ΙΝΣΕΤΕ: H ακτινογραφία του τουριστικού τομέα στις 13 Περιφέρειες της χώρας 

Η πανδημία του κορονοϊού έβαλε φρένο την ανοδική πορεία που κατέγραφαν στο σύνολό τους τα τουριστικά μεγέθη της χώρας έως το 2019. Το εύρος της μείωσης των τουριστικών μεγεθών το 2020 δεν έχει προηγούμενο, τόσο για τον παγκόσμιο, όσο και για τον ελληνικό τουρισμό, επομένως ως έτος αναφοράς για τη σύγκριση που θα γίνεται τα επόμενα χρόνια, στο πλαίσιο της προσπάθειας για την επάνοδο του τουρισμού στα προ κρίσης επίπεδα, αναδεικνύεται το 2019.

Ιδιαίτερα χρήσιμα στην εν λόγω προσπάθεια, μπορεί να αποδειχθούν τα στοιχεία που περιέχονται στη δεύτερη έκδοση των Ετήσιων Εκθέσεων Ανταγωνιστικότητας και Διαρθρωτικής Προσαρμογής στον Τομέα του Τουρισμού των 13 Περιφερειών της χώρας και που έδωσε στη δημοσιότητα το Ινστιτούτο του Συνδέσμου Ελληνικών Τουριστικών Επιχειρήσεων (ΙΝΣΕΤΕ).

Οι εκθέσεις ακτινογραφούν με λεπτομερή στοιχεία, επικαιροποιημένα έως και το 2019 (βάσει διαθεσιμότητας), τον τουριστικό τομέα κάθε Περιφέρειας. Υποστηρίζουν και ενισχύουν τη χάραξη περιφερειακής τουριστικής πολιτικής, κατάλληλα προσαρμοσμένης στις ιδιαιτερότητες και τα χαρακτηριστικά των επιμέρους Περιφερειών, που με τη σειρά της θα επιτρέψει να διαχυθούν ωφέλειες τόσο σε περιοχές με δυνατότητες βιώσιμης τουριστικής ανάπτυξης, όσο και σε περιοχές με παραγωγικές δυνατότητες διασύνδεσης με τον τουριστικό τομέα. Ειδικότερα, περιλαμβάνουν δεδομένα για το φυσικό και κοινωνικοοικονομικό περιβάλλον κάθε Περιφέρειας, τους τουριστικούς της πόρους, το μέγεθος της τουριστικής οικονομίας και απασχόλησης, τα βασικά μεγέθη και τους δείκτες εισερχόμενου τουρισμού (αφίξεις, διανυκτερεύσεις, εισπράξεις, πληρότητα κλπ.), την αεροπορική, θαλάσσια και οδική κίνηση, την επισκεψιμότητα σε μουσεία και αρχαιολογικούς χώρους, τις τουριστικές υποδομές, τους βασικούς δείκτες απόδοσης των ξενοδοχείων, καθώς και τις προβλέψεις του εκάστοτε Περιφερειακού Χωροταξικού Πλαισίου στον τουρισμό, όπου αυτό έχει θεσμοθετηθεί.

Σύμφωνα με τα στοιχεία των εκθέσεων, οι επισκέψεις στις 13 Περιφέρειες της χώρας την περίοδο 2017-2019 αυξήθηκαν κατά 18% (από 31 εκατ. σε 36,6 εκατ.). Αντίστοιχα, οι τουριστικές εισπράξεις στην Ελλάδα την ίδια περίοδο αυξήθηκαν κατά 24% (από 14,2 δισ. ευρώ το 2017 σε 17,7 δισ. ευρώ το 2019). Επίσης, η Μέση Δαπάνη ανά Επίσκεψη ανά Περιφέρεια στην Ελλάδα το 2019 αυξήθηκε κατά 5% σε σχέση με το 2017, στα 482 ευρώ. Επιμέρους, η Μέση Δαπάνη κατέγραψε θετική ποσοστιαία μεταβολή σε όλες τις Περιφέρειες, με εξαίρεση τη Στερεά Ελλάδα, την  Ήπειρο και την Αν. Μακεδονία και Θράκη.

Να σημειωθεί ότι ως επισκέψεις, ορίζονται οι επισκέψεις που κάνει ένας τουρίστας στις επιμέρους Περιφέρειες της χώρας. Για παράδειγμα, ένας τουρίστας που ταξιδεύει στην Ελλάδα και επισκέπτεται δύο Περιφέρειες (π.χ. Αττικής και Νοτίου Αιγαίου) καταγράφεται στην Έρευνα Συνόρων της Τράπεζας της Ελλάδος ως μια άφιξη και δύο επισκέψεις. Για τον λόγο αυτό, το σύνολο των επισκέψεων στις Περιφέρειες υπερβαίνει το σύνολο των αφίξεων στη χώρα.

Ειδικότερα, ανά Περιφέρεια οι επισκέψεις, οι τουριστικές εισπράξεις και η μέση δαπάνη ανά επίσκεψη στην Ελλάδα και το ποσοστό μεταβολής μεταξύ 2017 και 2019 διαμορφώθηκαν ως εξής:

• Νοτίου Αιγαίου 

Επισκέψεις: +18%, από 5,8 εκατ. σε 6,9 εκατ.
Εισπράξεις: +42%, από 3,7 δισ. ευρώ σε 5,2 δισ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +20% από 626 ευρώ σε 751 ευρώ

• Κεντρικής Μακεδονίας  

Επισκέψεις: -7%, από 7,3 εκατ. σε 6,8 εκατ.
Εισπράξεις: +21%, από 1,9 δισ. ευρώ σε 2,3 δισ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +30% από 255 ευρώ σε 333 ευρώ

• Αττικής 

Επισκέψεις: +15%, από 5,1 εκατ. σε 5,9 εκατ.
Εισπράξεις: +24%, από 2,1 δισ. ευρώ σε 2,6 δισ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +8% από 406 ευρώ σε 438 ευρώ

• Κρήτης 

Επισκέψεις: +10%, από 4,8 εκατ. σε 5,3 εκατ.
Εισπράξεις: +10%, από 3,3 δισ. ευρώ σε 3,6 δισ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +0,4% από 678 ευρώ σε 681 ευρώ

• Ιονίων Νήσων 

Επισκέψεις: +3%, από 2,97 εκατ. σε 3,05 εκατ.
Εισπράξεις: +8%, από 1,8 δισ. ευρώ σε 1,9 δισ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +5% από 598 ευρώ σε 627 ευρώ

• Αν. Μακεδονίας – Θράκης 

Επισκέψεις: +184%, από 1,3 εκατ. σε 3,8 εκατ.
Εισπράξεις: +56%, από 282 εκατ. ευρώ σε 440 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: -45% από 209 ευρώ σε 115 ευρώ

• Πελοποννήσου 

Επισκέψεις: +24%, από 727 χιλ. σε 899 χιλ.
Εισπράξεις: +36%, από 307 εκατ. ευρώ σε 417 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +10% από 423 ευρώ σε 464 ευρώ

• Ηπείρου 

Επισκέψεις: +45%, από 713 χιλ. σε 1 εκατ.
Εισπράξεις: +21%, από 216 εκατ. ευρώ σε 261 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: -17% από 303 ευρώ σε 253 ευρώ

• Δυτικής Ελλάδας 

Επισκέψεις: +45%, από 563 χιλ. σε 817 χιλ.
Εισπράξεις: +62%, από 159 εκατ. ευρώ σε 257 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +12% από 282 ευρώ σε 315 ευρώ

• Στερεάς Ελλάδας 

Επισκέψεις: +81%, από 376 χιλ. σε 679 χιλ.
Εισπράξεις: +59%, από 113 εκατ. ευρώ σε 180 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: -12% από 301 ευρώ σε 265 ευρώ

• Βορείου Αιγαίου 

Επισκέψεις: -1%, από 364 χιλ. σε 359 χιλ.
Εισπράξεις: -1%, από 167 εκατ. ευρώ σε 165 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +0,5% από 458 ευρώ σε 460 ευρώ

• Δυτικής Μακεδονίας 

Επισκέψεις: +37%, από 222 χιλ. σε 304 χιλ.
Εισπράξεις: +68%, από 45 εκατ. ευρώ σε 76 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +22% από 203 ευρώ σε 248 ευρώ

• Θεσσαλίας

Επισκέψεις: +16%, από 694 χιλ. σε 806 χιλ.
Εισπράξεις: +23%, από 290 εκατ. ευρώ σε 355 εκατ. ευρώ
Μέση δαπάνη: +5% από 418 ευρώ σε 440 ευρώ

Σημειώνεται επίσης ότι οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις την περίοδο 2014-2019, σημείωσαν αύξηση κατά 46% (από 14,7 εκατ. σε 21,6 εκατ.).

Ως προς την Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου, η έκθεση συνοπτικά αναφέρει τα παρακάτω:

Η Περιφέρεια Νοτίου Αιγαίου υποδέχθηκε το 19% των επισκέψεων που καταγράφηκαν στις Περιφέρειες της Ελλάδας το 2019, σημειώνοντας αύξηση κατά 18% σε σύγκριση με το 2017 (από 5,8 εκατ. σε 6,9 εκατ.). Αναφορικά με τις χώρες προέλευσης η εικόνα είναι μεικτή, με τις αγορές της Γαλλίας (-12%, από 486 χιλ. το 2017 σε 427 χιλ. το 2019), της Ολλανδίας (-29%, από 310 χιλ. το 2017 σε 220 χιλ. το 2019) και της Ρωσίας (-1%, από 177 χιλ. το 2017 σε 175 χιλ. το 2019) να καταγράφουν μείωση και τις αγορές της Γερμανίας (+29%, από 911 χιλ. σε 1,2 εκατ.), του Ην. Βασιλείου (+22%, από 706 χιλ. σε 862 χιλ.), των ΗΠΑ (+58%, από 398 χιλ. σε 627 χιλ.), της Ιταλίας (+6%, από 474 χιλ. σε 504 χιλ.), της Πολωνίας (+8%, από 195 χιλ. σε 212 χιλ.) και των λοιπών (+23%, από 2,2 εκατ. σε 2,7 εκατ.) αύξηση.

Η Περιφέρεια κατέχει μερίδιο 29% στο σύνολο των τουριστικών εισπράξεων που καταγράφηκαν στην Ελλάδα το 2019, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 42% σε σύγκριση με το 2017 (από 3,7 δισ. ευρώ σε 5,2 δισ. ευρώ).

Οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στις Κυκλάδες την περίοδο 2014-2019 σημείωσαν αύξηση κατά 78% (από 558 χιλ. σε 997 χιλ.). Αντίστοιχα, οι διεθνείς αεροπορικές αφίξεις στα Δωδεκάνησα την ίδια περίοδο παρουσίασαν αύξηση κατά 20% (από 3 εκατ. σε 3,6 εκατ.). Επίσης, οι διακινηθέντες, ακτοπλοϊκώς, στα λιμάνια των Κυκλάδων την περίοδο 2014-2019, σημείωσαν αύξηση κατά 37% (από 8,8 εκατ. σε 12,2 εκατ.). Αντίστοιχα, οι διακινηθέντες στα λιμάνια των Δωδεκανήσων την ίδια περίοδο, σημείωσαν αύξηση κατά 13% (από 2,3 εκατ. σε 2,6 εκατ.).

Την περίοδο 2014-2019, οι απασχολούμενοι στα καταλύματα σημείωσαν αύξηση κατά 7% (από 20 χιλ. το 2014 σε 22 χιλ. το 2019) ενώ οι απασχολούμενοι στην εστίαση αύξηση κατά 37% (από 11 χιλ. σε 15 χιλ.).

Η αναλυτική έκθεση της Περιφέρειας Νοτίου Αιγαίου, όπως και των άλλων Περιφερειών της χώρας, είναι αναρτημένη εδώ.

Με αφορμή τη δημοσιοποίηση της δεύτερης έκδοσης των εκθέσεων, ο Γενικός Διευθυντής του ΙΝΣΕΤΕ Ηλίας Κικίλιας ανέφερε τα εξής: “Οι 13 εκθέσεις αποτελούν ένα χρήσιμο εργαλείο για τις επιχειρήσεις, τις Περιφέρειες και τους Δήμους, καθώς και την Κεντρική Κυβέρνηση, για τη διαμόρφωση πολιτικών και τη λήψη στρατηγικών αποφάσεων για τη βιώσιμη ανάπτυξη του τουρισμού προς όφελος των τοπικών οικονομιών και κοινωνιών. Το 2021, πρέπει να αποτυπωθεί ως το εναρκτήριο έτος μίας συλλογικής προσπάθειας για την ανάκαμψη και την περαιτέρω αναβάθμιση και εμβάθυνση του ελληνικού τουρισμού. Παράλληλα, όμως, πρέπει να τεθεί ως βασικός στόχος η διατήρηση και η περαιτέρω βελτίωση της διεθνούς ανταγωνιστικότητας του τουριστικού τομέα, μέσα από τον σχεδιασμό και την εφαρμογή ενός συνεπούς, συγκροτημένου και αποτελεσματικού μεσο-μακροπρόθεσμου στρατηγικού σχεδίου με βάση τα επιτεύγματα των τελευταίων ετών, τα νέα δεδομένα και τις απαραίτητες συνεργασίες και συνέργειες. Η αξιοποίηση των εκθέσεων και της πρόσφατης μελέτης του ΙΝΣΕΤΕ για τις αναγκαίες επενδύσεις σε δημόσιες υποδομές για τη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας του τομέα, μπορούν να διαδραματίσουν κρίσιμο ρόλο σε αυτή την προσπάθεια”.