Μνημόσυνο Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού: Χρέος τιμής στη μνήμη των ευεργετών

“Χρέος τιμής στη μνήμη των ευεργετών μας, ευλαβικά μας συγκεντρώνει να τους τιμήσουμε, αφήνοντας τη μνήμη σε αναδρομές και τη λογική σε απολογισμούς.”

Με τα παραπάνω λόγια άρχισε τη συγκινητική και εμπεριστατωμένη ομιλία του ο Πρόεδρος του Ιδρύματος Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού (Τελεφερίκ), κ. Τάσος Μελιχούρτης, κατά το αρχιερατικό μνημόσυνο, που πραγματοποιήθηκε στις 2 Μαρτίου 2014, στον Μητροπολιτικό Ναό στα Φηρά, στη μνήμη Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού.

Παρόντες ο δήμαρχος Θήρας Αναστάσιος Νικόλαος Ζώρζος, δημοτικοί σύμβουλοι, πρόεδροι φορέων και πλήθος κόσμου.

Και ο κ. Μελιχούρτης συνέχισε ως εξής:

“Μήπως καθημερινά δε βλέπουμε το ΤΕΛΕΦΕΡΙΚ να μεταφέρει επιβάτες στον όρμο των Φηρών, μήπως δεν ακούμε το βόμβο από το αεροπλανάκι να διακινεί κάποιο επείγον περιστατικό, μήπως έργα δε βλέπουμε να γίνονται σε όλα τα χωριά από επιχορηγήσεις του Ιδρύματος, μήπως καθημερινά δε σκεφτόμαστε τους ευεργέτες του τόπου μας, μήπως μνημόσυνο ευγνωμοσύνης –καθώς τους πρέπει δεν τους αποδίδουμε;

Γιατί λοιπόν αυτή η ιδιαιτερότητα η σημερινή, γιατί αυτή η σύναξη; Γιατί έπρεπε να το επικοινωνήσουμε και ομαδικά να το εκφράσουμε επ΄ ευκαιρία κάποιου γεγονότος που κάθε χρόνο επαναλαμβάνεται, αλλά επειδή θεωρείται δεδομένο περνά απαρατήρητο.

Στο τέλος κάθε Φεβρουαρίου γίνεται ο απολογισμός του προηγούμενου έτους. Βλέπουμε σε ποσά και αριθμούς τα πεπραγμένα του Ιδρύματος, τι ο ευεργέτης μας για μια ακόμα χρονιά με τον τρόπο που εκείνος σκέφτηκε και σοφά οικονόμησε, μας αφήνει.

Και δε γίνεται μετά τη χαρά του απολογισμού, μετά τη διανομή των κερδών, έτσι όπως το καταστατικό ορίζει, να μη στραφούν τα μάτια όλων μας στις δυο φωτογραφίες τους-στολίδια μοναδικά – στην αίθουσα συνεδριάσεων του Ιδρύματος και να μη νιώσουμε απέραντη ευγνωμοσύνη και συγκίνηση γι αυτούς τους δυο ξεχωριστούς ανθρώπους με την διαφορετική διάσταση που έδωσαν στην έννοια ‘’αγαπώ τον τόπο μου’’.

Αυτά τα συναισθήματα θέλουμε να ενώσουμε ως μοναδικό και ουσιαστικό φόρο τιμής και ευγνωμοσύνης στους ευεργέτες μας, στη Λούλα και Ευάγγελο Νομικό που τόσο αγάπησαν το νησί μας, τόσο νοιάστηκαν για μας, που κάθε στιγμή βλέπουμε την υλοποίηση της προσφοράς τους.

Ο Ευάγγελος Νομικός γεννήθηκε στις 4 Σεπτεμβρίου 1902 στη Μεσαριά. Γονείς του ο Πέτρος Νομικός, παλιός καραβοκύρης και μητέρα του η Μαριέττα Αλεφραγκή από το Κοντοχώρι όπου και πέρασε τα μαθητικά του χρόνια, Δημοτικό και Σχολαρχείο. Ένα λεπτό, κλεισμένο στον εαυτό του παιδί αλλά ατίθασο και σκανταλιάρικο.

Σπούδασε χημικός μα ποτέ δεν εξάσκησε το επάγγελμα. Η αγάπη του για τη θάλασσα τον οδηγεί σε ταξίδια μακρινά στην Αγγλία, στην Ολλανδία, στο Βέλγιο και σε άλλα μεγάλα ναυτιλιακά κέντρα. Πάντα όμως γυρνάει στο νησί γεμάτος όνειρα και ιδέες για βαπόρια, ταξίδια μακρινά και μεγάλα φορτία.

Ο πατέρας του πλησιάζοντας στο τέλος της ζωής του, δίνει στον καθένα από τους γιούς του ένα σεβαστό χρηματικό ποσό μαζί με την ευχή του να το επενδύσει όπως νόμιζε καλύτερο καθένας.

Η ιστορία του Ευάγγελου Νομικού ως εφοπλιστή αρχίζει! Αγοράζει σε διαγωνισμό του Δημοσίου δύο μισοβυθισμένα καράβια, πωλεί το ένα για παλιοσίδερα και με τα χρήματα που κερδίζει επισκευάζει το ‘’ΠΑΝΑΓΙΩΤΗΣ’’ που κατάφερε λόγω της μικρής του ταχύτητας να διασωθεί μέχρι και το τέλος του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου όπου είχαν βυθιστεί και τα 6 βαπόρια που εν τω μεταξύ είχε αποκτήσει.

Μετά την εισβολή των Γερμανών στην Ελλάδα με όλη του την οικογένεια καταφεύγει στην Αίγυπτο. Επειδή όμως και εκεί η κατάσταση είναι εξαιρετικά επικίνδυνη, αποφασίζει να εγκατασταθεί στο Γιοχάνεσμπουργκ της Νοτίου Αφρικής όπου αποκτά την εκεί υπηκοότητα και αγοράζει μια φάρμα.

Με το τέλος του πολέμου οι Αμερικάνοι είχαν ένα τεράστιο στόλο Λύμπερτυς και δεξαμενόπλοιων τα οποία και διέθεταν προς πώληση σε πλοιοκτήτες με υπηκοότητα συμμαχικού προς την Αμερική κράτους. Αποκτά 4 Λύμπερτυς και 2 δεξαμενόπλοια και δημιουργεί έτσι τον πυρήνα της μεταπολεμικής εφοπλιστικής του δραστηριότητας.

Οι επιχειρήσεις του πηγαίνουν τόσο καλά, ώστε σε 8-9 χρόνια ο Ευάγγελος Νομικός είναι σε θέση να παραγγέλνει νεότευκτα πλοία στην Αγγλία και δίνει την πρώτη παραγγελία σε ναυπηγεία της Ιαπωνίας που με την επιχειρηματική οξυδέρκειά του προέβλεψε την προηγμένη τεχνολογία που έφερνε στη ναυπηγική το κράτος που ανεφύετο από την τέφρα της πολεμικής καταστροφής του Β΄ Παγκοσμίου πολέμου.

Από το 1955 έχει εγκαταλείψει τη Νότιο Αφρική, κινείται μεταξύ Αθήνας – Λονδίνου για να διευθύνει από κοντά τις ναυτιλιακές του επιχειρήσεις οι οποίες πηγαίνουν από το καλό στο καλύτερο.

Τολμηρός, διορατικός, καθαρός στη σκέψη και στις σχέσεις του, πνεύμα ανεξάρτητο και ελεύθερο, εφαρμόζει τα του χαρακτήρα του στη δραστηριότητά του. Δε δανείζεται από τράπεζες γιατί δε θέλει να χρωστά. Κτίζει καινούρια πλοία και δεν αγοράζει παλιά γιατί θέλει να κοιμάται ήσυχος. Παρακολουθεί το κάθε τι με μάτι άγρυπνο γιατί δε θέλει να δώσει την δυνατότητα να τον εξαπατήσουν. Αξιοποιεί με τον καλύτερο τρόπο τους συνεργάτες του γιατί τους θεωρεί ανθρώπους του, παιδιά του.

Ευγενής, συνετός ,υπόδειγμα συζύγου και άριστος πατέρας. Μεγάλη επιρροή άσκησε στο χαρακτήρα του η δεύτερη σύζυγος του Λούλα με την οποία απέκτησε δύο κόρες. Ήταν γυναίκα πανέξυπνη άξια και καλλιεργημένη, με βαθιά και ειλικρινή αισθήματα προς τον άντρα της.Ο Ευάγγελος Νομικός τη λάτρευε, αναγνώριζε τις ικανότητές της, πολλές φορές την άκουγε και συμφωνούσε με τη γνώμη της. Η Λούλα Νομικού πέθανε ξαφνικά το 1976 και μαζί της πήρε ένα μεγάλο κομμάτι της καρδιάς του. Ό,τι απέμεινε πλέον είναι η αγάπη του για τα παιδιά του, τη θάλασσα και το νησί του τη Σαντορίνη.

Θέλει να προσφέρει στο νησί του, στη Σαντορίνη του. Η νοσταλγία και η αγάπη του θέλουν να βρουν τρόπο έκφρασης πέρα από τις κατά καιρούς επισκέψεις του. Τον κατατρώει η ανάγκη να δώσει για τον τόπο του και σκέφτεται ώρες ατελείωτες. Γεμίζει με ικανοποίηση σα σκέφτεται υλοποιημένα τα όνειρα του για τη Σαντορίνη του της δεκαετίας του 60, όνειρα πρωτοποριακά που μόνο ένας πολίτης του κόσμου, ένα τολμηρό και πρωτοποριακό με τη διορατικότητα που τον διέκρινε μυαλό μπορούσε να σκεφτεί.

Συμβουλεύεται Θηραίους, βρίσκει εμπόδια από το πάντοτε κακομοιριασμένο κράτος, παραβλέπει συναισθηματικές πικρίες, αγνοεί τις ανθρώπινες αδυναμίες των συμπατριωτών του που συναντά σε κάθε βήμα.

Από το 1953 έως το θάνατο του, η ζωή του αφιερώνεται στην εξυπηρέτηση της γενέτειρας του. Αυτή τη χρονιά ζητά από τους προύχοντες του νησιού να του προτείνουν ένα έργο προς κατασκευή, νοσοκομείο ή ξενοδοχείο. Του υπέδειξαν ξενοδοχείο και φτιάχνει το ‘’ΑΤΛΑΝΤΙΣ’’.

Το 1967 προτείνει στο Ελληνικό Δημόσιο να αναλάβει εξ ολοκλήρου τη δαπάνη για την κατασκευή Δικτύου Ύδρευσης στο νησί με αφαλατωμένο νερό. Η πρόταση περιέργως δε γίνεται δεκτή.

Το 1969 προτείνει στη κοινότητα Θήρας την κατασκευή με δική του δαπάνη ανοικτού κολυμβητηρίου σε οικόπεδο του, η πρόταση δε γίνεται δεκτή.

Το 1971 δωρίζει οικόπεδο 1900 τ.μ. στο κέντρο των Φηρών για την ανέγερση του Μουσείου Προϊστορικής Θήρας για να στεγαστούν τα ευρήματα των ανασκαφών του Ακρωτηρίου.

Το 1978 εξοπλίζει τον Υγειονομικό Σταθμό με πλήθος σύγχρονων ιατρικών μηχανημάτων με αποτέλεσμα να μη καταφεύγουν οι κάτοικοι για απλές εξετάσεις στην Αθήνα και πολλές ζωές να σωθούν.

Το 1980 αναλαμβάνει τη δαπάνη κατασκευής τοίχου αντιστήριξης και προστασίας του λιμένα Φηρών αξίας 5.000.000 δρχ.

Ενισχύει Εκκλησίες, το Γηροκομείο, το Οικοτροφείο της Ιεράς Μητρόπολης, αλλά και κάθε συνάνθρωπο που του ζητάει τη βοήθεια του. Δε μπορούσε να διανοηθεί άρνηση.

Το τελεφερίκ των Φηρών

Με τη μεγάλη αύξηση του τουριστικού ρεύματος προς τη Σαντορίνη και κυρίως του αριθμού των κρουαζιερόπλοιων που προσέγγιζαν το νησί, καταφάνηκε η ανάγκη για γρήγορη και ασφαλή μεταφορά των τουριστών από το λιμάνι στην πόλη των Φηρών. Η άνοδος αυτή μέχρι τότε εξυπηρετείτο με γαϊδούρια. Ήταν όμως απαγορευτική για ηλικιωμένα άτομα. Πέραν τούτου, ο αριθμός των ζώων ήταν ανεπαρκής ώστε να καλύψει τις ανάγκες λόγω του μικρού χρόνου παραμονής των κρουαζιερόπλοιων και του μεγάλου αριθμού επισκεπτών.

Στα μέσα του 1978, ο μεγάλος αυτός εφοπλιστής ανακοινώνει την πρόθεση του να αναλάβει εξ ολοκλήρου όλες τις δαπάνες για την αγορά και εγκατάσταση ενός εναέριου αναβατήρα. Ποιος θα φανταζόταν πως η απόφασή του αυτή θα έκανε το επίπεδο ευμάρειας και διαβίωσης στο νησί να υπερβεί κάθε προσδοκία για τα επόμενα χρόνια. Έτσι, ο Ευάγγελος Νομικός σύστησε με την υπ’ αριθμόν 25959/21.3.1979 συμβολαιογραφική πράξη το ίδρυμα «Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού» και διέθεσε όλο το απαραίτητο ποσό για την κατασκευή ενός υπερσύγχρονου τελεφερίκ.
Το έργο ξεκίνησε το φθινόπωρο του 1980 και αποπερατώθηκε τον Ιούλιο του 1982. Η δαπάνη ανήλθε στο αστρονομικό για την εποχή ποσό των 130 εκατομμυρίων δραχμών. Τα χρήματα αυτά υπερέβησαν ολόκληρο τον προϋπολογισμό της νομαρχίας Κυκλάδων για δημόσια έργα σε όλα τα νησιά!

Αν και ο Ευάγγελος Νομικός προγραμμάτιζε κι άλλα δύο μεγαλεπήβολα έργα για το νησί, την κατασκευή λιμένα στο Μονόλιθο και την κατασκευή εργοστασίου αφαλάτωσης, τα δύο έργα παρέμειναν ανεκτέλεστα γιατί ο μεγάλος αυτός ευεργέτης έκλεισε τα μάτια του στις 29 Σεπτεμβρίου του 1985. Όμως το έργο του το συνέχισε και το συνεχίζει με ιδιαίτερη επιτυχία το ίδρυμα «Λούλας και Ευαγγέλου Νομικού» ίσως το πιο επιτυχημένο παράδειγμα αυτοδιαχείρισης της τοπικής Αυτοδιοίκησης σε όλη την Ελλάδα.

Αυτό άλλωστε αποτυπώνεται και στον οικονομικό απολογισμό του ιδρύματος για το 2013 όπου τα έσοδα του ιδρύματος ανέρχονται στο ποσό των 4.465.602 από τα οποία αφαιρουμένων των λειτουργικών εξόδων και της μισθοδοσίας, 347.000 καταβάλλονται για Φ.Π.Α, 369.000 για ενίσχυση του σωματίου ημιονηγών, 429.000 αποθεματικό, 445.000 για τη λειτουργία και συντήρηση του αεροσκάφους (χωρίς τις μισθοδοσίες πιλότου και βοηθού) και 1.402.482 διανέμονται στις κοινότητες του νησιού για κοινωφελή έργα και σκοπούς.

Το 1996 το ίδρυμα αγόρασε ένα μικρό ιδιωτικό αεροσκάφος, το οποίο διαμόρφωσε εσωτερικά σε ασθενοφόρο, με αποκλειστικό σκοπό τη δωρεάν αεροδιακομιδή επειγόντων ιατρικών περιστατικών σε νοσοκομεία της Αθήνας και της Κρήτης. Συμβάλει έτσι με τον καλύτερο δυνατό τρόπο στην αναβάθμιση της ιατρικής περίθαλψης των κατοίκων και των επισκεπτών της Σαντορίνης. Το 2013 πραγματοποίησε 272 διακομιδές μεταφέροντας 440 ασθενείς.

Αντί αποφώνησης επιτρέψτε μου να σας διαβάσω ένα γράμμα που του έστειλε το 1964 κάποιος Κοντοχωριανός τότε που όλο το χωριό σύσσωμο έχτιζε την εκκλησία του Αγίου Ελευθερίου και την απάντηση του.

Ο καθένας από μας ας κάνει τις δικές του σκέψεις κι ας βρει το δικό του τρόπο ευγνωμοσύνης στους ευεργέτες του τόπου μας Λούλα και Ευάγγελο Νομικό.”

ΔΙΑΦΗΜΙΣΗ
[adrotate banner=”24″]