Σε αδιέξοδο έχουν οδηγηθεί πολλοί ιδιοκτήτες γης από τη διαχρονική παράλειψη-αδράνεια της Ελληνικής Πολιτείας να προχωρήσει σε χαρακτηρισμό κοινόχρηστων οδών στις εκτός σχεδίου περιοχές, με αποτέλεσμα να υπάρχει μια ασάφεια ως προς την έκδοση οικοδομικών αδειών.
Το θέμα ήρθε πρόσφατα ψηλά στην ατζέντα του δημόσιου διαλόγου μετά την υπ’ αριθμόν 176/2023 απόφαση του Συμβουλίου της Επικρατείας για οικοδομή στην Πάτμο στις αρχές Φεβρουαρίου, με την οποία ορίζεται πως “για την εκτός σχεδίου δόμηση δεν αρκεί το ελάχιστο εμβαδόν, αλλά απαιτείται, ήδη από το 1985, και η ύπαρξη προσώπου σε κοινόχρηστο χώρο (δρόμο)”.
Σύμφωνα με τον πρόεδρο του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας Γιώργο Στασινό, για σχεδόν το 90% των ιδιοκτησιών, δεν υφίσταται “πρόσωπο” σε αναγνωρισμένη νομικά οδό κι έτσι οι άδειες έχουν παγώσει. “Είναι κράτος δικαίου σε μία Ευρωπαϊκή χώρα αυτό που συμβαίνει αυτή τη στιγμή στην Ελλάδα, ένας πολίτης ο οποίος έχει ένα ακίνητο και έχτιζε κάποια τετραγωνικά, από τη μία μέρα στην άλλη, επειδή έβγαλε μία απόφαση το ΣτΕ να επέρχεται “ξαφνικός θάνατος”, να μη χτίζει και το ακίνητό του να μην έχει καμία αξία;”, είχε επισημάνει στις αρχές Απριλίου ο κος Στασινός, ζητώντας τότε -πριν τη διάλυση της Βουλής λόγω των επικείμενων εκλογών- να κατατεθεί τροπολογία που θα έδινε άμεση λύση στο συγκεκριμένο πρόβλημα. Πρότεινε μάλιστα ως νομοθετική μεταβατική ρύθμιση τη διατήρηση του δικαιώματος δόμησης μέχρι την ολοκλήρωση των Τοπικών Πολεοδομικών Σχεδίων και Ειδικών Πολεοδομικών Σχεδίων το 2025 για όλα τα ακίνητα που είχαν οικοδομησιμότητα πριν το 2003. Η νομοθετική ρύθμιση δεν πήγε τελικά στη Βουλή.
Στο θέμα επανήλθαν την προηγούμενη εβδομάδα και άλλοι επαγγελματικοί φορείς. Συμβολαιογράφοι, δικηγόροι, τοπογράφοι, μηχανικοί και ιδιοκτήτες μίλησαν για το πρόβλημα που απασχολεί χιλιάδες ιδιόκτητες μικρών εκτάσεων, η περιουσία των οποίων απαξιώνεται, μετά την απόφαση του ΣτΕ για την εκτός σχεδίου δόμηση.
“Οι πολίτες καλούνται σήμερα άδικα να πληρώσουν λάθη και αδιέξοδα της Ελληνικής Πολιτείας, που μέχρι και σήμερα δεν έχει προβεί σε χαρακτηρισμό του δικτύου κοινόχρηστων οδών στις εκτός σχεδίου περιοχές, ενώ ταυτόχρονα η άναρχη χωροθέτηση των οικισμών έχει καταστήσει μεγάλο μέρος των εντός σχεδίου οικοπέδων μη οικοδομήσιμα, ενώ οι πολίτες πληρώνουν αδρά τους πάσης φύσεως φόρους και τέλη”, επισήμανε ο πρόεδρος των δικηγόρων Δημήτρης Βερβεσός.
Από την πλευρά του, ο πρόεδρος των συμβολαιογράφων Γιώργος Ρούσκας ανέφερε: “Ζητούμε τα εκτός σχεδίου γήπεδα, που δημιουργήθηκαν πριν την 24/12/2003, ημερομηνία έναρξης ισχύος του ν. 3212/2003, να είναι δομήσιμα ανεξαρτήτως εάν έχουν την ελάχιστη πρόσοψη σε κοινόχρηστη δημόσια οδό που ορίστηκε με το άρθρο 10 παρ. 1 του ν. 3212/2003. Με τον τρόπο αυτό διατηρείται το μέχρι πρότινος καθεστώς των ακινήτων αυτών, βάσει του οποίου εκδόθηκαν και οικοδομικές άδειες, και δεν παραβιάζεται η αρχή της δικαιολογημένης εμπιστοσύνης των διοικουμένων προς την διοίκηση. Επίσης είναι αναγκαία:
1) Άμεση νομοθετική ρύθμιση για την οικοδόμηση των εκτός σχεδίου αρτίων και οικοδομήσιμων ακινήτων.
2) Άμεση θέσπιση και υλοποίηση διαδικασίας καθορισμού κοινοχρήστων οδών.
3) Θέσπιση ενιαίων κανόνων εφαρμογής για την εκτός σχεδίου δόμησης στην Ελληνική επικράτεια.”
Την αναγκαιότητα να χαρακτηριστούν οι κοινόχρηστοι δρόμοι τόνισε και ο πρόεδρος της Πανελλήνιας Ομοσπονδίας Ιδιοκτητών Ακινήτων (ΠΟΜΙΔΑ) και της Διεθνούς Ενώσεως Ιδιοκτητών Ακινήτων (UIPI), δικηγόρος, Στράτος Παραδιάς, ο οποίος ανέφερε: “Η εκτός σχεδίου δόμηση, είναι δόμηση με κανόνες και όχι αυθαίρετη. Η απαγόρευση της δόμησης εκτός σχεδίου απαξιώνει την περιουσία του ελληνικού λαού και της ελληνικής οικογένειας και παραβιάζει βάναυσα το ανθρώπινο δικαίωμα της ιδιοκτησίας. Επιβάλλεται η άμεση εκ του νόμου αναγνώριση ως κοινόχρηστων, τουλάχιστον όλων των ασφαλτοστρωμένων και με όλα τα δίκτυα δρόμων που ανήκουν στο Δημόσιο και στους Δήμους και όσων γηπέδων έχουν νόμιμη πρόσβαση”.