Υπόμνημα με τις πρώτες παρατηρήσεις του τουριστικού τομέα σχετικά με την εφαρμογή της ψηφιακής κάρτας εργασίας έστειλε ο Σύνδεσμος Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΣΕΤΕ) προς το Υπουργείο Εργασίας και Κοινωνικών Υποθέσεων, με σκοπό να ανοίξει εγκαίρως η συζήτηση για το εν λόγω ζήτημα και στην πορεία να τεθούν επιπλέον θέματα προς διευκρίνιση.
Θυμίζουμε ότι η ψηφιακή κάρτα εργασίας έχει τεθεί σε εφαρμογή από την 1/7/2022 σε τράπεζες και σούπερ μάρκετ. Ο Υπουργός Εργασίας Κωστής Χατζηδάκης έχει ανακοινώσει πως οι επόμενοι κλάδοι στους οποίους θα επεκταθεί η εφαρμογή της είναι οι εταιρείες security, οι ασφαλιστικές και η βιομηχανία, ενώ στόχος είναι το καλοκαίρι του 2023 να εφαρμόζεται και στους κλάδους του τουρισμού και της εστίασης.
Τα ζητήματα που θέτει ο ΣΕΤΕ είναι τα ακόλουθα:
1. H λειτουργία των επιχειρήσεων που δραστηριοποιούνται στον τουριστικό τομέα επηρεάζεται από τόσους απρόβλεπτους παράγοντες που καθίσταται επί της ουσίας αδύνατος οποιοσδήποτε σταθερός προγραμματισμός, με αποτέλεσμα να υποχρεώνονται να προβαίνουν συνεχώς σε αλλαγές στα προγράμματα εργασίας τους. Οι αλλαγές αυτές γίνονται με τέτοια συχνότητα που είναι αντικειμενικά αδύνατον οι επιχειρήσεις να ανταποκριθούν με απόλυτη συνέπεια στην υποχρέωση της εμπρόθεσμης δήλωσής τους.
Κατά την άποψή μας, η έναρξη της υποχρεωτικής εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας στον τουριστικό τομέα θα πρέπει να επιφέρει και την ταυτόχρονη κατάργηση της υποχρέωσης των επιχειρήσεων να προ-δηλώνουν τις αλλαγές στο ωράριο εργασίας. Από τη στιγμή που η διάρκεια απασχόλησης του κάθε εργαζομένου εμφανίζεται σε πραγματικό χρόνο στις Ελεγκτικές Υπηρεσίες, μπορεί δε να ελεγχθεί και αναδρομικά, η παράλληλη (προηγούμενη) γνωστοποίηση των αλλαγών στο ωράριο εργασίας δεν δικαιολογείται, απλώς προσθέτει άνευ λόγου και αιτίας ένα επιπλέον βάρος στις επιχειρήσεις. Σε κάθε περίπτωση αν κρίνετε απαραίτητο να διατηρηθεί η υποχρέωση γνωστοποίησης των συγκεκριμένων αλλαγών θα πρέπει μετά την έναρξη εφαρμογής της ψηφιακής κάρτας εργασίας αυτή να έχει τη μορφή μιας συγκεντρωτικής απολογιστικής δήλωσης (για παράδειγμα εντός των δύο (2) επόμενων εργασίμων ημερών).
2. Αν δεν γίνει αποδεκτό το παραπάνω (1) αίτημά μας, θα πρέπει από την υποχρέωση γνωστοποίησης τροποποιήσεων στο ωράριο εργασίας να προβλεφθεί ρητά πως εξαιρούνται αλλαγές που αφορούν το χρόνο έναρξης της εργασίας (και αντίστοιχα λήξης του ωραρίου – δεν αναφερόμαστε στην υπερωριακή εργασία), υπό την προϋπόθεση πως δεν υπερβαίνουν τις τρεις (3) ώρες από την αρχικώς δηλωθείσα. Είναι σύνηθες το φαινόμενο, εργαζόμενοι με σταθερό ωράριο να καθυστερήσουν, για πολλούς και διαφόρους λόγους, κάποια ημέρα να φθάσουν στην εργασία τους. Στις περιπτώσεις αυτές, από τη στιγμή που οι ώρες εργασίας αποτυπώνονται στην ψηφιακή κάρτα εργασίας, δε θα πρέπει να απαιτείται και η δήλωση της αλλαγής στον χρόνο έναρξης – λήξης της εργασίας.
3. Σε πολλές τουριστικές επιχειρήσεις, κυρίως εποχικής λειτουργίας ξενοδοχεία, η μονάδα ωρομέτρησης, στην οποία “χτυπά” την κάρτα εργασίας του ο εργαζόμενος, απέχει αρκετά από τον χώρο όπου αυτός εργάζεται. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα από την άφιξή του στις εγκαταστάσεις της επιχείρησης μέχρι και την ανάληψη εργασίας (αλλαγή ρούχων, άφιξη στο τμήμα που εργάζεται κλπ) να μεσολαβεί ένα σημαντικό χρονικό διάστημα (μπορεί να φθάσει και τα 30 λεπτά). Αντίστοιχο χρονικό διάστημα απαιτείται και κατά τη διαδικασία αναχώρησης. Χρειάζεται σχετικά η επιχείρηση να προβεί σε κάποια ενέργεια, πέραν της προσθήκης σχετικού όρου στην Ατομική Σύμβαση Εργασίας, ώστε να είναι διασφαλισμένη πως ο συγκεκριμένος χρόνος, αν και εμφανίζεται στην ηλεκτρονική κάρτα εργασίας, δεν θα θεωρείται χρόνος εργασίας; Στην αντίστροφη περίπτωση, που ο εργαζόμενος μεταβαίνει πρώτα για την ολοκλήρωση των προπαρασκευαστικών για την έναρξη της εργασίας του ενεργειών και στη συνέχεια “χτυπάει” την κάρτα εργασίας του, πώς διασφαλίζεται η επιχείρηση σε περίπτωση ελέγχου κατά το ανωτέρω “κενό” χρονικό
σημείο;
4. Πως προστατεύεται η επιχείρηση σε περίπτωση ελέγχου αν ο εργαζόμενος έχει ξεχάσει να “χτυπήσει” την κάρτα εργασίας του κατά την έναρξη της απασχόλησής του; Στις μεγάλες τουριστικές επιχειρήσεις, λόγω αριθμού εργαζομένων, αλλά και έκτασης εγκαταστάσεων, είναι εξαιρετικά δυσχερής ο έλεγχος κάθε εργαζομένου χωριστά. Επίσης σε ποια ενέργεια θα πρέπει να προβεί η επιχείρηση αν ο εργαζόμενος δεν “χτυπήσει” την κάρτα εργασίας του κατά τη λήξη της απασχόλησής του, αλλά αργότερα ή και αν ξεχάσει τελείως να “χτυπήσει” την κάρτα εργασίας του κατά την αποχώρησή του; Για την αντιμετώπιση των παραπάνω προβλημάτων θα υπάρχει δυνατότητα μεταγενέστερων διορθώσεων σε σχέση με καταχωρίσεις στο σύστημα που είναι εσφαλμένες;
5. Εργαζόμενοι οι οποίοι φθάνουν στον χώρο εργασίας χωρίς να έχουν την κάρτα εργασίας μαζί τους θα μπορούν να καταχωρίσουν ηλεκτρονικά την έναρξη/λήξη του χρόνου εργασίας τους μέσω υπολογιστή; Αν τέτοια δυνατότητα δεν υπάρχει ή αν ο εργαζόμενος αρνείται να “χτυπήσει” την κάρτα εργασίας του, η επιχείρηση θα έχει το δικαίωμα να του απαγορεύσει την ανάληψη εργασίας; Θα θεωρείται αδικαιολογήτως απών;
6. α. Όταν ο εργαζόμενος μεταβαίνει σε διάφορα υποκαταστήματα της εταιρίας για να εργαστεί, πού θα πρέπει να “χτυπάει” την κάρτα εργασίας του; Σε καθένα από αυτά κατά την είσοδο και έξοδο;
β. Πώς θα αντιμετωπίζονται οι περιπτώσεις εργαζομένων που λόγω εξωτερικών εργασιών ορισμένες ημέρες δεν βρίσκονται κατά την έναρξη ή τη λήξη της βάρδιάς τους στον χώρο εργασίας τους;
γ. Πως θα γίνεται ο χειρισμός των περιπτώσεων των οδηγών (αναφερόμαστε σε περιπτώσεις ΙΧ χωρίς ταχογράφο) που ενδεχομένως στην έναρξη ή τη λήξη της βάρδιας τους δεν βρίσκονται στο χώρο εργασίας τους;
Στις παραπάνω (β και γ) περιπτώσεις οι εργαζόμενοι θα “χτυπάνε” την κάρτα εργασίας τους μόνο κατά την άφιξη ή την αναχώρησή τους ή θα εξαιρούνται από το ψηφιακό σύστημα ωρομέτρησης ή θα τους παρέχεται η δυνατότητα να καταχωρούν απομακρυσμένα μέσω κινητού ή ηλεκτρονικού υπολογιστή τον χρόνο έναρξης και λήξης της εργασίας τους;
7. Θα πρέπει να αποτυπώνονται στο ψηφιακό ωράριο οι εκτός χρόνου εργασίας ώρες εκπαίδευσης των εργαζομένων;
8. Βάσει της ΕΚΣΣΕ για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας προβλέπεται η δυνατότητα έκτακτης απασχόλησης σερβιτόρων και βοηθών σερβιτόρων στο πλαίσιο της εξυπηρέτησης συγκεκριμένων εκδηλώσεων (με συμβάσεις εργασίας ορισμένου χρόνου μιας ημέρας). Οι επιχειρήσεις θα πρέπει να απογράψουν και τους συγκεκριμένους εργαζομένους σύμφωνα
με τη με αριθμό 49758 ΥΑ (ΦΕΚ Β 2668);
9. Στην ΕΚΣΣΕ για τους όρους αμοιβής και εργασίας των εργαζομένων στις ξενοδοχειακές επιχειρήσεις όλης της χώρας προβλέπεται συγκεκριμένο σύστημα διευθέτησης του χρόνου εργασίας. Σε περίπτωση αντίστοιχων συστημάτων διευθέτησης του χρόνου εργασίας υπάρχει κάποιος ειδικός τρόπος αποτύπωσης των ωρών επιπλέον απασχόλησης και αντίστοιχα του μειωμένου ωραρίου κλπ;
