Εκτίμηση συ-σεισμικών μετατοπίσεων σε μόνιμους σταθμούς GNSS στην Τουρκία για τους σεισμούς στις 6/2/2023

H ερευνητική ομάδα του Εργαστηρίου Γεωδαιτικών Μεθόδων και Δορυφορικών Εφαρμογών του ΑΠΘ*, που αποτελεί και μέλος της επιστημονικής επιτροπής του ΙΜΠΗΣ για την παρακολούθηση των μετατοπίσεων του γήινου φλοιού από τη δραστηριότητα του Ηφαιστείου της Σαντορίνης, στο πλαίσιο της συμμετοχής της στην ομάδα εργασίας για τη δημιουργία ενιαίου ευρωπαϊκού πεδίου ταχυτήτων μετακίνησης, παρακολουθεί τα σεισμικά γεγονότα κυρίως στον ελλαδικό αλλά και στον ευρύτερο χώρο της Μεσογείου. Σκοπός είναι η εκτίμηση της επίδρασης των σεισμικών γεγονότων στο γεωμετρικό υπόβαθρο της χώρας μας μέσω της επεξεργασίας και ανάλυσης δεδομένων που συλλέγονται από μόνιμους σταθμούς που καταγράφουν παρατηρήσεις από τα Παγκόσμια Δορυφορικά Συστήματα Πλοήγησης – GNSS.

Στις 6 Φεβρουαρίου, γύρω στις 04:15 (τοπική ώρα), ένας σεισμός μεγέθους Mw 7.8 βαθμών έπληξε τη νότια κεντρική Τουρκία κοντά στα σύνορα με τη Συρία. Περίπου 11 λεπτά αργότερα, ακολούθησε μετασεισμός μεγέθους Mw 6.7. Ένας δεύτερος σεισμός μεγέθους 7.5 Mw έπληξε την ευρύτερη περιοχή 95 χιλιόμετρα βορειότερα. Επειδή οι σεισμοί είναι μικρού εστιακού βάθους, η ένταση των δονήσεών τους ήταν ιδιαίτερα έντονη και μπόρεσε να γίνει αισθητή μέχρι και εκατοντάδες χιλιόμετρα μακριά. Η μετασεισμική ακολουθία εξελίσσεται με πλήθος μετασεισμών.

Διαφήμιση

H επεξεργασία πραγματοποιήθηκε για δεκατρείς μόνιμους σταθμούς GNSS. Τα δεδομένα παραχωρήθηκαν από τη Γενική Διεύθυνση Κτηματολογίου και Κτηματογράφησης και τη Γενική Διεύθυνση Χαρτογραφήσεων της Τουρκίας (δίκτυο TUSAGA-Aktif-Türkiye).  Χρησιμοποιώντας τα δεδομένα όλων των δορυφορικών σχηματισμών, επιλέχθηκε η επεξεργασία με την τεχνική του ακριβούς απόλυτου προσδιορισμού θέσης. Οι εκτιμήσεις των οριζόντιων μετατοπίσεων στις θέσεις των σταθμών GNSS φαίνονται από τα διανύσματα κίνησης στους δύο χάρτες (Σχήμα 1-2) με τις μέγιστες τιμές να φτάνουν τα 35 cm στον σταθμό ANTE, για τον πρώτο χρονικά σεισμό. Με κίτρινα αστέρια συμβολίζονται οι θέσεις από τα επίκεντρα των δύο μεγάλων σεισμών.

Οι συ-σεισμικές μετατοπίσεις που προκύπτουν από το σεισμό των 7.5 Mw προκαλούν ιδιαίτερο ενδιαφέρον στο σταθμό ΕΚΖ1, καθώς από την ανάλυση των χρονοσειρών θέσης, προκύπτει μια μετατόπιση περίπου 4.5 m, κάτι που αξίζει να διερευνηθεί περαιτέρω.

Στο Σχήμα 3 απεικονίζεται η χρονοσειρά θέσης την ημέρα του σεισμού για το μόνιμο σταθμό ANTE κατά τις τρεις συνιστώσες (East,North, Up) ο οποίος βρίσκεται περίπου στα 25Km από το επίκεντρο του πρώτου σεισμού. Το σχήμα συμπληρώνει το διάγραμμα της μεταβολής του αριθμού των παρατηρούμενων δορυφόρων (κάλυψη) μαζί με τον δείκτη επίδρασής του στην ακρίβεια προσδιορισμού θέσης.

* Ερευνητική ομάδα (GNSS_QC): Α. Φωτίου, Χ. Πικριδάς, Σ. Μπίθαρης, Ι.Α. Κάρολος