Μουσικές Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών τον Σεπτέμβριο στη Σύρο

Ξανά στους ρυθμούς των Μουσικών Συναντήσεων Λαϊκών Πνευστών θα ζήσουν τα νησιά του Αιγαίου φέτος τον Σεπτέμβριο, με την κορυφαία υπερτοπικής σημασίας πολιτιστική δράση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου να πραγματοποιείται στη Σύρο, στις 23-26/9. Εκεί θα διεξαχθούν παράλληλα η Παναιγιακή Μουσική Συνάντηση Λαϊκών Πνευστών και η Συνάντηση Παραδοσιακής Μουσικής Νέων Νοτίου Αιγαίου.

Ο θεσμός που ξεκίνησε το 2002 με τις Παγκυκλαδικές Μουσικές Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών, με πρωτοβουλία τότε της Νομαρχιακής Αυτοδιοίκησης Κυκλάδων και του Μουσείου Ελληνικών Λαϊκών Μουσικών Οργάνων Φοίβου Ανωγειανάκη -με επικεφαλής τον καθηγητή Εθνομουσικολογίας Λάμπρο Λιάβα- έχει πλέον πάρει παναιγαιακό χαρακτήρα. Ήδη στο πλαίσιο των προηγούμενων Συναντήσεων που έγιναν στην Κέα, την Κύθνο, τη Νάξο, τη Μύκονο, την Πάρο, την Αντίπαρο, την Άνδρο, τη Σύρο και τη Σαντορίνη, εντοπίστηκαν, καταγράφηκαν και συμμετείχαν οι λαϊκοί οργανοπαίκτες απ’ όλα τα νησιά που παίζουν τα παραδοσιακά πνευστά μουσικά όργανα. Έτσι, στις μέρες μας, η τσαμπούνα, το τουμπάκι και το σουραύλι είναι όργανα αναγεννημένα, με νέα παιδιά να ασχολούνται, να μαθαίνουν, να τραγουδούν και να παίζουν.

Ανάλογη παγκυκλαδικής εμβέλειας δράση, που σήμερα καλύπτει τα νησιά σε επίπεδο Νοτίου Αιγαίου, ξεκίνησε το 2005 με τους ίδιους διοργανωτές και με πρωτοβουλία του Πολιτιστικού Συλλόγου Φοίνικα Σύρου, απευθυνόμενη στους νεαρούς Κυκλαδίτες μουσικούς που ασχολούνται με τα κάθε είδους παραδοσιακά όργανα του τόπου τους. Οι Μουσικές Συναντήσεις Νέων έχουν μέχρι σήμερα πραγματοποιηθεί με μεγάλη συμμετοχή στα νησιά Σύρα, Νάξο, Τήνο, Αμοργό, Σέριφο και Σίφνο. Είναι χαρακτηριστικό ότι τα τελευταία χρόνια πάνω από το 1/3 των συμμετεχόντων στις Συναντήσεις Λαϊκών Πνευστών είναι κάτω των 25 ετών, καθώς αυτές έδωσαν κίνητρα για τη διδασκαλία και διάδοση των λαϊκών πνευστών και γενικότερα των παραδοσιακών οργάνων, στους νέους.

Όσο οι Μουσικές Συναντήσεις διευρύνονταν σε έμψυχο δυναμικό και εμβέλεια, έγιναν η αφορμή για επιστημονική έρευνα, η οποία έχει ως τις μέρες μας δώσει πλούσιους καρπούς με την εκπόνηση ειδικών επιστημονικών εργασιών (διδακτορικές διατριβές, πτυχιακές εργασίες, δημοσιεύσεις σε διεθνή επιστημονικά περιοδικά, ανακοινώσεις σε διεθνή συνέδρια κ.λπ.). Μέχρι σήμερα έχει πραγματοποιηθεί συστηματική καταγραφή του μουσικού υλικού που προέκυπτε από τα ποικίλα δρώμενα (ηχογράφηση, κινηματογράφηση, φωτογράφηση και συνεντεύξεις), σε συνεργασία με το Κέντρο Ελληνικής Μουσικής “Φοίβος Ανωγειανάκης” και ομάδα νέων εθνομουσικολόγων (φοιτητές και διδάκτορες πανεπιστημιακών Τμημάτων Μουσικών Σπουδών, τους οποίους συντονίζει ο Λάμπρος Λιάβας). Οι Μουσικές Συναντήσεις έδωσαν παράλληλα το έναυσμα για την οργάνωση από την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου ειδικών εθνομουσικολογικών ερευνών με αντικείμενο τη συγκρότηση αρχείων για τις μουσικές των Κυκλάδων κατά νησί και την παραγωγή αντίστοιχων εθνογραφικών ταινιών-ντοκιμαντέρ.

Αυτή η πλατειά ομήγυρη που δημιουργήθηκε μέσα από τις Μουσικές Συναντήσεις συνιστά πλέον για τα νησιά μας μια διαρκή και ενεργή πολιτιστική κοινότητα, δίνοντας ένα μήνυμα αλληλεγγύης και συναδέλφωσης στους δύσκολους καιρούς μας. Αναγνωρίζοντας εξάλλου τη συνεχή και συστηματική προσπάθεια ανάδειξης του μουσικού πλούτου του αιγαιακού χώρου, το Υπουργείο Πολιτισμού σε συνεργασία με το Τμήμα Πολιτισμού και Κυκλάδων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, έχει προτείνει την ένταξη των λαϊκών πνευστών του Αιγαίου στον κατάλογο της Άυλης Πολιτιστικής Κληρονομιάς της Ουνέσκο!

Στη φετινή διοργάνωση της Σύρου θα λάβουν μέρος περίπου 250 μουσικοί από τις Κυκλάδες, τα Δωδεκάνησα και το Ανατολικό Αιγαίο. Επίσης ενεργή παρουσία θα έχουν εκπρόσωποι της μουσικής λαϊκών πνευστών από την κεντρική και βόρεια Ελλάδα (γκάιντες). Την πολυπληθή ομήγυρη θα συμπληρώσουν νέοι μουσικοί από την Αθήνα, μαζί με τους μουσικολόγους, τους φοιτητές και τους τεχνικούς που παρακολουθούν και καταγράφουν τις Συναντήσεις.

Ο σχεδιασμός και η οργάνωση γίνεται από το Τμήμα Πολιτισμού Κυκλάδων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με την επιστημονική υποστήριξη του Κέντρου Ελληνικής Μουσικής “Φοίβος Ανωγειανάκης” και του Τομέα Εθνομουσικολογίας του Τμήματος Μουσικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, με τη συμμετοχή του Υπουργείου Πολιτισμού-Τουρισμού (Διεύθυνση Νεώτερης Πολιτιστικής Κληρονομιάς), τοπικών και πολιτιστικών φορέων του νησιού.