ΙΜΠΗΣ: Η παρακολούθηση του ηφαιστείου της Σαντορίνης είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση

Αναφερόμενο σε πρόσφατο δημοσίευμα που αναπαράχθηκε τις τελευταίες ημέρες και μέσω σελίδων κοινωνικής δικτύωσης, το Ινστιτούτο Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ), με ανακοίνωσή του διευκρινίζει τα παρακάτω:

– Το πρώτο και μοναδικό σε διαχρονική λειτουργία σεισμολογικό δίκτυο που λειτούργησε Σαντορίνη, ήδη από το 1993, πολύ πριν την κρίση του 2011-2012 (και συνέχισε να λειτουργεί και μετά) είναι το δίκτυο του ΙΜΠΗΣ, το οποίο υποστηρίζεται (σε σχέση με τις αναλύσεις) από το Σεισμολογικό Δίκτυο του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

– Τα δεδομένα από τους σεισμογράφους του ΙΜΠΗΣ είναι εδώ και χρόνια ελεύθερα διαθέσιμα σε όλη την επιστημονική κοινότητα, μέσα από το Ενιαίο Εθνικό Δίκτυο Σεισμογράφων, όπως μπορεί εύκολα να δει κανείς από την ιστοσελίδα π.χ. του Γεωδυναμικού Ινστιτούτου, απλά εστιάζοντας στην περιοχή της Σαντορίνης.

– Σχετικά με τους δύο κρότους που σημειώθηκαν στο νησί στις 19/3/20 το ΙΜΠΗΣ ενημέρωσε άμεσα την κοινωνία της Σαντορίνης για ποιο λόγο δεν ήταν σεισμοί, ούτε είχαν σχέση με το ηφαίστειο, τόσο με Δελτίο Τύπου, όσο και με ανακοίνωση των επιστημόνων του.

– Προφανώς και υπάρχουν σεισμογράφοι (και του ΙΜΠΗΣ) που παρουσιάζουν παροδικές ή πιο σοβαρές βλάβες, μιας και οι συνθήκες λειτουργίας τους στη Σαντορίνη είναι πολύ δύσκολες και οι βλάβες συχνές. Όμως δε χρειάζεται κανένας να ανήκει σε κάποια “ελίτ του ΙΜΠΗΣ” για να ενημερωθεί, αφού υπάρχουν πολλά on-line εργαλεία τα οποία δείχνουν την κατάσταση των σταθμών. Η τρέχουσα κατάσταση (απαγόρευση μετακινήσεων, μη ανανέωση της χρηματοδότησης του ΙΜΠΗΣ για το 2020 από τη ΓΕΩΘΗΡΑ, λόγω των συνθηκών της κρίσης του κορονοϊού) δε διευκολύνει την άμεση επισκευή των βλαβών, όμως στο νησί υπάρχουν και λειτουργούν αρκετοί σεισμολογικοί σταθμοί (οι περισσότεροι του ΙΜΠΗΣ), που εξασφαλίζουν την αξιόπιστη παρακολούθηση της σεισμικότητας. Παράλληλα,το ΙΜΠΗΣ είναι ο μόνος φορέας που λειτουργεί, πέρα από το σεισμολογικό δίκτυο, τρεις νέους γεωδαιτικούς σταθμούς συνεχούς λειτουργίας, καθώς και άλλα όργανα παρακολούθησης (π.χ. σταθμός διοξειδίου στη Νέα Καμένη, παλιρροιογράφους, κλπ.). Επίσης, είναι ο μόνος φορέας που κάνει τακτικές περιοδικές μετρήσεις στο νησί (π.χ. αναλύσεις αερίων στις ατμίδες και θερμές πηγές της Καμένης, κλπ.). Επιπλέον,το ΙΜΠΗΣ είναι ο μόνος επιστημονικός φορέας που κάνει δύο ετήσιες ενημερώσεις της κοινωνίας της Σαντορίνης, καθώς και άλλες εκδηλώσεις σε συνεργασία με τον Δήμο και τη ΓΕΩΘΗΡΑ, και μόνο ως “ελιτίστικη” δεν μπορεί να χαρακτηριστεί η στάση του.

– Το ΙΜΠΗΣ είναι ένας μη κερδοσκοπικός επιστημονικός φορέας, ο οποίος στηρίζεται τόσο στους επιστήμονες-μέλη του, όσο και στα διακεκριμένα μέλη της τοπικής κοινωνίας της Σαντορίνης, πολλά από τα οποία συμμετείχαν ή συμμετέχουν και στο ΔΣ του. Αν και μέλη του ΔΣ του ΙΜΠΗΣ έχουν διατελέσει και στελέχη των τοπικών Δημοτικών Αρχών, ποτέ πρόεδρος της ΔΕΠΟΤΑΘ (και αργότερα της ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ) δεν ήταν μέλος του Δ.Σ. του ΙΜΠΗΣ. Και αυτό γιατί ακολουθήθηκε η θεμελιώδης αρχή της χρηστής διοίκησης, δηλαδή ότι δεν μπορεί κάποιος να είναι μέλος διοίκησης τόσο στον χρηματοδότη (ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ), όσο και στον χρηματοδοτούμενο φορέα (ΙΜΠΗΣ). Σε κάθε περίπτωση το ΙΜΠΗΣ έχει στενή συνεργασία και παρέχει άμεση ενημέρωση στον Πρόεδρο της ΓΕΩΘΗΡΑ, όποτε αυτό ζητηθεί, με ετήσιο αλλά και έκτακτο απολογισμό, έχοντας κερδίσει διαχρονικά την εμπιστοσύνη της ΓΕΩΘΗΡΑ ΜΑΕ, ανεξάρτητα από την εκάστοτε διοίκησή της.

– Σε σχέση με τη συμμετοχή των δύο επιστημόνων που αναφέρεται στο δημοσίευμα ότι έχουν “αποκλειστεί” από το ΙΜΠΗΣ: Η κα Εύη Νομικού είναι μέλος του ΙΜΠΗΣ και αναπληρωματικό μέλος του ΔΣ του ΙΜΠΗΣ, σύμφωνα με τα αποτελέσματα των τελευταίων εκλογών. Ο κος Μάκης Χουλιάρας ουδέποτε ζήτησε να συμμετάσχει στο ΙΜΠΗΣ, οπότε προφανώς δεν είναι μέλος του ΙΜΠΗΣ. Κατ’ αντιστοιχία, τόσο ο τρέχων Πρόεδρος του ΟΑΣΠ (που έχει διατελέσει αντιπρόεδρος και είναι νυν Πρόεδρος της Εθνικής Διαρκούς Επιτροπής για την Παρακολούθηση του Ηφαιστείου της Σαντορίνης), όσο και οι προκάτοχοί του, είχαν και έχουν εξαιρετική σχέση και ενημέρωση από το ΙΜΠΗΣ.

Ο Πρόεδρος του ΙΜΠΗΣ Γιώργος Βουγιουκαλάκης και ο Γενικός Γραμματέας του ΙΜΠΗΣ καθηγητής Κώστας Παπαζάχος που υπογράφουν τη σχετική ανακοίνωση, κάνουν λόγο για σειρά ανακριβειών που υποβαθμίζουν την επιστημονική συγκρότηση και την προσφορά του Ινστιτούτου, αγνοώντας παράλληλα τη διαχρονική παρουσία του στο νησί από το 1993.

Αγνοούνται επίσης, όπως αναφέρουν, η συμμετοχή του ΙΜΠΗΣ στη συλλογή και την παράθεση όλων των βασικών πληροφοριών που τροφοδότησαν το σχέδιο ΤΑΛΩΣ το οποίο εκπονήθηκε για τη Σαντορίνη, η συνεχής προσπάθεια συντήρησης, αλλά και βελτίωσης των δικτύων παρακολούθησης του ηφαιστείου, που διαχρονικά γίνεται σχεδόν αποκλειστικά από το ΙΜΠΗΣ, η συμμετοχή Σαντορινιών (επιστημόνων και μη) στο ΙΜΠΗΣ, οι διαχρονικές σχέσεις του ΙΜΠΗΣ με τις τοπικές αρχές, τη ΓΕΩΘΗΡΑ, την τοπική κοινωνία και τους επιχειρησιακούς φορείς της χώρας.

Σημειώνουν πάντως ότι πράγματι “η παρακολούθηση του ηφαιστείου της Σαντορίνης είναι μία πολύ σοβαρή υπόθεση” και συμπληρώνουν πως “ευτυχώς ο Δήμος Θήρας και η ΓΕΩΘΗΡΑ βλέπουν επίσης με σοβαρότητα το συγκεκριμένο θέμα, συνεργαζόμενοι μόνιμα με το ΙΜΠΗΣ, τον μόνο φορέα με διαχρονική (και όχι εφήμερη) πορεία, προσφορά και ενδιαφέρον για τη Σαντορίνη”.