Με χρήματα από το Πράσινο Ταμείο το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο Σαντορίνης

Με το ποσό των 250.000 (πλέον ΦΠΑ) θα επιχορηγήσει το Πράσινο Ταμείο* τη μελέτη για το “Ειδικό Χωρικό Σχέδιο Σαντορίνης”, όπως αποφασίστηκε στις 10/6/2020 και ανακοίνωσαν λίγες μέρες αργότερα, κατά την επίσκεψη του Πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη και του κυβερνητικού επιτελείου στη Σαντορίνη, ο Υπουργός Περιβάλλοντος & Ενέργειας Κωστής Χατζηδάκης και ο Υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου.

Όπως έγινε γνωστό, το Ειδικό Χωρικό Σχέδιο (ΕΧΣ) για τη Σαντορίνη θα εκπονηθεί σε συνεργασία με τον Δήμο Θήρας, καθώς ο σημερινός πολεοδομικός σχεδιασμός θεωρείται παρωχημένος, και ήδη ετοιμάζεται ο φάκελος προκήρυξης των σχετικών μελετών. Ο Υφυπουργός Δημήτρης Οικονόμου σημείωσε μάλιστα πως το ΕΧΣ αναμένεται να ολοκληρωθεί σε 15 περίπου μήνες και θα περιλαμβάνει, εκτός από τις χρήσεις γης, και μια σειρά από άλλες παραμέτρους, όπως σχέδιο προσαρμογής στην Κλιματική Αλλαγή, σχέδιο αντιμετώπισης των καταστροφών και σχέδιο χαρακτηρισμού του συνολικού τοπικού οδικού δικτύου.

Σύμφωνα με το σκεπτικό της απόφασης του Πράσινου Ταμείου για χρηματοδότηση της μελέτης του ΕΧΣ για τη Σαντορίνη, η πολύ έντονη τουριστική ανάπτυξη των τελευταίων ετών, η οποία κατ’ επέκταση επιβαρύνει τις μεταφορικές, περιβαλλοντικές και κοινωνικές υποδομές του νησιού, καθώς και την αγορά κατοικίας, την αγροτική δραστηριότητα και τη φέρουσα ικανότητα σε ζώνες με αυξημένη ευαισθησία, καθιστά αναγκαία την πολεοδομική αναδιοργάνωση του νησιού και το καταλληλότερο εργαλείο γι’ αυτό είναι το ΕΧΣ.

Πιο συγκεκριμένα στο σκεπτικό της απόφασης αναφέρονται τα παρακάτω:

“Τα Ειδικά Χωρικά Σχέδια (ΕΧΣ) του ν. 4447/2016 επιτρέπουν τη χωρική οργάνωση και ανάπτυξη περιοχών ανεξαρτήτως διοικητικών ορίων που μπορεί να λειτουργήσουν ως υποδοχείς σχεδίων, έργων και προγραμμάτων υπερτοπικής κλίμακας ή στρατηγικής σημασίας, ή για τις οποίες απαιτείται ειδική ρύθμιση των χρήσεων γης και των λοιπών όρων ανάπτυξής τους. Επίσης, με ΕΧΣ μπορεί να καταρτιστούν και για προγράμματα αστικής ανάπλασης ή και περιβαλλοντικής προστασίας ή αντιμετώπισης των συνεπειών από φυσικές καταστροφές. Για την έγκριση ΕΧΣ απαιτείται ένα σύνολο επιμέρους μελετών (κύρια πολεοδομική μελέτη, στρατηγική μελέτη περιβαλλοντικών επιπτώσεων, γεωλογική μελέτη, ενδεχομένως μελέτη υδατορεμάτων, και κατά περίπτωση και άλλες μελέτες)

Όπως είναι γνωστό, η Σαντορίνη παρουσιάζει κατά τα τελευταία χρόνια πολύ ισχυρή τουριστική ανάπτυξη (συμπεριλαμβανομένων και ειδικότερων συνιστωσών όπως ο τουρισμός κρουαζιέρας και ο τουρισμός διαμοιρασμού), συγκεντρώνει έντονο επενδυτικό ενδιαφέρον, αλλά υφίσταται και συνέπειες του φαινομένου που συνοπτικά αποδίδονται με τον όρο “υπερτουρισμός”.

Τίθενται μείζονα θέματα επιβάρυνσης των μεταφορικών, περιβαλλοντικών και κοινωνικών υποδομών, της αγοράς κατοικίας, της αγροτικής δραστηριότητας (αμπελοκαλλιέργεια για οινοπαραγωγή), φέρουσας ικανότητας ζωνών με αυξημένη ευαισθησία κλπ. Αποτελεί απόφαση της Κυβέρνησης να υπάρξει διυπουργικό πρόγραμμα για την προσαρμογή της Σαντορίνης στις πιέσεις αυτές.

Στο πλαίσιο αυτό, είναι αναγκαία η πολεοδομική αναδιοργάνωση του νησιού μέσω επανακαθορισμού χρήσεων γης, όρων δόμησης και άλλων παραμέτρων, δεδομένου ότι ο σήμερα ισχύον πολεοδομικός καθεστώς έχει ξεπεραστεί από τις εξελίξεις.

Το καταλληλότερο εργαλείο σχεδιασμού για την περίπτωση είναι το ΕΧΣ, γιατί αφενός διαθέτει μεγαλύτερη ευελιξία όσον αφορά τον προσδιορισμό των ορίων της περιοχής επέμβασης σε σύγκριση με τα Τοπικά Χωρικά Σχέδια (ΤΧΣ) (πχ. ενδεχομένως να απαιτηθεί κάλυψη από τον σχεδιασμό και ορισμένων ακατοίκητων νησίδων) και αφετέρου γιατί διαδικαστικά αναπτύσσεται σε ένα ενιαίο στάδιο και συνεπώς μπορεί να ολοκληρωθεί ταχύτερα από ένα ΤΧΣ, κάτι που αποτελεί αναγκαιότητα λαμβανομένης υπόψη της ανάγκης ταχείας αντιμετώπισης των προαναφερόμενων θεμάτων. Το ΕΧΣ θα υποστηριχθεί από ορισμένες άλλες τεχνικές μελέτες που βρίσκονται σε εξέλιξη ή προγραμματίζονται (κυρίως για τη χωροθέτηση νέου λιμανιού, για ΧΥΤΑ, και για το οδικό δίκτυο).Η μελέτη θα συμπεριλάβει ως επιμέρους συνιστώσες της τιςκατηγορίες μελετών που προαναφέρονται, καθώς και υποστηρικτική κυκλοφοριακή μελέτη.”