Σαντορίνη: Γεωθερμικά πεδία και διαχείριση αστικών αποβλήτων στο προσκήνιο

Τις δυνατότητες αξιοποίησης των γεωθερμικών πεδίων της Σαντορίνης και της διαχείρισης των αστικών αποβλήτων της περιοχής από τη ΔΕΗ Ανανεώσιμες παρουσίασαν σήμερα (15/1) σε συνέντευξη τύπου στη Σαντορίνη ο Δήμαρχος Θήρας κ. Νίκος Ζώρζος και ο Διευθύνων Σύμβουλος της ΔΕΗ Ανανεώσιμες κος Ηλίας Μοναχολιάς.

Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες προχωράει στην αξιοποίηση των γεωθερμικών πεδίων της Σαντορίνης και στη διαχείριση αστικών αποβλήτων της περιοχής κατόπιν Μνημονίου Συνεργασίας που υπεγράφη τον περασμένο Νοέμβριο μεταξύ του Υφυπουργού Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής, Νεκτάριου Σαντορινιού, του Δημάρχου Θήρας, Νίκου Ζώρζου και του Διευθύνοντος Συμβούλου της ΔΕΗ Ανανεώσιμες, Ηλία Μοναχολιά και εγκρίθηκε στη συνέχεια από το Δημοτικό Συμβούλιο Θήρας.

Αξιοποίηση γεωθερμικού δυναμικού Σαντορίνης
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες θα αναλάβει να εξετάσει τη δυνατότητα ανάπτυξης γεωθερμίας στο νησί για ηλεκτροπαραγωγή, θέρμανση, ψύξη, αφαλάτωση θαλασσινού νερού και χρήση για θερμά λουτρά-spa. Η ανάπτυξη γεωθερμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής με αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού, έχει ως στόχο την κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών αναγκών του νησιού, ακόμα και σε περίοδο αιχμής, εξασφαλίζοντας την ενεργειακή αυτονομία και σταθερότητα του δικτύου του νησιού. Με τη χρήση γεωθερμικής ενέργειας θα επιλυθεί οριστικά το ζήτημα παροχής υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού σε κατοίκους και επισκέπτες. Επιπλέον, μπορούν να καλυφθούν οι ανάγκες ψύξης-θέρμανσης για ξενοδοχεία και οι ανάγκες άρδευσης με τη μέθοδο της αφαλάτωσης, δίνοντας δυνατότητες ανάπτυξης και του αγροτικού τομέα. Κατά τη φάση της κατασκευής του έργου, όσο και κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων, θα δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας που θα καλυφθούν κυρίως από τους κατοίκους του νησιού. Τα παραγόμενα γεωθερμικά ρευστά μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη και λειτουργία θερμών λουτρών (SPA), γεγονός που θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη, αλλά και στην επιμήκυνση της τουριστικής περιόδου σε έναν από τους δημοφιλέστερους τουριστικούς προορισμούς παγκοσμίως, όπως είναι η Σαντορίνη. Η ανάπτυξη των γεωθερμικών πεδίων θα γίνει σύμφωνα με την εθνική και ευρωπαϊκή νομοθεσία, σταδιακά και σε πλήρη συμπόρευση με τον Δήμο Θήρας και την τοπική κοινωνία.

Τα επόμενα στάδια

• Άδεια από την Αποκεντρωμένη Διοίκησή Νοτίου Αιγαίου για την ανάπτυξη του γεωθερμικού πεδίου της Σαντορίνης.
• Γεωτρήσεις στα προτεινόμενα από το Δήμο Θήρας σημεία.

Οφέλη από την ανάπτυξη γεωθερμίας στη Σαντορίνη

Άμεσα οφέλη

• Ανάπτυξη γεωθερμοηλεκτρικού σταθμού παραγωγής με αξιοποίηση του γεωθερμικού δυναμικού, με στόχο τη κάλυψη των σημερινών και μελλοντικών αναγκών του νησιού, ακόμα και σε περίοδο αιχμής.
• Η γεωθερμική ενέργεια θα χρησιμοποιηθεί πρωτίστως σε σύστημα αφαλάτωσης θαλασσινού νερού ικανότητας ως και 3.000 m³ ημερησίως, επιλύοντας οριστικά το ζήτημα παροχής υψηλής ποιότητας πόσιμου νερού σε κατοίκους και επισκέπτες.
• Στις μη ηλεκτρικές εφαρμογές της γεωθερμίας, οι οποίες είναι δυνατόν να αναπτυχθούν στη Σαντορίνη, εντάσσεται και η παραγωγή ύδατος για άρδευση με τη μέθοδο της αφαλάτωσης, δίνοντας δυνατότητες ανάπτυξης και του αγροτικού τομέα.
• Άμεση αύξηση των θέσεων εργασίας του νησιού, αφού τόσο κατά τη φάση της κατασκευής του έργου όσο και κατά τη λειτουργία των εγκαταστάσεων, θα απασχοληθεί προσωπικό από το νησί.
• Το περιβάλλον δεν θα επιβαρυνθεί γιατί η ΔΕΗ Ανανεώσιμες Α.Ε. θα εφαρμόσει μεθόδους τελευταίας τεχνολογίας, ολικής επανεισαγωγής/μηδενικής ρύπανσης που εφαρμόζονται διεθνώς. Επιπλέον, η χωροθέτηση των εγκαταστάσεων θα γίνει σε θέση που θα προκαλεί την ελάχιστη δυνατή όχληση, τα δε γεωθερμικά ρευστά, αφού αποδώσουν το θερμικό τους φορτίο, θα επανεισάγονται στο υπέδαφος, ώστε να ανανεώνεται ο γεωθερμικός ταμιευτήρας.
• Δυνατότητα ανάπτυξης καινοτόμων λύσεων στους τομείς ενέργειας και μεταφοράς, δεδομένης της υπερεπάρκειας ηλεκτρικής ενέργειας, όπως η αξιοποίηση ηλεκτροκίνητων αυτοκινήτων.
• Οικονομικό όφελος τόσο για τον Δήμο, όσο και για τους κατοίκους, μέσω των ανταποδοτικών τελών από τη λειτουργία του σταθμού.

Έμμεσα οφέλη

• Η γεωθερμική εκμετάλλευση είναι βέβαιο ότι αποτελεί παγκοσμίως ισχυρό πόλο έλξης επισκεπτών υψηλής στάθμης, αλλά και τόπο διεξαγωγής συνεδρίων. Εκτός της τουριστικής ανάπτυξης η Σαντορίνη θα έχει την ευκαιρία να φιλοξενήσει και να συνεργαστεί με ειδικούς επιστήμονες παγκόσμιας ακτινοβολίας, επί της γεωθερμίας.
• Επίσης στις μη ηλεκτρικές εφαρμογές της γεωθερμίας εντάσσεται και η ανάπτυξη θερμοκηπίων, η οποία στην περίπτωση της Σαντορίνης μπορεί να γίνει σε μια μεγάλη κλίμακα παρέχοντας πολλαπλά οφέλη στο νησί. Ακόμα η ανάπτυξη ιχθυοτροφείων, η αποξήρανση αγροτικών προϊόντων, η τηλεθέρμανση κ.α. Η ανάπτυξη αυτή δεν θα έχει δυσμενείς επιπτώσεις για το περιβάλλον του νησιού.
• Επιπλέον, τα παραγόμενα γεωθερμικά ρευστά μπορούν να υποστηρίξουν την ανάπτυξη και λειτουργία θερμών λουτρών (SPA), γεγονός που θα δώσει ακόμη μεγαλύτερη ώθηση στην τουριστική ανάπτυξη, αλλά και στην επέκταση της τουριστικής περιόδου όλο το χρόνο.

Δεσμεύσεις

• Το Δημοτικό Συμβούλιο θα έχει πλήρη και συνεχή ενημέρωση για την πορεία των έργων. Εκπρόσωπος του Δήμου θα συμμετέχει σε όλες τις φάσεις σχεδιασμού και ανάπτυξης του έργου. Η κοινωνική συναίνεση θεωρείται αναγκαία για την ανάπτυξη αντίστοιχων δράσεων.
• Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ θα παρέχει επιστημονική και τεχνική υποστήριξη στον Δήμο για την ανάπτυξη όλων των εφαρμογών αξιοποίησης της θερμικής ενέργειας.
• Το προσωπικό λειτουργίας τόσο της Μονάδας ηλεκτροπαραγωγής όσο και της Μονάδας αφαλάτωσης θα προέρχεται κατά το δυνατό από το διαθέσιμο στο νησί. Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ αναλαμβάνει την υποχρέωση εκπαίδευσης τεχνικού προσωπικού από τη Σαντορίνη, με στόχο την κάλυψη όλων των θέσεων μακροπρόθεσμα.
• Ομοίως η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ θα χορηγεί μία ανά έτος υποτροφία σε νέους –νέες της Σαντορίνης για την κάλυψη των θέσεων εργασίας και σε επίπεδο ΑΕΙ και ΤΕΙ.
• Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ θα επιχορηγεί και θα συνδράμει επιστημονικές εκδηλώσεις στη Σαντορίνη με βάση τη γεωθερμική εκμετάλλευση με βασικό σκοπό την τόνωση του χειμερινού τουρισμού.
• Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες ΑΕ θα επιδιώξει την από κοινού με τον Δήμο Θήρας απόκτηση των δικαιωμάτων έρευνας για γεωθερμικό δυναμικό υψηλής θερμοκρασίας στη Σαντορίνη, ώστε να καταστεί δυνατή η ηλεκτροπαραγωγή από γεωθερμία, κάτι που θα εξασφαλίσει την ενεργειακή αυτονομία και σταθερότητα του δικτύου του νησιού.
• Στην περίπτωση εγκατάστασης σταθμού παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας ισχύος 5 MW, ο Δήμος Θήρας θα έχει άμεσο και σημαντικό οικονομικό όφελος περί τα 100.000 € ετησίως, όπως προβλέπεται από το Ν. 3983/11, δηλαδή 1,7% επί της αξίας της παραγόμενης ενέργειας. Επίσης, ποσό ίσο με το 1% επί της αξίας της παραγόμενης ενέργειας περί τα 58.000 € ετησίως θα διατίθεται για τη μείωση των λογαριασμών κατανάλωσης ρεύματος των κατοίκων της Σαντορίνης (Ν. 3983/11).

Εξειδίκευση των ανωτέρω δεσμεύσεων θα προκύψει σε συνεργασία με το Δημοτικό Συμβούλιο Θήρας.

Διαχείριση αστικών απορριμμάτων στη Σαντορίνη
Η ΔΕΗ Ανανεώσιμες θα συμβάλει στη μελέτη και διαχείριση των αστικών απορριμμάτων της περιοχής, καθώς και στην ανάπτυξη και κατασκευή μονάδας αξιοποίησής τους με το βέλτιστο περιβαλλοντικά και οικονομικά σύστημα διαχείρισης που θα αποβλέπει στην παραγωγή ενέργειας. Έτσι, όχι μόνο θα αντιμετωπιστεί το μεγάλο πρόβλημα διάθεσης των αστικών αποβλήτων, αλλά και θα αναδειχθεί η Σαντορίνη ως πρότυπο νησί που εκμεταλλεύεται τα απόβλητα, αντί να τα διαθέτει, εκτός πλαισίων Εθνικής και Ευρωπαϊκής πολιτικής.

Τι εννοούμε με τον όρο αστικά απορρίμματα (ΑΣΑ):

• Κατάλοιπα κάθε φύσης, όπως οικιακά απορρίµατα, φύλλα, σκουπίσµατα, χαρτιά που τοποθετούνται µέσα στις πλαστικές σακούλες.
• Απορρίµατα από εµπορικές εγκαταστάσεις και βιοτεχνίες, κτίρια γραφείων που τοποθετούνται επίσης σε σακούλες ή κάδους όπως τα οικιακά
• Κοπριές, αφυδατωμένες ιλύες, προϊόντα από καθαρισμούς δρόµων και δηµοσίων χώρων, που συγκεντρώνονται σε μεγάλα δοχεία για την αποκοµιδή τους.
• Κατάλοιπα από χώρους εκθέσεων αγορές, εορτές κ.λπ., που συγκεντρώνονται επίσης σε μεγάλα δοχεία για την αποκοµιδή τους.
• Απορρίµµατα από σχολεία, στρατιωτικές εγκαταστάσεις, νοσοκοµεία (πλην των μολυσματικών) που συγκεντρώνονται σε ειδικούς χώρους.
• Ογκώδη αντικείµενα

Δεν περιλαμβάνονται στα αστικά απορρίµµατα:

• Αδρανή και κατάλοιπα δηµοσίων έργων
• Βιοµηχανικές τέφρες, σκωρίες, μολυσµατικά νοσοκομειακά απόβλητα, υπολείμματα σφαγείων
• Πολύ ογκώδη αντικείµενα που απαιτούν ειδικό τρόπο μεταφοράς.

Τα βασικά χαρακτηριστικά ενός ολοκληρωμένου συστήματος διαχείρισης ΑΣΑ για την Σαντορίνη θα πρέπει να είναι:

• Συνολική διαχείριση των ΑΣΑ με τρόπο οικονομικά βιώσιμο.
• Ελαχιστοποίηση του όγκου απορριμμάτων στις χωματερές με ενεργειακή αξιοποίηση των ΑΣΑ για παραγωγή χρήσιμης ενέργειας (ηλεκτρικής και θερμικής).
• Η παραγωγή καλής ποιότητας ανακυκλώσιμων υλικών.
• Συστήματα διαλογής τελευταίας τεχνολογίας.
• Σταθεροποίηση του οργανικού βιοαποβλήτου.
• Ηλεκτροπαραγωγή με καύση αερίου σύνθεσης (syngas), το οποίο είναι περιβαλλοντικά ασφαλές.
• Παραγόμενη θερμική ενέργεια από συμπαραγωγή για χρήση είτε απευθείας (τηλεθέρμανση, ξήρανση, κ.α.) είτε κάλυψη αναγκών σε μονάδες αφαλάτωσης.

Χρονοδιάγραμμα

ΣΤΑΔΙΟ Α: Μελέτη Σκοπιμότητας – Βιωσιμότητας του συστήματος επεξεργασίας των παραγόμενων στερεών αποβλήτων στον Δήμο Θήρας που θα αποβλέπει στην παραγωγή ενέργειας (W2E), η οποία θα περιλαμβάνει μεταξύ άλλων:

• διερεύνηση της ποιοτικής σύστασης και των ποσοτικών χαρακτηριστικών των στερεών αποβλήτων Δήμου Θήρας
• αιτιολόγηση της σκοπιμότητας υλοποίησης του έργου και το πώς συνδέεται με την υφιστάμενη στρατηγική – ενέργειες που έχει δρομολογήσει ο Δήμος
• την ανάλυση των τεχνικών, περιβαλλοντικών και οικονομικών πτυχών του έργου & αξιολόγηση εναλλακτικών λύσεων με σκοπό την εξεύρεση της βέλτιστης λύσης υλοποίησης.

ΣΤΑΔΙΟ Β: Μελέτες Σχεδιασμού

1. Επικαιροποίηση / Τροποποίηση της Προκαταρκτικής μελέτης (Master Plan) για τη δημιουργία Ολοκληρωμένης Εγκατάστασης Διαχείρισης Απορριμμάτων (ΟΕΔΑ) στον Δήμο Θήρας, ώστε να συμπεριλάβει τη νέα μέθοδο επεξεργασίας. Η μελέτη αυτή θα αποτελέσει και το Τοπικό Σχέδιο Αποκεντρωμένης Διαχείρισης Αποβλήτων του Δήμου Θήρας όπως απαιτείται βάσει του ΕΣΔΑ.
2. Εκπόνηση Τεχνικών Προμελετών Σχεδιασμού συμπεριλαμβανομένης της Μελέτης Περιβαλλοντικών Επιπτώσεων (ΜΠΕ) του προτεινόμενου έργου
3. Εκπόνηση Οριστικών Μελετών Σχεδιασμού & Μελετών Εφαρμογής για την κατασκευή του έργου.

Οφέλη έργου αξιοποίησης αστικών απορριμμάτων

• Άμεση και οριστική λύση στο περιβαλλοντικό πρόβλημα της Σαντορίνης.
• Εναρμόνιση με τις οδηγίες της ΕΕ και απαλλαγή από επερχόμενα υπέρογκα πρόστιμα.
• Εφησυχασμός της τοπικής κοινωνίας
• Θετικό αντίκτυπο στην υγεία του πληθυσμού
• Θετική προβολή του νησιού με συνεισφορά και στον τουρισμό
• Η Σαντορίνη θα είναι πλέον νησί μηδενικού αποβλήτου και ο Δήμος Θήρας θα αποτελεί πλέον παράδειγμα προς μίμηση για άλλους Δήμους.

Εκτιμάται ότι το ετήσιο όφελος μετά την κατασκευή του σύγχρονου συστήματος διαχείρισης ΑΣΑ και ανάκτηση υλικών από τους πράσινους κάδους της Σαντορίνης ανέρχεται σε 283.000 €