Εγκαίνια για την έκθεση φωτογραφιών του Robert McCabe στο οινοποιείο Βασάλτης

Το οινοποιείο Vassaltis Vineyards στη Σαντορίνη και το αδελφό ξενοδοχείο The Vasilicos Santorini γιορτάζουν με υπερηφάνεια τη συμπλήρωση δέκα χρόνων λειτουργίας με μια ατομική έκθεση του φωτογράφου Robert McCabe, με τίτλο “Lively Matter: Φωτογραφική Τεκμηρίωση της Σαντορίνης από το 1954 έως το 1964”, σε επιμέλεια της Χριστίνας Πετκοπούλου.

Η έκθεση παρουσιάζει έργα από τα πρώτα ταξίδια του φωτογράφου στο τότε απομονωμένο νησί, αποτυπώνοντας τους ανθρώπους του και το μοναδικό του τοπίο.

Με την ευαισθησία ενός φυσιοδίφη, και όχι το βλέμμα ενός ταξιδιώτη, ο φωτογράφος τεκμηρίωσε τη Σαντορίνη του μεσο-20ού αιώνα, μια εποχή που οι κάτοικοι συνυπήρχαν με την ξηρή, ηφαιστειακή γη, μέσα στη φαντασία, την εμπειρία και τον ιστορικό μύθο μιας πιθανής καταστροφής.

Η πέτρα, η στάχτη, το θειάφι, οι πυκνοί καρποί της γης, τα ανεξιχνίαστα βάθη του Αιγαίου και οι δυνατοί του άνεμοι εμφανίζονται στο έργο του McCabe δίπλα σε ναυτικούς, εργάτριες, ψαράδες, ζώα και αρχαιολογικά κατάλοιπα, ως ενεργά στοιχεία της ιστορίας της Σαντορίνης, η οποία εδώ αφηγείται “από τα κάτω”.

Με αυτόν τον τρόπο, οι φωτογραφίες του McCabe μετατρέπονται σε “πορτρέτα” τόσο ανθρώπινων όσο και μη-ανθρώπινων στοιχείων που διαμόρφωσαν τη ζωή στο νησί. Το ιστορικό αυτό έργο αναδεικνύει την αποδοχή της ευθραυστότητας και μια ιδιαίτερη κοσμοθεωρία, σύμφωνα με την οποία ακόμη και τα φυσικά υλικά και φαινόμενα – όπως η πέτρα, η στάχτη ή ο άνεμος – γίνονται φορείς ζωής και σημασίας. Έτσι διαμορφώνεται μια βαθιά σχέση ανάμεσα στους ανθρώπους και τη φύση, που καθόρισε μια ολόκληρη εποχή στην ιστορία και τον σύγχρονο πολιτισμό των Κυκλάδων.

Το έργο του McCabe επιστρέφει στη Σαντορίνη και βρίσκει στέγη, για λίγους μήνες, στο οινοποιείο Vassaltis Vineyards, όπου η ανοιχτή αρχιτεκτονική του κτηρίου επιτρέπει στη σαντορινιά φύση να εισχωρήσει στους χώρους όπου παράγεται το κρασί, θολώνοντας τα όρια ανάμεσα στο μέσα και το έξω.

Τα εγκαίνια της έκθεσης πραγματοποιήθηκαν με μεγάλη επιτυχία το βράδυ του Σαββάτου 31 Μαΐου 2025, ενώπιον πλήθους κόσμου, με οικοδεσπότη τον Γιάννη Βαλαμπούς και με την παρουσία του ίδιου του φωτογράφου και της επιμελήτριας της έκθεσης Χριστίνας Πετκοπούλου.

Τον Δήμαρχο Θήρας εκπροσώπησε ο Αντιδήμαρχος Πολιτισμού και Αθλητισμού Λευτέρης Τζούρος. Το “παρών” έδωσαν επίσης ο Αντιδήμαρχος Κοινωνικής Μέριμνας Γιώργος Βαρβαρήγος, η Πρόεδρος του Δημοτικού Συμβουλίου Γεωργία Νομικού, η επικεφαλής της δημοτικής παράταξης Λαϊκή Συσπείρωση Θήρας Μαρία Αργυρού και ο Πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού του Δήμου Θήρας Χριστόφορος Ασιμής, ο οποίος και απηύθυνε σύντομο χαιρετισμό προς τους παρευρισκομένους.

Παρούσα ήταν επίσης η τέως Αντιδήμαρχος Πολιτισμού, κατά την προηγούμενη δημοτική περίοδο, Σοφία Κίτσου, η οποία είχε διοργανώσει τον Ιούλιο του 2020 την εκδήλωση για την παρουσίαση της πρώτης έκδοσης του λευκώματος φωτογραφιών “ΣΑΝΤΟΡΙΝΗ – Εικόνες μιας άλλης εποχής” του Robert McCabe, με κείμενα της δημοσιογράφου Μαργαρίτας Πουρνάρα.

Στους παρευρισκομένους απευθύνθηκε ο Robert McCabe, μιλώντας πολύ καλά ελληνικά και στη συνέχεια η επιμελήτρια της έκθεσης Χριστίνα Πετκοπούλου.

Τέλος, ο οικοδεσπότης Γιάννης Βαλαμπούς στη σύντομη ομιλία του είπε τα εξής:

“Αγαπητέ Bob, Αγαπητοί καλεσμένοι,

Είναι ιδιαίτερη τιμή να σας υποδεχόμαστε σήμερα στο οινοποιείο μας, με αφορμή την επέτειο των 10 ετών λειτουργίας μας. Είναι μεγάλη μας χαρά μέσα από αυτήν την έκθεση να μπορούμε κι εμείς να συμβάλλουμε στην ανάδειξη της αυθεντικότητας της Σαντορίνης και να προσφέρουμε στους επισκέπτες και τους κατοίκους της ένα μοναδικό σύνολο φωτογραφιών πολλές από τις οποίες δεν έχουν ξανα-εκτεθεί στο νησί. Θέλω από βάθους καρδίας να ευχαριστήσω τον κο McCabe που μας έδωσε αυτήν την ευκαιρία και που είναι απόψε εδώ μαζί μας.

Το 2012, μεσούσης της οικονομικής κρίσης αποφασίσαμε να χτίσουμε ένα μικρό οινοποιείο στον αμπελώνα που δημιούργησαν στα τέλη της δεκαετίας του ’80 τρεις φίλοι και λάτρεις του νησιού: ο Βασίλης Βαλαμπούς, ο Δημήτρης Στάμος και ο Δημήτρης Κόκκινος.

Όραμά μας ήταν (και παραμένει) η δημιουργία κρασιών υψηλού επιπέδου και παγκόσμιας εμβέλειας που συμβάλλουν στην ανάδειξη του μοναδικού σαντορινιού αμπελώνα και στην προστιθέμενη αξία του τουριστικού προϊόντος. Καθήκον μας είναι να εξελίξουμε τις παραδοσιακές δραστηριότητες της αμπελοκαλλιέργειας και της οινοποίησης ώστε να τις παραδώσουμε στην επόμενη γενιά βιώσιμες: οικονομικά, κοινωνικά, κλιματικά.

Έτσι, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο περιβάλλον, που έχει δει την εγκατάλειψη και συρρίκνωση του αμπελώνα και της αγροτικής παραγωγής και κατά συνέπεια και τον 10πλασιασμό της τιμής της πρώτης ύλης, εμείς πορευόμαστε με προσήλωση στην ποιότητα και την εξωστρέφεια. Αγωνιζόμαστε (όλοι οι οινοποιοί) καθημερινά σε πείσμα των καιρών να κρατήσουμε ζωντανή την αμπελουργία και την οινοποίηση. Σήμερα, 10 χρόνια μετά την πρώτη βεντέμα μας στο οινοποιείο Vassaltis έχοντας καθιερωθεί στις προτιμήσεις του οινόφιλου κοινού στην Ελλάδα, αλλά κυρίως στο εξωτερικό και έχοντας φυτέψει την τελευταία 5ετία πάνω από 200 στρέμματα νέων αμπελώνων, μπορούμε να κοιτάμε πίσω με περηφάνια.

Εγώ δυστυχώς είμαι πολύ μικρός για να έχω γνωρίσει την Σαντορίνη που απαθανάτισε ο κος McCabe. Για αυτό και οι φωτογραφίες του μου προκαλούν δέος με τη διαφορετικότητα που απεικονίζουν από το σήμερα. Μια Σαντορίνη σχεδόν χωρίς δρόμους και ηλεκτρικό, χωρίς αυτοκίνητα ή τηλέφωνο. Μια Σαντορίνη κατά γενική ομολογία γεμάτη δυσκολίες και φτώχεια για τον ντόπιο πληθυσμό. Θυμάμαι όμως την Σαντορίνη του ’80 και του ’90 με ένα τοπίο ακόμα αναλλοίωτο, σχεδόν σαν κι αυτό που βλέπουμε μέσα από τον φακό του McCabe. Μια Σαντορίνη που με την απλότητά της και το αγνό -ακόμα τότε- τοπίο με έκανε να την αγαπήσω. Και μέσα από την αγάπη αυτή για τον τόπο και το αμπέλι γεννήθηκε και αυτό το οινοποιείο.

Τέτοιες μέρες πριν από 19 χρόνια έφυγε ο Βασίλης Βαλαμπούς. Πριν από δυο εβδομάδες έφυγε και ο Δημήτρης Στάμος, ένας μεγάλος λάτρης του νησιού. Ίσως γι’ αυτό αυτή η έκθεση και η ματιά του McCabe είναι τόσο σημαντικές. Σημαντικές όπως τα κρασιά που παράγονται κάθε χρόνο εδώ μέσα. Ώστε τώρα που φεύγει η παλιά γενιά, να μείνουν πειστήρια στο χρόνο για την ομορφιά, την ιστορία και την παράδοση αυτού του νησιού και να αποτελέσουν οδηγό για την νέα γενιά που έρχεται.”

Η έκθεση είναι ενταγμένη στις εκδηλώσεις της πρωτοβουλίας του Δήμου Θήρας “Σαντορίνη 2025: Έτος Ανάδειξης και Υποστήριξης της Αυθεντικότητας” και θα διαρκέσει μέχρι τις 30 Οκτωβρίου 2025. Είναι επισκέψιμη καθημερινά από τις 12 το μεσημέρι μέχρι τις 8 το βράδυ, με ελεύθερη είσοδο

Για περισσότερες πληροφορίες και κρατήσεις για γευστική δοκιμή ή/και φαγητό, επισκεφθείτε τον διαδικτυακό τόπο www.vassaltis.com

Το Atlantea είναι ο media partner της έκθεσης.