Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Μιλήσαμε σε πρόσφατο άρθρο για την ηπατίτιδα Α, λόγω του ενδιαφέροντος που παρουσιάζει με την αφορμή της αναφοράς κρουσμάτων σε παιδιά και λόγω της έναρξης των σχολείων. Σήμερα συνεχίζουμε με την αναφορά στις υπόλοιπες μορφές.
Η ηπατίτιδα Β, είναι η πιο σημαντική λόγω του μεγάλου αριθμού κρουσμάτων παγκοσμίως σε συνδυασμό με την αυξημένη πιθανότητα των ανθρώπων αυτών να παρουσιάσουν κάποια στιγμή κίρρωση του ήπατος. Περίπου 2 δισ. άνθρωποι είναι οι προσβληθέντες, σε 400 εκατ. η προσβολή αυτή έγινε χρόνια και συνεπώς είναι σε αυξημένο κίνδυνο κίρρωσης αλλά και ηπατοκυτταρικού καρκίνου με τελική συνέπεια 1 εκατ. θανάτων ετησίως.
Το πρόβλημα της ηπατίτιδας Β εντοπίζεται στον τρόπο μετάδοσης που είναι η σεξουαλική επαφή χωρίς χρήση προφυλακτικού, η κοινή χρήση συρίγγων σε ναρκομανείς, η μετάγγιση μολυσμένου αίματος κατά τον τοκετό και γενικά με τρύπημα από μολυσμένες βελόνες και εργαλεία. Εδώ δεν έχουμε μετάδοση με τροφή, νερό ή τουαλέτα όπως την Α.
Ένα 50% των προσβληθέντων θα εμφανίσει ίκτερο και ίσως καταβολή δυνάμεων. Μετά από 6 μήνες όσοι εξακολουθούν να έχουν τον ιό θεωρούνται πλέον χρόνιοι φορείς. Δεν υπάρχει ειδική θεραπεία στην φάση της προσβολής παρά μόνο ανάπαυση. Φάρμακα υπάρχουν στην χρόνια φάση για να μειώσουν τον πολλαπλασιασμό της νόσου και την πιθανότητα εξέλιξης σε κίρρωση. Η ανίχνευση του Αυστραλιανού αντιγόνου μας λέει αν έχουμε προσβληθεί από την νόσο και με άλλα αντιγόνα εντοπίζουμε την φάση της νόσου (οξεία, χρονία, απλός φορέας ή χρόνια ενεργός).
Η προφύλαξη είναι ουσιαστικά η μοναδική βοήθεια για την μη μετάδοση της νόσου και αυτό συνίσταται στον εμβολιασμό με ένα ασφαλές και αποτελεσματικό εμβόλιο που υπάρχει και χορηγείται πλέον υποχρεωτικά.
Η ηπατίτιδα C τώρα, έχει προσβάλει το 2% του πληθυσμού και μεταδίδεται όπως η Β. Η εξέλιξη είναι επίσης παρόμοια με την Β, με μέρος των προσβληθέντων (10-15%) να εμφανίζει κίρρωση 10 ή και 20 χρόνια μετά. Πολύ συχνά η πρώτη ανίχνευση της νόσου γίνεται κατά την αιμοδοσία με τον έλεγχο που γίνεται (να άλλη μια χρησιμότητα της αιμοδοσίας!). Επειδή υπάρχει ποσοστό ψευδώς θετικών αποτελεσμάτων, υπάρχουν πολύ εξειδικευμένες εξετάσεις για την τελική διάγνωση. Είναι ύπουλη νόσος, με δύσκολη θεραπεία που είναι αποτελεσματική στο 40-75% των περιπτώσεων. Δεν υπάρχει ακόμη εμβόλιο για την ηπατίτιδα C.
Τέλος οι ηπατίτιδες D και Ε, μοιάζουν πολύ με τις Β και Α αντίστοιχα, με προφύλαξη για την μεν D το εμβόλιο κατά της Β, και για την Ε τα μέτρα υγιεινής για την προφύλαξη από την Α.
Συνεπώς όσον αφορά την σοβαρότητα της νόσου, η Β και η C είναι πολύ σημαντικές λόγω πιθανά κακής εξέλιξης αλλά και του τρόπου μετάδοσης. Θα ήταν σημαντικό να γνωρίζουμε αν είμαστε φορείς της νόσου (πολύ συχνά ΔΕΝ το γνωρίζουμε) και ετσι να προφυλάξουμε άλλους ανθρώπους για να μην τους μεταδώσουμε την νόσο. Η χρήση του προφυλακτικού ειδικά σε μη σταθερό σύντροφο είναι και εδώ επιβεβλημένη.
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
