Κοινή πρωτοβουλία από Ελλάδα και Ισπανία για την ενίσχυση της νησιωτικότητας

Η ενίσχυση της νησιωτικότητας βρέθηκε στο επίκεντρο τηλεδιάσκεψης, που είχε την Παρασκευή 12/2 ο Αναπληρωτής Υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης με εκπροσώπους των τεσσάρων νησιωτικών περιφερειών της χώρας, μεταξύ των οποίων και ο Περιφερειάρχης Ν. Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος.

Ο Αναπληρωτής Υπουργός τόνισε ότι η οικονομική και κοινωνική στήριξη των νησιωτικών περιοχών αποτελεί πάγια και μείζονα προτεραιότητα για την κυβέρνηση, με δεδομένο τον μεγάλο αριθμό νησιών και τη μακρά ναυτική παράδοση της χώρας. Ιδιαίτερη μνεία έκανε στη ρήτρα νησιωτικότητας, που ο ίδιος πιστεύει ότι πρέπει να αποτελεί μέρος όχι μόνο των ευρωπαϊκών, αλλά και των εθνικών πολιτικών.

Υπό αυτό το πρίσμα, ο κ. Βαρβιτσιώτης ενημέρωσε τους περιφερειάρχες ότι η Ελλάδα αναλαμβάνει με την Ισπανία κοινή πρωτοβουλία για την ενίσχυση της νησιωτικότητας, την οποία και αναμένεται να προωθήσει στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Περιγράφοντας τους άξονες της κοινής αυτής πρωτοβουλίας, ο κος Βαρβιτσιώτης τόνισε ότι η ευρωπαϊκή στήριξή στα νησιά πρέπει να είναι πολύπλευρη και να καλύπτει όχι μόνο τους παραδοσιακούς τομείς βελτίωσης των υποδομών- συγκοινωνιών, υδροδότησης, απορριμμάτων και ιατρικής περίθαλψης- αλλά και σύγχρονους τομείς, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η ψηφιακή μετάβαση, η ενίσχυση της συνδεσιμότητας, ο διαρθρωτικός μετασχηματισμός και η ενίσχυση της πρόσβασης των περιοχών αυτών στις αγορές. Αυτή η στήριξη, πρόσθεσε ο Αναπληρωτής Υπουργός, πρέπει να μετουσιωθεί σε επιπλέον χρηματοδότηση ενόψει της διαπραγμάτευσης των νέων Κανονισμών, που ετοιμάζονται στο πλαίσιο του Ταμείου Ανάκαμψης και του νέου Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.

Επιπλέον, ο Αναπληρωτής Υπουργός έκανε ιδιαίτερη αναφορά στην ανάγκη για μια ολοκληρωμένη υγειονομική πολιτική, που θα καλύπτει τις ιατρικές και νοσηλευτικές υπηρεσίες των νησιών, που έγινε ακόμη πιο επιτακτική λόγω της πανδημίας του κορωνοϊού. Για τον ίδιο λόγο, ωστόσο, σημείωσε ότι η νέα στρατηγική νησιωτικότητας μπορεί να προωθηθεί με ακόμη μεγαλύτερη επιτυχία σε αυτή τη συγκυρία, καθώς η Ευρωπαϊκή Ένωση αναμένεται να διοχετεύσει πολλά χρήματα στις πραγματικές οικονομίες μέσω του Ταμείου Ανάκαμψης και του Πολυετούς Δημοσιονομικού Πλαισίου.

Οι προτάσεις του Περιφερειάρχη Ν. Αιγαίου Γιώργου Χατζημάρκου
Ο Περιφερειάρχης Νοτίου Αιγαίου Γιώργος Χατζημάρκος δήλωσε τη διαθεσιμότητά του στον αγώνα για την επίτευξη του στόχου ενίσχυσης της νησιωτικότητας, ενώ κατέθεσε συγκεκριμένες προτάσεις για τις νησιωτικές περιοχές της Ε.Ε., με την προηγούμενη εμπειρία του ως Προέδρου της Επιτροπής Νήσων της CPMR.

Αναλυτικά οι προτάσεις:

• Εισαγωγή “Ρήτρας Νησιωτικότητας” στις Ενωσιακές πολιτικές. Ο όρος “νησιωτικότητα” να αποτελέσει κριτήριο για την κατανομή των πόρων από τα Διαρθρωτικά Ταμεία και παράλληλα να πραγματοποιείται εκτίμηση επιπτώσεων (impact assessment) των πρωτοβουλιών, και δράσεων της Ε.Ε. στα νησιά.
• Δεδομένου ότι πολλές νησιωτικές περιοχές αποτελούν εξωτερικά σύνορα της Ε.Ε., οι φορείς της τοπικής και περιφερειακής αυτοδιοίκησης έχουν εξελιχθεί, τα τελευταία 7 χρόνια, ως σημαντικοί παράγοντες στην διαχείριση και επίλυση των μεταναστευτικών ζητημάτων. Ως εκ τούτου, προτείνεται η προώθηση προγραμμάτων αποκεντρωμένης διαχείρισης και τοπικής διακυβέρνησης, σύμφωνα πάντοτε με τις εθνικές στρατηγικές, στον τομέα της διαχείρισης του μεταναστευτικού ζητήματος.
• Ουσιαστική και έμπρακτη εφαρμογή του Άρθρου 174 της Συνθήκης για την Λειτουργία της Ε.Ε. (ΣΛΕΕ), μέσω της θέσπισης ειδικών μέτρων για τις νησιωτικές περιοχές της Ε.Ε., στο πρότυπο των μέτρων που εφαρμόζονται σύμφωνα με το Άρθρο 349 της ΣΛΕΕ για τις Εξόχως Αποκεντρωμένες Περιοχές της Ε.Ε.
• Ανεξάρτητα από το επίπεδο ανάπτυξης και κατηγοριοποίησης τους, το ποσοστό κοινοτικής χρηματοδότησης για όλα τα νησιά να ανέρχεται στο 85%.
• Δεδομένης της εξάρτησης των νησιών από τον τουρισμό και παρόλο που από τον Δεκέμβριο του 2009 ο τουρισμός έχει τη δική του νομική βάση (Άρθρο 195 της ΣΛΕΕ), δεν διαθέτει ακόμη χωριστό προϋπολογισμό είτε στο πλαίσιο του τρέχοντος πολυετούς δημοσιονομικού πλαισίου (ΠΔΠ) για την περίοδο 2014-2020 είτε στην τελευταία πρόταση για το ΠΔΠ του 2021-2027. Δεδομένης λοιπόν της σπουδαιότητας του τουρισμού για τα νησιά απαιτείται ο άμεσος σχεδιασμός και η εφαρμογή προγραμμάτων τουρισμού προκειμένου να ενισχυθεί η απασχόληση και η περαιτέρω οικονομική μεγέθυνση των νησιωτικών περιοχών. Επιπρόσθετα, απαιτείται η θέσπιση μέτρων και η προσαρμογή της πολιτικής συνοχής στο πλαίσιο των αρνητικών συνεπειών της πανδημίας.
• Η Νησιωτικότητα να συμπεριληφθεί στις προϋποθέσεις του Άρθρου 107, παρ. 3(α) της ΣΛΕΕ, προκειμένου η κρατική ενίσχυση να είναι συμβατή με την εσωτερική αγορά.
• Να δοθεί η δυνατότητα στις νησιωτικές περιοχές να επενδύουν μέρος από το ΕΤΠΑ ή το Ταμείο Συνοχής σε υφιστάμενες και νέες υποδομές μεταφορών (αεροδρόμια, λιμάνια).
• Εφαρμογή ενός ευνοϊκότερου φορολογικού πλαισίου και κινήτρων για την προσέλκυση νεοφυών επιχειρήσεων στα νησιά, οι οποίες θα συμβάλλουν στην ανταγωνιστικότητα της νησιωτικής οικονομίας μέσω της ανάπτυξης προϊόντων και υπηρεσιών προστιθέμενης αξίας.
• Δημιουργία Σήματος για τα ποιοτικά νησιωτικά αγροτικά προϊόντα.