Απολογισμός του έργου της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου στον πρωτογενή τομέα το 2017

Η φιλοσοφία με την οποία η σημερινή Περιφερειακή Αρχή προσεγγίζει τον πρωτογενή τομέα αποτυπώνεται στην ενίσχυση και στην ανάδειξη της τοπικής παραγωγής προϊόντων, καθώς και στη διασύνδεσή τους με την “βαριά βιομηχανία” του τουρισμού στο Νότιο Αιγαίο, ενώ τα τοπικά προϊόντα κατακτούν μέρα με την ημέρα τη θέση που τους αξίζει, με κεντρικό άξονα την εξωστρέφεια και την πρόσβασή τους στις αγορές του εξωτερικού, σημειώνεται στον απολογισμό των δράσεων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου για το 2017 στον πρωτογενή τομέα.

Πιο συγκεκριμένα, στον απολογισμό που έδωσε στη δημοσιότητα η Περιφέρεια αναφέρονται τα παρακάτω:

“Ο τίτλος της Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης 2019 που για πρώτη φορά διεκδίκησε και κατέκτησε ελληνική Περιφέρεια, αποτελεί χαρακτηριστικό “δείγμα γραφής”. Ο τίτλος απονεμήθηκε στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου τον Ιανουάριο του 2017. Μέσα από το πρόγραμμα Taste the Seasons, το οποίο χτίστηκε σε συνεργασία με τους 117 κοινωνικούς εταίρους στις Κυκλάδες και τα Δωδεκάνησα, η Περιφερειακή Αρχή στοχεύει στην ανάδειξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου σε διεθνή Γαστρονομικό Προορισμό, έναν στόχο που έθεσε από την αρχή της θητείας της. Επιπλέον στο επίκεντρο της πολιτικής της βρίσκεται και η ανάδειξη, προβολή και πιστοποίηση των τοπικών αγροτικών προϊόντων.

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου προχωρά ταυτόχρονα στην πάγια δέσμευσή της για πιστοποίηση όσο περισσότερων τοπικών προϊόντων είναι εφικτό ώστε να δοθεί ώθηση σε αυτά αλλά και στις τοπικές οικονομίες των νησιών. Μέχρι σήμερα ολοκληρώθηκε η πιστοποίηση του ροδίτικου μελεκουνιού, ως προϊόν Προστατευόμενης Γεωγραφικής Ένδειξης (ΠΓΕ) στο Μητρώο Προστατευόμενων Ονομασιών Προέλευσης (ΠΟΠ), Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΠΓΕ) και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ) της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Προ ολίγων εβδομάδων εγκρίθηκε από το Υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων με ΚΥΑ, το αίτημα της ονομασίας “ΚΡΑΣΟΤΥΡΙ ΚΩ/ΤΥΡΙ ΤΗΣ ΠΟΣΙΑΣ” ως Προστατευόμενη Γεωγραφική Ένδειξη (ΠΓΕ) στο Μητρώο Προστατευόμενων Ονομασιών Προέλευσης (ΠΟΠ) Προστατευόμενων Γεωγραφικών Ενδείξεων (ΠΓΕ) και Εγγυημένων Παραδοσιακών Ιδιότυπων Προϊόντων (ΕΠΙΠ) της Ε. Ένωσης. Η σχετική απόφαση διαβιβάστηκε στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή για την ολοκλήρωση της Πιστοποίησης από τις αρμόδιες υπηρεσίες της. Το Φασόλι της Κατταβιάς, η Σιτάκα της Κάσου και το Μέλι της Καλύμνου είναι τα τρία επόμενα προϊόντα που έχουν σειρά. Τα σχετικά αιτήματα για την πιστοποίησή τους βρίσκονται στο τελικό στάδιο έκδοσης της εγκριτικής απόφασης από τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων και την αποστολή τους στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

Στο πλαίσιο της ανάδειξής της σε Γαστρονομική Περιφέρεια της Ευρώπης 2019, η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου συμμετείχε σε 6 εκθέσεις στην Ελλάδα και το εξωτερικό:

• Anuga 2017, η μεγαλύτερη έκθεση τροφίμων και ποτών στον κόσμο, που πραγματοποιήθηκε 7-11 Οκτωβρίου 2017 στην Κολωνία και στην οποία η Περιφέρεια και οι παραγωγοί των νησιών συμμετείχαν για πρώτη φορά.
• ΕΞΠΟΤΡΟΦ 2017 που πραγματοποιήθηκε από τις 27 έως και τις 30 Ιανουαρίου, στο Ολυμπιακό Κέντρο Ξιφασκίας στο Ελληνικό, με 32 εκθέτες από 16 νησιά με την συνδρομή και της Λέσχης Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου – Κυκλάδων, του στρατηγικού κοινωνικού εταίρου της Γαστρονομικής Περιφέρειας.
• “Detrop 2017 & στην 6η Διεθνή Έκθεση Oenos” που πραγματοποιήθηκαν 3 με 6 Μαρτίου 2017 στο Διεθνές Εκθεσιακό &Συνεδριακό Κέντρο Θεσσαλονίκης με 11 εκθέτες από 6 νησιά της ΠΝΑΙ καθώς και στην Έκθεση “Ελλάδος Γεύση”, που πραγματοποιήθηκε από 18 έως 21 Μαΐου 2017 στο Εκθεσιακό Κέντρο Περιστερίου στην Αθήνα, με τη συμμετοχή 9 εκθετών από 7 νησιά.
• TUTTOFOOD 2017, η οποία πραγματοποιήθηκε από 8 έως 11 Μαΐου 2017 στο Μιλάνο στην Ιταλία, με τη συμμετοχή 5 εκθετών από 4 νησιά της ΠΝΑΙ. Οργανώθηκε παράλληλη γαστρονομική εκδήλωση σε συνεργασία με τη Λέσχη Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου με σκοπό την ανάδειξη των τοπικών προϊόντων της Περιφέρειας.
• Πανελλήνια Έκθεση Χειροτεχνίας και Αγροτικής Οικονομίας Κρεμαστής, 11-23 Αυγούστου 2017 στην Κρεμαστή την οποία η ΠΝΑΙ στήριξε οικονομικά προκειμένου να εξασφαλιστεί η συνέχισή της.
• Φεστιβάλ Ελληνικού Μελιού και Προϊόντων Μέλισσας, που πραγματοποιήθηκε στο Στάδιο Ειρήνης και Φιλίας στον Πειραιά στις 1-3 Δεκεμβρίου 2017 και στο οποίο συμμετείχαν 30 μελισσοκόμοι από 11 νησιά της Περιφέρειας.

Επίσης, πραγματοποιήθηκαν 27 γαστρονομικές εκδηλώσεις με διεθνείς φορείς και τοπικούς πολιτιστικούς συλλόγους, στο πλαίσιο της Γαστρονομικής Περιφέρειας της Ευρώπης για το 2019. Για πρώτη φορά όχι μόνο στην ιστορία των νησιών του Νοτίου Αιγαίου αλλά και της χώρας, η γαστρονομία του Νοτίου Αιγαίου παρουσιάστηκε στον Ναό της Γαστρονομίας των Ηνωμένων Πολιτειών Αμερικής στο James Beard Foundation της Ν. Υόρκης, όπου η ΠΝΑΙ οργάνωσε συνέντευξη τύπου, στην οποία παραβρέθηκαν σημαντικοί Αμερικανοί δημοσιογράφοι που εξειδικεύονται στην γαστρονομία και τον τουρισμό, food και lifestyle bloggers, travel writers, gastronomy writers.

Συνδιοργανώθηκαν:

– Με τη Λέσχη Αρχιμαγείρων Δωδεκανήσου και Κυκλάδων τοπικοί διαγωνισμοί μαγειρικής για την ανάδειξη εκπροσώπου της ΠΝΑΙ στο European Young Chef Award 2017, σε 4 νησιά της Περιφέρειας -Ρόδο, Κω, Σαντορίνη και Τήνο- στους οποίους πήραν μέρος σεφ από 18 έως 26 ετών. Ο νικητής του διαγωνισμού εκπροσώπησε την ΠΝΑΙ στο European Young Chef Award 2017, στην Ισπανία.

– Με την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου η εκδήλωση προβολής γαστρονομικού οινοτουρισμού του Αιγαίου με τίτλο “Τα κρασιά του Αιγαίου στην Αθήνα” που πραγματοποιήθηκε στις 8 Οκτωβρίου 2017 στο ξενοδοχείο King George ΙΙ στην Αθήνα. Πήραν μέρος 13 οινοποιοί από τα νησιά του Νοτίου Αιγαίου.

– Με τον ΣΕΤΚΕ, εκδήλωση για την παρουσίαση του “Καλαθιού του Πρωινού του Νοτίου Αιγαίου” στις 26 Νοεμβρίου 2017, στο πλαίσιο της διεξαγωγής του 2ου Ανοικτού Συνεδρίου του, κατά τη διάρκεια της έκθεσης Xenia, στην Αθήνα.

– Με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Σίφνου και τον Δήμο Σίφνου, το 11ο Φεστιβάλ Κυκλαδικής Γαστρονομίας “Νικόλαος Τσελεμεντές” 7, 8 & 9 Σεπτεμβρίου 2017 στη Σίφνο, το μεγαλύτερο αντάμωμα πολιτιστικών συλλόγων των Κυκλάδων.

– Με τον Δήμο Αμοργού, η Εβδομάδα Γαστρονομίας Αμοργού από 18 έως 24 Σεπτεμβρίου 2017. Δράση με παγκόσμια εμβέλεια και προβολή και προοπτικές ανάδειξής της ως σταθερού ετήσιου θεσμού.

– Με τον Δήμο Πάτμου, η “Εβδομάδα Γαστρονομίας Πάτμου” όπου οι γυναίκες του νησιού ξετύλιξαν τις μαγειρικές τους δεξιότητες.

– Με τον Πολιτιστικό-Οικολογικό Σύλλογο Αγίου Αρσενίου Νάξου, το Φεστιβάλ Πατάτας 2017 στις 15 Ιουλίου 2017 στη Νάξο.

– Με τον Πολιτιστικό Σύλλογο Προδρόμου “ΣΚΟΠΑΣ Ο ΠΑΡΙΟΣ” Προδρόμου Πάρου, του Δήμου Πάρου και της Κ.Δ.Ε.Π.Α. ΠΑΡΟΥ, το 3ο Διήμερο Φεστιβάλ Ρεβυθάδας 29 και 30 Ιουλίου 2017 στην Πάρο.

– Με τον Πολιτιστικό Σύλλογο “Ο ΠΟΣΕΙΔΩΝ” Ποσειδωνίας Σύρου και τον Δήμο Σύρου Ερμούπολης, η εκδήλωση “Το τράβηγμα της πεζότρατας και το ψήσιμο της σαρδέλας” 2017 στην παραλία των Αγκαθωπών Σύρου στις 5/8/2017.

– Με τον Εξωραϊστικό Σύλλογο Ζεφυρίας Μήλου “Η Χώρα” και τον Δήμο Μήλου, η παραδοσιακή γιορτή “Βεντέμα” Μήλου.

Υποστηρίχθηκαν επίσης οι εκδηλώσεις:

– Γιορτή Φράουλας – Π.Σ. ΠΑΡΑΔΕΙΣΙΟΥ ΒΙΛΑΝΟΒΑ
– Γιορτή Χρυσόμηλου – Π.Σ. ΑΦΑΝΤΟΥ ΠΑΝΑΓΙΑ Η ΚΑΘΟΛΙΚΗ
– 2η Γιορτή “ΜΑΚΚΟΥΚΙ”- Π.Σ. ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΟΣΚΙΝΟΥ
– 3ο Φεστιβάλ Ποντιακών Εδεσμάτων – ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΠΟΝΤΙΩΝ Ο ΔΙΓΕΝΗΣ
– Φεστιβάλ Παραδοσιακής Ροδίτικης Γαστρονομίας – Π.Σ. ΓΥΝΑΙΚΩΝ ΚΑΛΥΘΙΩΝ
– 10η Γιορτή Γεωργού και Κτηνοτρόφου – Π.Σ. ΜΟΝΟΛΙΘΟΥ “ΝΕΑ ΖΩΗ”
– Γιορτή του μελιού – ΑΓΡΟΤΙΚΟΣ ΣΥΝΕΤΑΙΡΙΣΜΟΣ ΘΥΜΑΡΙΣΙΟΥ ΜΕΛΙΟΥ ΚΑΛΥΜΝΟΥ “Ο ΘΥΜΑΡΙΤΗΣ”
– 60η Γιορτή του κρασιού – Π.Σ. ΕΜΠΩΝΑΣ “ΑΤΤΑΒΥΡΟΣ”
– Γιορτή του μελιού και της σούμας- Π.Σ. ΣΙΑΝΝΩΝ “Η ΒΡΑΣΙΑ”
– 10η γιορτή Γιαπρακιού- Π.Σ. ΣΑΛΑΚΟΥ “ΤΟ ΣΠΗΛΑΙΟ”
– Γιορτή της φράουλας- Τ.Κ. ΚΑΤΤΑΒΙΑΣ & ΣΥΛΛΟΓΟΣ “ΑΓΙΑ ΠΑΡΑΣΚΕΥΗ
– Γιορτή του Καρυδιού- Π.Σ. ΔΙΜΥΛΙΑΣ “ΤΟ ΦΟΥΝΤΟΥΚΛΙ”
– 12η Γιορτή Λουκουμάδων και Τηγανίτας στην Δ.Κ. ΑΡΧΙΠΟΛΗΣ- ΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΟΣ ΣΥΛΛΟΓΟΣ ΑΡΧΙΠΟΛΗΣ “ΑΓΙΟΣ ΜΗΝΑΣ”

Στην διάρκεια του έτους και προκειμένου να οικοδομηθεί μια ουσιαστική σχέση εμπιστοσύνης και συνεργασίας με τους τοπικούς φορείς και τους παραγωγούς, έλαβαν χώρα ενημερωτικές συναντήσεις με επαγγελματίες του Πρωτογενούς και Δευτερογενούς Τομέα της οικονομίας καθώς και με εκπροσώπους των συνεταιρισμών/ομάδων (Αγρότες, Αλιείς). Θέματα των συναντήσεων ήταν τα προβλήματα των παραγωγικών κλάδων, ο επαναπροσδιορισμός Στρατηγικής Πρωτογενούς Τομέα ανά νησί και περιοχή, η ενημέρωση για τα χρηματοδοτούμενα προγράμματα του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης.

Πραγματοποιήθηκε σειρά ενημερωτικών συνελεύσεων και συναντήσεων στα νησιά με τοπικούς φορείς και παραγωγούς όπως στην Κω, την Σύρο, την Κάλυμνο, τη Λέρο, τη Νάξο, τους Λειψούς, τη Νίσυρο, τη Χάλκη, την Αμοργό, τη Ρόδο, στην Κάσο. Στην Αμοργό, εγκαινιάστηκαν τα δημοτικά σφαγεία, ένα έργο που υλοποιήθηκε σε συνεργασία με τον Δήμο Αμοργού, λαμβάνοντας υπόψη και ακολουθώντας όλους τους διεθνείς κανόνες πιστοποίησης και προδιαγραφών και έχοντας εξασφαλίσει τον ειδικό κωδικό από το ΥΠΑΑΤ για την εξαγωγή των σφαγίων εκτός Αμοργού, που δίνει σημαντική ώθηση στην τοπική οικονομία.

Στην διάρκεια του 2017 προωθήθηκαν λύσεις σε προβλήματα των κτηνοτρόφων του Νοτίου Αιγαίου όπως:

Ζητήθηκε απο τον Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης, σε σύσκεψη εργασίας στην ΕΝΠΕΕ να υπάρξει χρηματοδότηση και από το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 για τα Διαχειριστικά Σχέδια των βοσκοτόπων της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, λόγω του έντονου νησιωτικού χαρακτήρα της Περιφέρειάς μας ενώ επισημάνθηκαν τα προβλήματα που απορρέουν από την ένταξη γεωργικής γης στους δασικούς χάρτες.

Στην Επιτροπή Περιφερειών της Βουλής παρουσιάστηκαν οι προτάσεις της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όσον αφορά το Πρόγραμμα Αγροτικής Ανάπτυξης 2014-2020 και κατατέθηκε σχετικό υπόμνημα, ζητώντας η νέα προκήρυξη να δίνει τη δυνατότητα σε περισσότερους νέους αγρότες των νησιών να ωφεληθούν, με άξονα τη νησιωτικότητα και της ιδιαιτερότητες του νησιωτικού χώρου.

Αναφορικά με τα Σχέδια Βελτίωσης Γεωργικών Εκμεταλλεύσεων, ζητήθηκε να περιληφθούν εγγειοβελτιωτικά έργα γεωργικής εκμετάλλευσης (πχ αρδεύσεις), η δυνατότητα επενδύσεων σε μεταποίηση των προϊόντων της εκμετάλλευσης και η δυνατότητα χρηματοδότησης ποσοστού επί της αγοράς γεωργικής γης, που δεν προβλέπονται.

Κατατέθηκε υπόμνημα με ένα φάσμα θεμάτων που αφορούν τον πρωτογενή τομέα στο Νότιο Αιγαίο ένα στον Αναπληρωτή Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης κ. Γιάννη Τσιρώνη στη συνάντηση εργασίας που πραγματοποιήθηκε στη Ρόδο, όπου τέθηκαν ζητήματα πρώτης προτεραιότητας καθώς και ζητήματα που αποτελούν κοινούς στόχους μεταξύ Περιφέρειας και Υπουργείου. Βασικότερο όλων ήταν το θέμα της εκπόνησης των διαχειριστικών σχεδίων βοσκήσιμων γαιών τα οποία η χώρα δεν διαθέτει, με αποτέλεσμα να απειλείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση με υπέρογκα πρόστιμα εκατοντάδων εκατομμυρίων ευρώ.

Η Περιφερεική αρχή δεσμεύτηκε να προχωρήσει την προκήρυξη για την εκπόνηση των διαχειριστικών σχεδίων, ευθύς αμέσως μόλις το Υπουργείο ετοιμάσει το πρότυπο προκήρυξης και όταν οι Δήμοι καταθέσουν τα σχετικά στοιχεία που αρνούνταν μέχρι τότε να δώσουν. Επίσης, η Περιφέρεια προτίθεται να χρηματοδοτήσει στο σύνολό του το έργο της εκπόνησης διαχειριστικών σχεδίων βοσκήσιμων γαιών στο Νότιο Αιγαίο, μη περιμένοντας την εξεύρεση και την κατανομή των σχετικών πόρων από την κυβέρνηση, προκειμένου να αποσοβηθεί ο κίνδυνος, οι κτηνοτρόφοι να μείνουν το 2019 χωρίς επιδοτήσεις.

Στο πλαίσιο υλοποίησης των εκχωρημένων πόρων του ΠΑΑ 2014-20 στην Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου εντάχθηκαν 140 νέοι γεωργοί, με συνολική χρηματοδότηση 3,1 εκατ. ευρώ. Δρομολογήθηκε επίσης η 2η πρόσκληση ενδιαφέροντος για το ίδιο μέτρο και για το μέτρο που αφορά τον εκσυγχρονισμό των γεωργικών εκμεταλλεύσεων.

Όσον αφορά τις Σφαγειοτεχνικές Εγκαταστάσεις, η συνεχής προσπάθεια και οι συντονισμένες ενέργειες της Περιφερειακής Αρχής για τον εκσυγχρονισμό και λειτουργία των σφαγειοτεχνικών υποδομών, σύμφωνα με τις απαιτήσεις της Ευρωπαϊκής και της Ελληνικής Νομοθεσίας, οδήγησε στη σημερινή λειτουργία όλων των υφιστάμενων σφαγείων. Μετά τη Νάξο, την Τήνο τη Μύκονο, την Άνδρο και την Κέα, σειρά πήραν η Αμοργός και η Νίσυρος τα σφαγεία των οποίων λειτουργούν πλέον σήμερα όπως απαιτούν η Ευρωπαϊκή και της Ελληνικής Νομοθεσίας, ενώ πολύ κοντά στη έναρξη της διαδικασίας αδειοδότησης βρίσκονται τα σφαγεία στο νησί της Κάσου.

Κομβική πρωτοβουλία στον Πρωτογενή Τομέα συνιστά η έναρξη της διαδικασίας δημιουργίας της Αγροδιατροφικής Σύμπραξης της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, με σκοπό να φέρει κοντά όλους τους εταίρους της αλυσίδας, όλους τους φορείς που εμπλέκονται με οποιονδήποτε τρόπο στην παραγωγή, την αγορά, την πώληση των τοπικών προϊόντων. Η Αγροτική Σύμπραξη της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, αναμένεται να αποτελέσει την ομπρέλα κάτω από την οποία θα συστρατευθούν όλοι οι ενδιαφερόμενοι φορείς που έχουν έμπρακτο ενδιαφέρον αλλά και όφελος από τη ζητούμενη αναδιάρθρωση και επαύξηση της ανταγωνιστικότητας του πρωτογενούς τομέα.

Τα οφέλη που αναμένεται να προκύψουν, θα είναι πολλά και σημαντικά για τον ιδιωτικό τομέα (παραγωγούς, επιχειρήσεις, επιστημονικά και ερευνητικά εργαστήρια κ.λ.π.) και αφορούν κυρίως στην αύξηση της παραγωγικότητας, των πωλήσεων και των κερδών των επιχειρήσεων του αγροδιατροφικού τομέα, της εστίασης και του τουρισμού, όπως επίσης στην πρόσβαση στη γνώση και την καινοτομία που θα οδηγήσει στη βελτίωση του προφίλ των επιχειρήσεων και στην καλύτερη προώθηση των ποιοτικών προϊόντων τους στις εγχώριες και διεθνείς αγορές.