผฮฟฯฮฟฮนฮฎฯฯฮต ฮนฯฯฯ
ฯฮฟฯฯ ฮบฯฮดฮนฮบฮฟฯฯ ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮทฯ (strong passwords). ฮฃฯ
ฮฝฮนฯฯฮฌฯฮฑฮน ฮฟฮน ฮบฯฮดฮนฮบฮฟฮฏ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮญฯฮฟฯ
ฮฝ ฮผฮฎฮบฮฟฯ ฯฮฟฯ
ฮปฮฌฯฮนฯฯฮฟฮฝ 10 ฯฮฑฯฮฑฮบฯฮฎฯฯฮฝ ฮผฮต ฯฯ
ฮฝฮดฯ
ฮฑฯฮผฯ ฮบฮตฯฮฑฮปฮฑฮฏฯฮฝ, ฮผฮนฮบฯฯฮฝ, ฮตฮนฮดฮนฮบฯฮฝ ฯฮฑฯฮฑฮบฯฮฎฯฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮฑฯฮนฮธฮผฯฮฝ.
– ฮคฮทฯฮตฮฏฯฮต ฮฑฯฯฮตฮฏฮฑ ฮบฮฑฯฮฑฮณฯฮฑฯฮฎฯ (log files) ฯฯฮฟ ฮดฮฏฮบฯฯ
ฮฟ, ฯฯฮฟฯ
ฯ servers, ฯฯฮฑ ฮปฮตฮนฯฮฟฯ
ฯฮณฮนฮบฮฌ ฯฯ
ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ ฮบฮฑฮน ฯฮนฯ ฮตฯฮฑฯฮผฮฟฮณฮญฯ, ฯฮฑ ฮฟฯฮฟฮฏฮฑ ฮธฮฑ ฮตฮปฮญฮณฯฮฟฮฝฯฮฑฮน ฯฮฑฮบฯฮนฮบฮฌ ฮณฮนฮฑ ฮฑฮฝฮฏฯฮฝฮตฯ
ฯฮท ฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฟฯฯฮฑฮธฮตฮนฯฮฝ ฯฮฑฯฮฑฮฒฮฏฮฑฯฮทฯ ฯฯฮฝ ฯฯ
ฯฯฮทฮผฮฌฯฯฮฝ.
4) ฮฅฮปฮฟฯฮฟฮนฮฎฯฯฮต ฯฮฟฮปฯ
ฮตฯฮฏฯฮตฮดฮท ฮฌฮผฯ
ฮฝฮฑ:
ฮฃฯฮทฮฝ ฮตฮพฯฯฮตฯฮนฮบฮฎ ฯฮตฯฮฏฮผฮตฯฯฮฟ ฮผฮต ฯฮท ฯฯฮฎฯฮท firewalls, IDS (Intrusion Detection Systems), IPS (Intrusion Prevention Systems), access control lists ฮบ.ฮฑ.
ฮฯฯฯฮตฯฮนฮบฮฌ ฮผฮต ฯฮทฮฝ ฯฮผฮทฮผฮฑฯฮฟฯฮฟฮฏฯฮท ฯฮฟฯ
ฮดฮนฮบฯฯฮฟฯ
(ฮตฮฏฯฮต ฮผฮต ฯฯ
ฯฮนฮบฯ ฯฯฯฯฮฟ ฮตฮฏฯฮต ฮผฮต ฮตฮนฮบฮฟฮฝฮนฮบฯ ฯฯฯฯฮฟ [virtual lans]) ฮบฮฑฮน ฯฮทฮฝ ฯ
ฮปฮฟฯฮฟฮฏฮทฯฮท ฮบฮฑฮฝฯฮฝฯฮฝ ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮทฯ (ฯฮต ฯฯฮฎฯฯฮตฯ ฮบฮฑฮน ฯฯ
ฯฮบฮตฯ
ฮญฯ) ฮบฮฑฮน ฯฮตฯฮนฮฟฯฮนฯฮผฮฟฯ ฮดฮนฮบฮฑฮนฯฮผฮฌฯฯฮฝ, ฮบฮฑฮธฯฯ ฮบฮฑฮน ฯฮท ฮดฮทฮผฮนฮฟฯ
ฯฮณฮฏฮฑ DMZ.
5) ฮฅฮปฮฟฯฮฟฮนฮฎฯฯฮต ฯฮต ฯฮฑฮบฯฮนฮบฮฎ ฮฒฮฌฯฮท ฯฯฮฟฮณฯฮฌฮผฮผฮฑฯฮฑ ฮตฯ ฮฑฮนฯฮธฮทฯฮฟฯฮฟฮฏฮทฯฮทฯ ฯฮฟฯ ฯฯฮฟฯฯฯฮนฮบฮฟฯ ฮบฮฑฮน ฮดฮนฮฑฮผฯฯฯฯฯฮทฯ ฮบฮฟฯ ฮปฯฮฟฯฯฮฑฯ ฮฑฯฯฮฌฮปฮตฮนฮฑฯ (security awareness training). ฮ ฯฯ ฮฝฯฯฮนฯฯฮนฮบฮฎ ฯฮปฮตฮนฮฟฯฮทฯฮฏฮฑ ฯฯฮฝ ฯฯฮณฯฯฮฟฮฝฯฮฝ ฮบฯ ฮฒฮตฯฮฝฮฟฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฯฮฝ ฮพฮตฮบฮนฮฝฮฌ ฮผฮต ฮตฯฮนฮธฮญฯฮตฮนฯ ฮบฮฟฮนฮฝฯฮฝฮนฮบฮฎฯ ฮผฮทฯฮฑฮฝฮนฮบฮฎฯ (ฯ.ฯ. phishing email, spam).
6) ฮ ฮฑฯฮฟฮผฮฑฮบฯฯ ฯฮผฮญฮฝฮท ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮท (remote access) ฯฯฮฑ ฯฯ ฯฯฮฎฮผฮฑฯฮฑ ฯฮฟฯ ฮฯฮณฮฑฮฝฮนฯฮผฮฟฯ ฮธฮฑ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮณฮฏฮฝฮตฯฮฑฮน ฮผฮต ฯฮท ฯฯฮฎฯฮท VPN ฮผฮต ฮนฯฯฯ ฯฮฎ ฮบฯฯ ฯฯฮฟฮณฯฮฌฯฮทฯฮท, ฮบฮฑฮธฯฯ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฎฯฮท ฮฑฯ ฮธฮตฮฝฯฮนฮบฮฟฯฮฟฮฏฮทฯฮทฯ ฮดฯฮฟ ฯฮฑฯฮฑฮณฯฮฝฯฯฮฝ (two-factor-authentication).
7) ฮฮฝฮฑฯฯฯฮพฯฮต ฮญฮฝฮฑ ฯฯฮญฮดฮนฮฟ ฮฑฮฝฯฮนฮผฮตฯฯฯฮนฯฮทฯ ฯฮตฯฮนฯฯฮฑฯฮนฮบฯฮฝ (incidence response plan), ฯฮฟ ฮฟฯฮฟฮฏฮฟ ฮธฮฑ ฯฮตฯฮนฮปฮฑฮผฮฒฮฌฮฝฮตฮน ฯฮฑฯฮตฮฏฯ ฯฯฮปฮฟฯ ฯ ฮบฮฑฮน ฮตฮฝฮญฯฮณฮตฮนฮตฯ ฮบฮฑฮน ฮธฮฑ ฮดฮฟฮบฮนฮผฮฌฮถฮตฯฮฑฮน ฯฮต ฯฮตฯฮนฮฟฮดฮนฮบฮฎ ฮฒฮฌฯฮท.
8) ฮฮฑ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฯฮทฯฮตฮฏฯฮต ฯฮฑฮบฯฮนฮบฮฌ ฮฑฮฝฯฮฏฮณฯฮฑฯฮฑ ฮฑฯฯฮฑฮปฮตฮฏฮฑฯ (backup) ฯฯฮฝ ฮดฮตฮดฮฟฮผฮญฮฝฯฮฝ ฯฮฑฯ, ฮดฮนฮฑฯฯฮฑฮปฮฏฮถฮฟฮฝฯฮฑฯ ฯฮทฮฝ ฮฑฯฮฟฯฮตฮปฮตฯฮผฮฑฯฮนฮบฮฎ ฮฑฮฝฮฌฮบฯฮทฯฮฎ ฯฮฟฯ ฯ (recovery) ฯฮต ฯฮตฯฮฏฯฯฯฯฮท ฮฑฯฯฮปฮตฮนฮฑฯ. ฮฯฮฏฯฮทฯ, ฯฮฑ ฮฑฮฝฯฮฏฮณฯฮฑฯฮฑ ฮฑฯฯฮฑฮปฮตฮฏฮฑฯ ฯฯฮฝ ฮบฯฮฏฯฮนฮผฯฮฝ ฮบฮฑฮน ฮตฯ ฮฑฮฏฯฮธฮทฯฯฮฝ ฮดฮตฮดฮฟฮผฮญฮฝฯฮฝ ฮธฮฑ ฯฯฮญฯฮตฮน ฮฝฮฑ ฮฑฯฮฟฮธฮทฮบฮตฯฮฟฮฝฯฮฑฮน ฮผฮต ฮฑฯฯฮฑฮปฮฎ ฯฯฯฯฮฟ ฮบฮฑฮน ฯฮตฯฮนฮฟฯฮนฯฮผฯ ฯฯฯฯฮฒฮฑฯฮทฯ.
9) ฮฯฮฑฯฮผฯฮถฮตฯฮต ฮผฮทฯฮฑฮฝฮนฯฮผฮฟฯฯ ฮบฯฯ ฯฯฮฟฮณฯฮฌฯฮทฯฮทฯ ฯฯฮฑ ฮบฯฮฏฯฮนฮผฮฑ ฮบฮฑฮน ฯฯฮฟฯฯฯฮนฮบฮฌ ฮดฮตฮดฮฟฮผฮญฮฝฮฑ ฯฮฟฯ ฯฮทฯฮฟฯฮฝฯฮฑฮน ฯฯฮฟฮฝ ฮฯฮณฮฑฮฝฮนฯฮผฯ, ฯฯฮฟฮบฮตฮนฮผฮญฮฝฮฟฯ ฮฝฮฑ ฮตฮพฮฑฯฯฮฑฮปฮฏฮถฮตฯฮฑฮน ฮท ฮตฮผฯฮนฯฯฮตฯ ฯฮนฮบฯฯฮทฯฮฑ ฮบฮฑฮน ฮท ฮนฮดฮนฯฯฮนฮบฯฯฮทฯฮฌ ฯฮฟฯ ฯ ฯฮต ฯฮปฮฑ ฯฮฑ ฯฯฮฌฮดฮนฮฑ ฯฮฟฯ ฮบฯฮบฮปฮฟฯ ฮถฯฮฎฯ ฯฮฟฯ ฯ.
10) ฮฯฮฑฯฮผฯฮถฮตฯฮต ฮผฮญฯฯฮฑ ฯฯฮฟฯฯฮฑฯฮฏฮฑฯ ฮบฮฑฮน ฮฑฮฝฮฌฮบฮฑฮผฯฮทฯ ฮฑฯฯ ฯฯ ฯฮนฮบฮญฯ ฮบฮฑฮน ฯฮตฯฮนฮฒฮฑฮปฮปฮฟฮฝฯฮนฮบฮญฯ ฮฑฯฮตฮนฮปฮญฯ (ฮดฮนฮฑฯฮฑฯฮฑฯฮฎ ฮทฮปฮตฮบฯฯฮฟฮดฯฯฮทฯฮทฯ, ฯฮปฮทฮผฮผฯฯฮตฯ, ฯฯ ฯฮบฮฑฮณฮนฮญฯ ฮบ.ฮปฯ.).