Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Θα έχετε συχνά ακούσει και ίσως έχετε υποβληθεί σε έλεγχο με Holter αρτηριακής πιέσεως. Πριν πούμε για την εξέταση αυτή θα πρέπει να διευκρινίσουμε πως το όνομα που ανεφέρθη είναι λανθασμένο. Ο Norman Holter, όπως είπαμε σε προηγούμενο άρθρο, έδωσε το όνομα του στην φορητή συνεχή καταγραφή του καρδιογραφήματος. Η χρήση του ονόματος επεκτάθηκε στη χώρα μας και για την φορητή συνεχή καταγραφή της αρτηριακής πιέσεως. Ο όρος που διεθνώς χρησιμοποιείται είναι ABPM (Ambulatory Blood Pressure Monitoring). Είναι προφανές ότι ο όρος «Συνεχής καταγραφή αρτηριακής πιέσεως» θα ήταν μια ορθότερη ονομασία για την εξέταση αυτή.
Για την διενέργειά της, χρησιμοποιείται μια αρκετά μικρή συσκευή, μεγέθους περίπου όσο ένα μικρό αυτόματο πιεσόμετρο σαν αυτά που χρησιμοποιούμε αρκετά συχνά πλέον για μετρήσεις στο σπίτι, και που με ένα ελαστικό σωλήνα, συνδέεται με την περιχειρίδα που τυλίγουμε γύρω από το μπράτσο μας. Η όλη λειτουργία μοιάζει λοιπόν με την χρήση ενός συνηθισμένου ηλεκτρονικού πιεσόμετρου. Οι ομοιότητες σταματούν όμως εδώ. Η χρησιμοποιούμενη τεχνολογία και τα προγράμματα ανάλυσης είναι πολύ υψηλότερης τεχνολογίας διότι η εξέταση γίνεται κατά την διάρκεια ενός συνηθισμένου 24ωρου, με τον ασθενή να κινείται συνεχώς και με συνέπεια να είναι τεχνικώς δύσκολο να υπάρχουν καλές καταγραφές με απλά ηλεκτρονικά πιεσόμετρα.
Μετά λήξη της εξέτασης που διαρκεί συνήθως ένα 24ωρο, η συσκευή συνδέεται με υπολογιστή και τα δεδομένα επεξεργάζονται από τον αρμόδιο ιατρό. Τονίζω εδώ το ότι επεξεργάζονται από τον ιατρό διότι συχνά έχω δει εκθέσεις αυτής της εξέτασης να περιέχουν αρκετές ή και πολλές λανθασμένες, λόγω παρασίτων, μετρήσεις, με συνέπεια να έχουμε και λανθασμένο τελικό συμπέρασμα. Για αποφυγή λάθους στο τελικό συμπέρασμα, εκτός από την επιλογή ενός έμπειρου γιατρού για την εκτέλεση της εξέτασης, ο εξεταζόμενος πρέπει όσο μπορεί να μην κουνά τα χέρια του κατά την διάρκεια που το πιεσόμετρο λαμβάνει μέτρηση και αυτό βέβαια γίνεται από την στιγμή που αισθανόμαστε το φούσκωμά του. Ιδανικό είναι εκείνη την στιγμή να καθίσετε και να ακουμπήσετε το χέρι σας σε ένα τραπέζι, όπως αν θα μετρούσατε πίεση με ένα ηλεκτρονικό πιεσόμετρο ή αν κινείστε, κρατήστε χαλαρά το χέρι σας κρεμασμένο δίπλα στο σώμα σας. Εννοείται πως δεν κάνετε μπάνιο την ημέρα ελέγχου. Επίσης ένα μικρό σημείωμα με τις ώρες κάποιας δραστηριότητας πχ περπάτημα, καθώς και τις ώρες ύπνου, θα ήταν καλό να συνοδεύει την επιστροφή της συσκευής στον ιατρό σας.
Ας μιλήσουμε τώρα για το ποιος είναι ο λόγος που δημιουργήθηκε αυτή η εξέταση. Όλοι θα έχουμε τύχει σε περιπτώσεις κατά την εξέταση στο ιατρείο να είχαμε αυξημένη πίεση, ενώ στο σπίτι φυσιολογική. Αυτό μπορεί να σημαίνει πως το στρες της εξέτασης την αύξησε, όμως μπορεί και οι μετρήσεις που κάνουμε εμείς στο σπίτι να μην είναι ακριβείς. Ακόμη, για την απόφαση του αν κάποιος πρέπει να αρχίσει φαρμακευτική αγωγή παίζουν ρόλο οι πιέσεις που έχει κατά την διάρκεια του ύπνου, και ιδίως λίγο πριν ξυπνήσει. Ρόλο στην απόφαση του γιατρού για αγωγή, παίζει και το ποσοστό των παθολογικών τιμών μέσα στο 24ωρο διότι δεν είναι δυνατόν όλες οι μετρήσεις σε καθημερινή ζωή να είναι φυσιολογικές. Έχει μάλιστα βρεθεί πως η εξέταση αυτή σε μια τυχαία ημέρα έχει ως μέσες τιμές, τις ίδιες που θα είχαμε σε μια άλλη ημέρα και έτσι είναι συνήθως αντιπροσωπευτικές για το ποια είναι η πίεσή μας πραγματικά. Θεωρείται μάλιστα ο ετήσιος έλεγχος με τον τρόπο αυτό, ο ιδανικός για να είναι ένας υπερτασικός σε φαρμακευτική αγωγή, σίγουρος ότι ρυθμίζεται σωστά. Έχει διαπιστωθεί πως το 50% περίπου, όσων παίρνουν φάρμακα, δεν ρυθμίζονται σωστά…
Συμπερασματικά, η εξέταση της συνεχούς καταγραφής της αρτηριακής πιέσεως, στα χέρια ενός καλά εκπαιδευμένου και ειδικού ιατρού, είναι ένα πολύ χρήσιμο εργαλείο για την ορθή ρύθμιση της υπέρτασης, όπως και της ορθής αρχικής διάγνωσής της.
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στην Καρτεράδο Σαντορίνης
