Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*
Τις τελευταίες ημέρες κυκλοφορεί στο διαδίκτυο και βέβαια στα μέσα ενημέρωσης γενικώς μία πολύ ευχάριστη είδηση. Ο τίτλος είναι συνήθως «Νικήθηκε ο καρκίνος». Ας δούμε ψύχραιμα τι συμβαίνει… Από το Κέντρο Ερευνας Καρκίνου Fred Hutchinson του Σιάτλ και τον Καθηγητή Στάνλεϊ Ριντέλ, έγινε μια προδημοσίευση (η πλήρης μελέτη δεν έχει ακόμη ανακοινωθεί) για τα αποτελέσματα από την χρήση ανοσοποιητικών κυττάρων του οργανισμού του πάσχοντος, τα Τ-cells, τα οποία με γενετική τροποποίηση έχουν την δυνατότητα να εντοπίζουν και να αναγνωρίζουν τα καρκινικά κύτταρα, τα οποία και καταστρέφουν. Όλα καλά λοιπόν; Αυτό ήταν;
Αρχικά ποιους αφορά; Αφορά πάσχοντες από χρόνια λεμφοκυτταρική λευχαιμία με ανταπόκριση πάνω από 80%, με πλήρη ύφεση πάνω από το 50%, ασθενείς με οξεία λεμφοβλαστική λευχαιμία με 94% ανταπόκριση και ασθενείς με non-Hodgkin λέμφωμα. Βλέπουμε λοιπόν πως δεν μιλάμε κατ’ αρχήν για καρκίνο. Επίσης η μελέτη αφορά προδημοσίευση άρα δεν έχει περάσει από έλεγχο και κριτική από την υπόλοιπη ιατρική κοινότητα και -το κυριότερο- αφορά πολύ μικρό αριθμό ασθενών. Εκτός από τα περιστατικά που πήγαν τόσο καλά, υπάρχουν και αποτυχίες, όπως και θάνατοι ή παρενέργειες, σίγουρα λιγότεροι από τις κλασσικές έως τώρα θεραπείες. Ο δρόμος, όπως και σε κάθε νέα θεραπεία είναι πάρα πολύ μεγάλος έως ότου μπορεί να εφαρμοστεί με ασφάλεια και κυρίως να είναι προσιτή σε μεγάλο αριθμό ανθρώπων. Απαιτούνται δοκιμές ετών, σε πολύ μεγαλύτερη κλίμακα για να αρχίσουν να βγαίνουν συμπεράσματα, και η εμπειρία μας διδάσκει πως πολλές φορές έχουμε ενθουσιαστεί με υποσχόμενα θαύματα αλλά απογοητευτεί κατόπιν. Ας ελπίσουμε εδώ να υπάρχει καλό μέλλον.
Είναι όμως κάτι πρωτοποριακό και καινοτόμο; Από την δεκαετία του 1980 άρχισαν δοκιμές «ενεργοποίησης» κυττάρων του ασθενούς για αντιμετώπιση του καρκίνου. Εως σήμερα ή πρόοδος είναι τεράστια και τα τελευταία χρόνια υπάρχουν μεγάλες εξελίξεις στον τομέα της ενίσχυσης του ανοσοποιητικού για την αντιμετώπιση της νόσου. Αδρά οι προσπάθειες γίνονται με δύο δρόμους. Την παθητική ενεργοποίηση (που αφορά αυτή την ανακοίνωση), με ενεργοποίηση των κυττάρων έξω από τον οργανισμό, μέθοδο που κατ’ αρχήν πιστεύεται πως θα είναι και χρονοβόρα και θα κοστίζει πολύ, και με την ενεργητική ανοσοποίηση, δηλαδή χορήγηση αντισωμάτων που θα ενεργοποιούν τα κύτταρα μέσα στον οργανισμό, κάτι σαν το εμβόλιο. Η δεύτερη αυτή μέθοδος έχει δώσει έως τώρα πολύ καλά αποτελέσματα και από το 2010 έχει μπει σε κλινική πράξη, σε χιλιάδες ασθενείς. Ετσι η ογκολογία μετατρέπεται σιγα σιγά σε ανοσοογκολογία…
Γιατί λοιπόν τόσος μεγάλος θόρυβος; Την απάντηση ίσως έδωσε η Washington Post, υπενθυμίζοντας πως οι έρευνες αυτές απαιτούν τεράστια χρηματοδότηση, και η κυβέρνηση των ΗΠΑ έχει εξαγγείλει διάθεση κεφαλαίων 2 δις δολαρίων για την έρευνα κατά του καρκίνου. Είναι λοιπόν απολύτως θεμιτό, όλες οι ερευνητικές ομάδες να σπεύσουν να πάρουν θέση στην κούρσα εξασφάλισης κεφαλαίων, διότι αλλιώς δεν μπορούν να προχωρήσουν.
Συμπερασματικά και ψύχραιμα λοιπόν, τίποτα δεν τελείωσε ακόμα στην μάχη κατά του καρκίνου και των λευχαιμιών. Ο δρόμος είναι ακόμα μακρύς και δύσκολος. Είναι όμως ελπιδοφόρος. Σίγουρα η πορεία αυτών των νοσημάτων δεν έχει καμία σχέση με το παρελθόν και οι αγωγές είναι φιλικότερες για τον άνθρωπο.
Κρατήστε ένα πράγμα όμως! Φαίνεται να κατευθυνόμαστε σε ενεργοποίηση των δικών μας δυνάμεων. Αυτές που υπάρχουν ήδη μέσα μας και δεν χρησιμοποιούνται. Το γιατί είναι μια πολύ μεγάλη ιστορία και κανείς δεν μπορεί εύκολα και με ατράνταχτα επιχειρήματα να απαντήσει…
* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης
