Δήμος Θήρας: Ο εντοπισμός του μαγματικού θαλάμου στον Κολούμπο δεν προσφέρεται για κινδυνολογία

Με στόχο μάλλον τον εντυπωσιασμό, παρά την αντικειμενική παρουσίαση ευρημάτων από επιστημονικές έρευνες, ορισμένα διεθνή και εγχώρια μέσα ενημέρωσης κυκλοφορούν με πηχυαίους τίτλους όπως “Κίνδυνος επικείμενης έκρηξης του ηφαιστείου της Σαντορίνης” ή “Επικίνδυνος μαγματικός θάλαμος στη Σαντορίνη”, με αφορμή την ανακοίνωση της Αμερικανικής Γεωφυσικής Ένωσης για τον εντοπισμό ενός μαγματικού θαλάμου σε βάθος 3 χλμ. στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο του Κολούμπου, σε απόσταση 7 χλμ. από τη Σαντορίνη.

Σε απάντηση των παραπάνω, ο Δήμος Θήρας με ανακοίνωσή του παραθέτει μία εύστοχη αλλά και παραστατική αξιολόγηση του φαινομένου από τον καθηγητή σεισμολογίας του ΑΠΘ Κώστα Παπαζάχο που ήταν ένας από τους συγγραφείς της εν λόγω επιστημονικής δημοσίευσης, ο οποίος αναφέρει πως “η ύπαρξη του μαγματικού θαλάμου κοντά στο ηφαίστειο δικαιολογείται όπως η ύπαρξη βοτσάλων στην παραλία”. Άλλωστε όλα τα ηφαίστεια, χερσαία και υποθαλάσσια, διαθέτουν μαγματικό θάλαμο, οι διαστάσεις του οποίου αποτελούν αντικείμενο έρευνας των επιστημόνων.

Διαφήμιση

Για την περαιτέρω κατανόηση του θέματος, ο Δήμος Θήρας επισημαίνει και τα παρακάτω:

– Ο εντοπισμός του μαγματικού θαλάμου στο ηφαίστειο του Κολούμπου και η ακρίβεια των δεδομένων επιτεύχθηκε με τη χρήση, για πρώτη φορά, σύγχρονων οργάνων και νέων τοπογραφικών μεθόδων. Ειδικότερα, μετά από έρευνα με σεισμικά κύματα που πραγματοποιήθηκε το 2015 με το ωκεανογραφικό σκάφος Marcus Langseth, στο οποίο επέβαινε η αναπληρώτρια καθηγήτρια του ΕΚΠΑ Παρασκευή Νομικού, επίσης μία εκ των συγγραφέων της δημοσίευσης.

– Ο μαγματικός θάλαμος στον Κολούμπο, σύμφωνα με τις δηλώσεις του κου Παπαζάχου, δεν είναι σε μέγεθος και σε κατάσταση που να προκαλεί ακόμη και εικασία για ηφαιστειακή διέγερση, ενώ και η πυκνότητα και ρευστότητα του μάγματος δείχνει πως η άνοδός του από τα έγκατα της γης προς τον θύλακα είναι εξαιρετικά αργή, ακόμη και σε γεωλογικό χρόνο.

– Τα ευρήματα της επιστημονικής έρευνας επιβάλλουν τη συστηματική παρακολούθηση του ηφαιστείου ώστε να υπάρχει συνεχής ενημέρωση σε πραγματικό χρόνο.

Για τον σκοπό αυτό βρίσκεται σε εξέλιξη το διεπιστημονικό ερευνητικό πρόγραμμα SANTORY που πραγματοποιείται με χρηματοδότηση από το ΕΛΙΔΕΚ και με την οικονομική στήριξη του Δήμου Θήρας. Επιστημονική υπεύθυνος του προγράμματος είναι η κα Νομικού, η οποία έχει οριστεί και ως άμισθη σύμβουλος του Δήμου Θήρας επί θεμάτων του επιστημονικού της πεδίου. Στo πλαίσιo αυτού του προγράμματος έχουν τοποθετηθεί ήδη από τον Δεκέμβριο του 2022, με τη βοήθεια ερευνητικού σκάφους του ΕΛΚΕΘΕ, σύγχρονα όργανα παρακολούθησης του υποθαλάσσιου ηφαιστείου.

Ο Δήμος Θήρας σημειώνει επίσης πως πάντα υπάρχει ενημέρωση των αρμοδίων φορέων και των κατοίκων της Σαντορίνης όταν πραγματοποιούνται ωκεανογραφικές έρευνες στον Κολούμπο για να μην προκληθεί ανησυχία, όπως για παράδειγμα η ωκεανογραφική αποστολή της NASA που πραγματοποιήθηκε τον Νοέμβριο του 2019.

Επίσης, αυτή την περίοδο, όπως είναι ήδη γνωστό, βρίσκεται σε εξέλιξη το ερευνητικό πρόγραμμα της διεθνούς αποστολής Expedition 398, του μεγάλου αμερικανικού ερευνητικού σκάφους Joides Resolution, με τη συμμετοχή Ελλήνων επιστημόνων του ΕΚΠΑ, ΑΠΘ και του ΕΛΚΕΘΕ, μεταξύ των οποίων είναι και η κα Νομικού. Στo πλαίσιo του συγκεκριμένου προγράμματος πραγματοποιούνται και ολοκληρώνονται έως τις 10/2 ερευνητικές γεωτρήσεις σε διάφορα σημεία του ηφαιστειακού συμπλέγματος Χριστιανών – Σαντορίνης – Κολούμπου, από τις οποίες δύο θα γίνουν μέσα στην Καλντέρα του νησιού. Στόχος της έρευνας είναι να αναδειχθεί η γεωλογική ιστορία των ηφαιστείων της Σαντορίνης και να κατανοηθεί καλύτερα η δυναμική των υποθαλάσσιων ηφαιστειακών εκρήξεών του.

“Ο εντοπισμός του μαγματικού θαλάμου στο υποθαλάσσιο ηφαίστειο “Κολούμπος” δεν προσφέρεται για κινδυνολογία”, επισημαίνει συμπερασματικά ο Δήμος Θήρας, τονίζοντας όμως πως επιβάλλει τη συστηματική και διαρκή, εκ του σύνεγγυς, επιστημονική παρακολούθηση της ηφαιστειακής δράσης, την έγκυρη και έγκαιρη ενημέρωση των υπευθύνων αρχών και των πολιτών, καθώς και τη λήψη προληπτικών μέτρων πολιτικής προστασίας για την αντιμετώπιση πιθανών μελλοντικών κινδύνων.

“Ο Δήμος Θήρας βρίσκεται σε διαρκή επικοινωνία με τους επιστήμονες που παρακολουθούν το ηφαίστειο, ενημερώνεται και συνδράμει παντοιοτρόπως στις
έρευνες τους. Προφανώς δεν παραγνωρίζεται η σοβαρότητα κάθε επιστημονικής πληροφορίας που σχετίζεται με το ηφαίστειο. Όμως δεν μπορεί χάριν εντυπωσιασμού ή  και προς εξυπηρέτηση ανταγωνιστικών στη Σαντορίνη προορισμών, να διογκώνεται το πρόβλημα και να καλλιεργείται κλίμα ανασφάλειας και φόβου στους εκατοντάδες χιλιάδες φίλους μας που επισκέπτονται κάθε χρόνο τη Σαντορίνη από ολόκληρο τον πλανήτη”, καταλήγει η ανακοίνωση.