Δεν ήξερες, δε ρώταγες;

Της Ίριδας Πολίτη

Έτυχε να βρίσκομαι μπροστά σε ένα περιστατικό όπου κάποιος χρειάστηκε να κάνει μια συνδεσμολογία σε ένα ηλεκτρολογικό εξάρτημα. Κατόπιν πολλών προσπαθειών, μάταιων και παραγόντων εκνευρισμού, “αναγκάστηκε” να ρωτήσει το κατάστημα, από όπου το αγόρασε, για καθοδήγηση. Αυτή η “προσωπική ήττα” επέφερε ένα ισχυρό πλήγμα στην ψυχολογία του, θεωρώντας ότι κάτι τόσο εμφανώς εύκολο για έναν άλλο άνθρωπο (και δη επαγγελματία!) τον εκθέτει.

Αναρωτήθηκα, λοιπόν, ποιοι να είναι αυτοί οι ενδότεροι μηχανισμοί, τα “τραύματα” και οι περιορισμοί που εμποδίζουν έναν άνθρωπο να ρωτήσει. Στο πλαίσιο της αυτοκριτικής μου, στο κατά πόσο εύκολα ρωτάω εγώ και στο ποια η στάση μου όταν κάποιος ρωτάει εμένα, διέκρινα τη δυσκολία μου στην πρώτη περίπτωση και την ευκολία με την οποία θα απαντήσω σε έναν άνθρωπο, κάτι που για μένα είναι δεδομένο, συνοδευόμενο με ένα καλοπροαίρετο γελάκι.

Όπως όλα τα θέματα σε αυτή τη ζωή, έτσι και αυτό είναι πολύπλευρο. Έχει να κάνει λοιπόν από το κοινωνικό στάτους, που θεωρεί αυτός που πρέπει να ρωτήσει ότι έχει, ποια η σχέση του με τον ερωτώμενο, από το πόσο ευάλωττος νιώθει κάποιος εκλαμβάνοντας την έλλειψη γνώσης ως αδυναμία και πολλά ακόμα επιχειρήματα που είναι χαραγμένα στο υποσυνείδητό μας ως πραγματικότητες. Ας μην ξεχνάμε και την απρόσκοπτη πρόσβαση στην πληροφορία, μέσω των διαδικτυακών πλατφορμών αναζήτησης, που έχουν ως bonus (συνήθως) την έλλειψη κριτικής από τον συνάνθρωπο ή έστω την επιλογή της ανωνυμίας αυτού που ρωτάει. Τέλος, αν και είμαι κατά των γενικεύσεων, ως λαός φημιζόμαστε για τη δημιουργικότητα και εφευρετικότητά μας. Κάτι που μας οδηγεί κάποιες φορές σε παρεκκλίνουσες, για άλλους πολιτισμούς, συμπεριφορές όπως στην άρνηση του να διαβάσουμε ένα εγχειρίδιο συναρμολόγησης ενος προϊόντος που μόλις αγοράσαμε μέχρι το να μη ρωτήσουμε (πριν τη ραγδαία διάδοση των GPS) ποιος είναι ο σωστός δρόμος.

Δεν υπάρχει λοιπόν κοινή λογική! Όλοι αντιλαμβανόμαστε διαφορετικά την πραγματικότητα και καθώς μεταφράζουμε αλλιώς τα ίδια ερεθίσματα, δε μένει κάτι άλλο από το να βελτιώσουμε την επικοινωνία μας. Να την απλοποιήσουμε και φυσικά να την απενοχοποιήσουμε. Είναι σχετικά εύκολο να αντιληφθούμε πόσο δυσκολεύουμε μόνοι μας τη ζωή μας αν παρατηρήσουμε ένα μικρό παιδί. Με πόση επιμονή (πολλές φορές παραπάνω από όσο μας είναι ευχάριστη) θα ρωτήσει για να μάθει. Ας συγχωρήσουμε το παιδί που έχουμε μέσα μας για την άγνοιά του και ας του επιτρέψουμε να εξερευνήσει τον κόσμο και τις δυνατότητές του ξανά, όπως εκείνο θεωρεί σωστό! Άλλωστε μεγάλο παιδί είναι πια…