Ο Πρωθυπουργός στα εγκαίνια του νέου αεροδρομίου της Πάρου – βίντεο

«Δεν υπάρχει καμία αμφιβολία ότι μιλάμε για ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο υποδομής, ένα έργο υπόδειγμα για το πώς παίρνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις μπορούν να γίνουν σημαντικά επιτεύγματα»

Παράδειγμα και υπόδειγμα συνδυασμού πολιτικής βούλησης και συνεργασίας πολιτών χαρακτήρισε ο πρωθυπουργός Αλέξης Τσίπρας το έργο του νέου κρατικού αερολιμένα Πάρου, τονίζοντας ότι θα συνεισφέρει στο ελληνικό Δημόσιο, που πλήρωνε 4,2 εκατ. το χρόνο ως άγονη γραμμή.

Παράλληλα τόνισε ότι τα οφέλη που θα έχει το κράτος από τα 4,2 εκατ. που διέθετε το χρόνο για τη χρηματοδότηση της Πάρου ως άγονης γραμμή «θα μας δώσουν τη δυνατότητα να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό του αεροδρομίου, με προοπτική να φτάσει στα 5.000 τ.μ.».

Ο Αλέξης Τσίπρας ανέφερε επίσης ότι «το έργο αυτό έχει μόνο έναν ιδιοκτήτη, τον λαό της Πάρου, δεν ανήκει σε καμία κυβέρνηση και καμία εξουσία, παρά μόνο στον λαό της Πάρου» ενώ εξέφρασε την ευχή του το μεγάλο έργο να είναι η αρχή μιας σημαντικής πορείας ανάκαμψης για τον τόπο.

Από την πλευρά του ο υπουργός Υποδομών, Μεταφορών και Δικτύων, Χρήστος Σπίρτζης, υπογράμμισε ότι τα έργα υποδομών δεν ανήκουν σε καμία κυβέρνηση, σε κανέναν υπουργό, σε κανέναν περιφερειάρχη ή δήμαρχο, αλλά στους πολίτες. Επίσης, επεσήμανε ότι ενώ υπήρχε η πρόνοια του αεροδιαδρόμου, δεν υπήρχαν πρόνοιες για την ολοκλήρωση των υποδομών και των δικτύων, με συνέπεια τις τελευταίες 100 ημέρες να πραγματοποιηθεί ένας αγώνας δρόμου, προκειμένου να γίνει το νέο αεροδρόμιο γεγονός και να σταματήσει η πολιτεία να σπαταλά χρήματα σε άγονες γραμμές.

Oλόκληρη η ομιλία του πρωθυπουργού:

Φίλες και Φίλοι

Βρίσκομαι εδώ, μαζί σας, στα εγκαίνια του νέου αερολιμένα της Πάρου.

Ενός έργου που θα δώσει πνοή σε ένα νησί, που αποτελεί ισχυρό τοπόσημο για όλες τις σημαντικές διαφημιστικές καμπάνιες του ελληνικού τουρισμού.

Η Πάρος, στην καρδιά των Κυκλάδων, ένας εξαιρετικά σημαντικός, πανέμορφος προορισμός, στην καρδιά, όμως, ταυτόχρονα, και της ατμομηχανής της ελληνικής οικονομίας, που είναι ο ελληνικός τουρισμός.

Είμαι ιδιαίτερα χαρούμενος, διότι, όπως ειπώθηκε, πριν από λίγο, τόσο από τον Σεβασμιότατο όσο και από τον υπουργό, αλλά και από τον κύριο Βασιλάκη της Aegean, πρόκειται για ένα έργο, που η υλοποίηση του τελευταίου σταδίου του –που, συνήθως είναι και το πιο δύσκολο, αφού αυτά τα έργα κολλάνε πάντοτε σε χρονοβόρες διαδικασίες και γραφειοκρατία- υλοποιήθηκε μέσα σε ένα εξαιρετικά σύντομο χρονικό διάστημα, 102 ημερών. Μετά το Πάσχα, εδώ, ήταν χώμα και, τώρα, έχει έναν σταθμό που μπορεί να εξυπηρετήσει τη λειτουργία ενός σύγχρονου αεροδρομίου, έναν σύγχρονο Πύργο ελέγχου, υποδομές. Μέσα σε ένα τόσο σύντομο χρονικό διάστημα και παρά τις δημοσιονομικές δυσκολίες

Και γιατί είναι παράδειγμα και υπόδειγμα αυτό; Διότι, μπορεί να συνειδητοποιήσουμε, όταν υπάρχει ο συνδυασμός της πολιτικής βούλησης αλλά, κυρίως, της θέλησης των πολιτών, των κατοίκων, των τοπικών φορέων και της αγαστής συνεργασίας ανάμεσα στην ελληνική Πολιτεία και στους ιδιώτες που συμβάλλουν, τότε, μπορούμε να έχουμε πάρα πολύ σημαντικά αποτελέσματα, ακόμη και θαύματα, με την έννοια του ό,τι σε χρόνο ρεκόρ υλοποιήθηκε το έργο. Είναι ένα έργο το οποίο όχι μόνο δεν είναι κοστοβόρο, όχι μόνο δεν ζημιώνει το ελληνικό δημόσιο, αλλά θα συνεισφέρει στο ελληνικό δημόσιο, το οποίο θα σταματήσει να πληρώνει περίπου 4,2 εκατομμύρια ευρώ το χρόνο. Διότι η Πάρος ήταν άγονη γραμμή και σήμερα η Πάρος σταματάει να είναι άγονη γραμμή. Και αν κανείς αθροίσει, στα επόμενα τρία με τέσσερα χρόνια, αυτό το κέρδος από το τέλος της χρηματοδότησης της Πάρου ως άγονης γραμμής, θα έχει αμέσως-αμέσως όλο τον προϋπολογισμό του έργου. Και δεν αναφέρομαι, βεβαίως, στις υπεραξίες της οικονομίας που μπορεί να δημιουργηθούν από το γεγονός ότι πλέον έχουμε τη δυνατότητα, πάνω από 300 άνθρωποι, καθημερινά, να μπορούν να κλείνουν εισιτήρια φτηνά και να έρχονται στην Πάρο. Αυτό το γεγονός, βεβαίως, μπορεί να δώσει μια ιδιαίτερη ώθηση στον τουρισμό, στην τοπική οικονομία.

Εγώ, θα ήθελα, απλά, να πω ότι αυτές οι εικόνες στη μνήμη όλων μας όσοι έχουμε επισκεφθεί το όμορφο νησί σας, το να βρισκόμαστε σε μικρά αεροπλάνα των δεκαπέντε θέσεων και να περιμένουμε να δούμε τον υδράργυρο, αν θα ανέβει ή θα κατέβει, για να βγουν ή να μπουν δύο στο αεροπλάνο, είναι παρελθόν. Και αυτό είναι μια πολύ σημαντική εξέλιξη.

Θέλω, λοιπόν, να σταθώ ιδιαίτερα στις μεγάλες προσπάθειες που έγιναν για την ολοκλήρωση του έργου, εντός του 2016, προκειμένου να μην χαθεί και η φετινή τουριστική χρονιά. Και θέλω, σε αυτό το σημείο, να εξάρω για άλλη μια φορά τις προσπάθειες της τοπικής κοινωνίας και της τοπικής αυτοδιοίκησης που είναι προσπάθειες πολλών δεκαετιών.

Θέλω να ευχαριστήσω τους απλούς ανθρώπους που δούλεψαν χωρίς κόστος αυτές τις εκατό ημέρες. Βεβαίως, θέλω να ευχαριστήσω και την τεχνική εταιρεία που ανέλαβε και την εξαιρετική συνεργασία που υπήρχε ανάμεσα στο υπουργείο Υποδομών, το προσωπικό της Πολιτικής αεροπορίας, αλλά και την Olympic Air, προκειμένου να ολοκληρωθεί το έργο.

Φίλες και φίλοι, θα ήθελα να μου επιτρέψετε να πω ότι πέραν του οφέλους το οποίο σας ανέλυσα, που θα βγάλει πολύ γρήγορα τα όποια έξοδα έγιναν από το 2012 και μετά, για την κατασκευή του αεροδιαδρόμου και των υποδομών, τα οφέλη αυτά σε κόστος, θα μας δώσουν τη δυνατότητα, πολύ γρήγορα, να μπορέσουμε να ολοκληρώσουμε τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό του νέου αεροδρομίου. Σήμερα, έχουμε, όπως γνωρίζετε, έναν αεροσταθμό 750 τετραγωνικών μέτρων. Μέχρι τέλους του χρόνου, ή αρχές του επόμενου, το αργότερο, θα διπλασιαστεί αυτή η υποδομή με άλλα 750 τετραγωνικά μέτρα, με προοπτική να φτάσει σταδιακά στα 5.000 τετραγωνικά μέτρα και με τη δημιουργία εκθεσιακού και συνεδριακού κέντρου.

Γνωρίζετε ότι έχουμε έναν αεροδιάδρομο που έχει ένα συνολικό μήκος, που μπορεί να φτάσει- με πολύ μικρά έργα επέκτασης- τα 2.000 μέτρα, πράγμα που σημαίνει ότι με την ανάπτυξη των κτιριακών υποδομών – σήμερα έχει 1.400 μέτρα, ενεργά, αλλά με πολύ μικρές βελτιώσεις μπορούμε να φτάσουμε στα 2.000 -, ότι το νησί σας, πέραν της άμεσης, καθημερινής διασύνδεσης, που σήμερα έχει με αεροπλάνα των περίπου 80 θέσεων, με την Αθήνα, τη Θεσσαλονίκη και το Ηράκλειο, πολύ σύντομα θα μπορεί να συνδέεται απ’ ευθείας με την Ευρώπη, με μεγάλα αστικά κέντρα, πρωτεύουσες της Ευρώπης, με πτήσεις τσάρτερ. Και έτσι, να δοθεί η δυνατότητα μιας πολύ σημαντικής ώθησης στο τουριστικό προϊόν. Και, βεβαίως, καθώς ερχόμασταν και βλέπαμε αυτήν την απαράμιλλη ομορφιά, από το παράθυρο του αεροπλάνου, τα καταγάλανα νερά, στα στενά ανάμεσα στην Πάρο και την Αντίπαρο, έρχεται στο μυαλό μας ότι ένα ταξίδι αεροπορικό στην Πάρο, είναι η καλύτερη διαφήμιση για το ελληνικό τουριστικό προϊόν, για την Ελλάδα – και, μάλιστα την περίοδο της κρίσης- που τόσο ανάγκη έχει και την οικονομική, αλλά και ηθική στήριξη από την παρουσία τουριστών, πολιτών που θα έρθουν να περάσουν ξένοιαστες στιγμές σε έναν τόπο όμορφο αλλά ταυτόχρονα και ασφαλή. Γιατί, ας μη ξεχνάμε, πέρα από ευλογημένος τόπος απαράμιλλης φυσικής ομορφιάς, η Ελλάδα και το νησιωτικό της σύμπλεγμα, παρά την κρίση, παρά τις δυσκολίες που περνάμε, παραμένει μια όαση σταθερότητας σε μια ευρύτερα αποσταθεροποιημένη περιοχή.

Έλεγα λοιπόν, φίλες και φίλοι, ότι η εξοικονόμηση πόρων το επόμενο διάστημα θα μας δώσει τη δυνατότητα να ολοκληρώσουμε σε σύντομο χρονικό διάστημα τις κτιριακές εγκαταστάσεις και τον εξοπλισμό του νέου αεροδρομίου, αλλά να προχωρήσουμε και σε έναν ενιαίο σχεδιασμό των ακτοπλοϊκών και αεροπορικών γραμμών στο σύνολο της νησιωτικής χώρας.

Θα προχωρήσουμε ένα επίσης σημαντικό σχέδιο και όραμα για την προώθηση της κατασκευής υδατοδρομίων στη νησιωτική Ελλάδα και ιδιαίτερα στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Αιγαίου, που επίσης θα δώσει πολύ σημαντικές δυνατότητες ώθησης του τουρισμού, αλλά, ταυτόχρονα, άμεσα το επόμενο διάστημα θα έχουμε τη δυνατότητα από αυτή την εξοικονόμηση πόρων να εξασφαλίσουμε δύο υπερσύγχρονα ελικόπτερα για την κάλυψη έκτακτων αερομεταφορών και έκτακτων αναγκών των κατοίκων, τόσο της Πάρου ,όσο και άλλων νησιών και ιδιαίτερα νησιών που δεν έχουν αεροδρόμιο.

Φίλες και φίλοι,

Οι επισκέπτες του νησιού αναμένεται να αυξηθούν κατά 150.000 κατ’ έτος και η τουριστική περίοδος θα επιμηκυνθεί εξαιτίας της ευκολότερης προσβασιμότητας. Πιστεύω, λοιπόν, ότι δεν υπάρχει αμφιβολία ότι μιλάμε για ένα εξαιρετικά σημαντικό έργο υποδομής, αλλά και για ένα έργο υπόδειγμα, παράδειγμα, για το πώς σε συνθήκες κρίσης και δημοσιονομικής στενότητας, παίρνοντας τις κατάλληλες αποφάσεις και με τη σύμπνοια, την ενότητα των τοπικών δυνάμεων, μπορεί να γίνουν σημαντικά επιτεύγματα.

Θα ήθελα, με την παρουσία μου εδώ, να σας πω ότι αποτελεί σημαντική προτεραιότητα για την κυβέρνησή μας το να προσπαθήσουμε το επόμενο διάστημα να αναδείξουμε την ιδιομορφία, αλλά και τις μεγάλες δυνατότητες που έχουν οι νησιωτικές περιοχές της χώρας. Τα νησιά μας είναι πηγές οικονομικής και πολιτιστικής αναζωογόνησης και υποδομές, όπως αυτή, μπορούν να συμβάλουν. Αλλά και άλλες υποδομές είναι αναγκαίο να προωθηθούν το επόμενο διάστημα: η αναβάθμιση των λιμανιών και η ενεργειακή διασύνδεση μπορούν να συμβάλουν στην ισόρροπη ανάπτυξη και να μειώσουν την απόσταση ανάμεσα στο κέντρο και στην περιφέρεια.

Η προώθηση έργων υποδομής που συνδέονται με την αγροτική και μεταποιητική παραγωγή, την αλιεία και την τουριστική ανάπτυξη των νησιών, αποτελεί κύρια αναπτυξιακή μας κατεύθυνση. Και φροντίσαμε αυτό να αποτυπωθεί και στις βασικές προτεραιότητες του νέου αναπτυξιακού νόμου, που πριν από περίπου 20 ημέρες ψηφίσαμε στη Βουλή. Εκεί προσανατολίζουμε σημαντικό μέρος από τη χρηματοδότηση του ΕΣΠΑ, τις δημόσιες επενδύσεις και το σχέδιο Γιούνκερ.

Φίλες και φίλοι, στον ενάμιση χρόνο, που έχουμε αναλάβει, κινηθήκαμε συντονισμένα και για την επανεκκίνηση μεγάλων έργων υποδομής, αλλά και για τη δημιουργία νέων. Όχι βέβαια στη νοοτροπία του παρελθόντος, αλλά προσπαθώντας, αυτά τα έργα να τα θέσουμε σε εντελώς νέες βάσεις, ευνοϊκότερες για το δημόσιο συμφέρον.

Σήμερα, σε ολόκληρη τη χώρα έχουν ξαναξεκινήσει έργα τα οποία για πολλά χρόνια είχαν σταματήσει, με κίνδυνο να χάσουμε τις επιδοτήσεις από τα ευρωπαϊκά προγράμματα. Αναφέρομαι στους μεγάλους οδικούς άξονες, περιφερειακά αεροδρόμια, σιδηροδρομικά δίκτυα και λιμάνια που βρίσκονται σε εξέλιξη.

Δεν υπάρχει, όμως αμφιβολία ότι τα τελευταία χρόνια αυτή η κρίση έχει δημιουργήσει μεγάλες πληγές. Οι πολιτικές που εφαρμόστηκαν στα χρόνια της ύφεσης συρρίκνωσαν το παραγωγικό δυναμικό της χώρας και άρα την πραγματική προοπτική ανάκαμψης.

Από το 2007 μέχρι σήμερα χάθηκαν περίπου τα 2/3 των συνολικών επενδύσεων στη χώρα.

Πιστεύουμε, λοιπόν, βαθιά, ότι για να αντιστραφεί αυτή η κατάσταση με τους ρυθμούς που σήμερα έχουμε ανάγκη, δεν γίνεται αλλιώς παρά να ενισχύσουμε -καμιά φορά ακόμα και ξύνοντας τον πάτο του βαρελιού- τις δημόσιες επενδύσεις και τα μεγάλα έργα υποδομών.

Οι παραγωγικές τους διασυνδέσεις δίνουν δουλειά σε μια πληθώρα επαγγελμάτων σε τοπικό επίπεδο και διαχέουν τη ζήτηση σε μεγάλες και σε μικρές ελληνικές επιχειρήσεις. Κι αυτό, πιστεύουμε ότι θα είναι βιωμένη πραγματικότητα για την Πάρο, στο άμεσο μέλλον, μετά από αυτό το σημαντικό έργο υποδομής.

Επιτρέψτε μου σε αυτό το σημείο δύο ακόμα αναφορές.

Η πρώτη αναφορά είναι ότι η ελληνική Πολιτεία πρέπει να σκύψει με ιδιαίτερο ενδιαφέρον στη νησιωτική Ελλάδα. Η κρίση έχει πλήξει τα νησιά μας και το γεγονός ότι για πολλά χρόνια, τα χρόνια της ανάπτυξης, δεν είχαμε καταφέρει ως Πολιτεία να διαμορφώσουμε συνθήκες υλοποίησης ισοδυνάμων, όπως για παράδειγμα, το μεγάλο ζήτημα του μεταφορικού ισοδυνάμου. Το γεγονός ότι οι κάτοικοι των νησιών, σε αντίθεση με όλους τους υπόλοιπους κατοίκους της ηπειρωτικής Ελλάδας, πρέπει να πληρώνουν δύο και τρεις φορές παραπάνω τη μεταφορά τους., Το γεγονός ότι όλα αυτά τα χρόνια εστιάζουμε στους 4-5 καλοκαιρινούς μήνες, αλλά πρέπει να συνειδητοποιήσουμε ότι η νησιωτική Ελλάδα δεν είναι μόνο το καλοκαίρι. Και βεβαίως οι δυσβάσταχτοι φόροι τα τελευταία χρόνια έχουν δημιουργήσει ένα ασφυκτικό περιβάλλον στους κατοίκους των νησιών.

Προτεραιότητά μας είναι, το επόμενο διάσημα, να ψάξουμε να βρούμε τον τρόπο – και υπάρχει τρόπος, το αποδεικνύει αυτό το έργο- παρά τις δυσκολίες, σε συνεργασία με την τοπική κοινωνία, να δώσουμε ανάσες. Ανάσες ανάπτυξης, επιχειρηματικότητας, κοινωνικής δικαιοσύνης.

Και θα ήθελα, με αυτή την ευκαιρία, να πω: Στόχος μας είναι να αξιοποιήσουμε το κάθε ευρώ του Έλληνα φορολογούμενου για την επιστροφή κοινωνικών υπηρεσιών υψηλής ποιότητας. Και να εφαρμόσουμε ένα πρόγραμμα ανασυγκρότησης του κοινωνικού κράτους και των δομών του, ιδίως στη νησιωτική χώρα, που θ αφορά κατά προτεραιότητα την υγεία, την παιδεία, την κοινωνική ασφάλιση, την αντιμετώπιση της ανεργίας και της ανθρωπιστικής κρίσης.

Άκουσα με προσοχή τον Σεβασμιότατο να αναφέρεται, κυρίως, στα μεγάλα προβλήματα της δημόσιας υγείας και της περίθαλψης. Και θα ήθελα να τον ευχαριστήσω για το γεγονός ότι η Εκκλησία προτίθεται να συμβάλει με την παραχώρηση χώρου, όπως ακριβώς έγινε και στη Σαντορίνη, όπου πριν λίγες ημέρες εγκαινιάσαμε ένα σύγχρονο νοσοκομείο. Η Εκκλησία, και εκεί, παραχώρησε το οικόπεδο και μπήκε στην πρώτη γραμμή, μάλιστα, μαζί με τους κατοίκους, όταν κάποιοι ήθελαν ένα δημόσιο νοσοκομείο να το παραδώσουν βορά στα ιδιωτικά συμφέροντα για να γίνει ιδιωτικό νοσηλευτήριο.

Πιστεύω, λοιπόν, ότι και στην Πάρο μπορούμε. Διότι η Πάρος και με αυτό το αεροδρόμιο γίνεται ένας πολύ σημαντικός προορισμός στην καρδιά των Κυκλάδων. Και πρέπει να βάλουμε τα δυνατά μας, ώστε να καλύψουμε τις ανάγκες σε ιατρική περίθαλψη, όχι μόνο των τουριστών, αλλά και των μόνιμων κατοίκων του νησιού.

Θα ήθελα, λοιπόν, να πω, σε αυτή την κατεύθυνση, ότι ήδη είναι γεγονός για τους κατοίκους και της Πάρου και των άλλων νησιών, η πλήρης και δωρεάν ιατροφαρμακευτική περίθαλψη είτε για όσους είναι ασφαλισμένοι είτε για όσους τα χρόνια της κρίσης έχασαν αυτή τη δυνατότητα και είναι ανασφάλιστοι.

Επίσης, πρέπει να πω ότι για πρώτη φορά μετά από 6 χρόνια, στο χώρο της δημόσιας υγείας είχαμε προσλήψεις μόνιμου ιατρικού και νοσοκομειακού προσωπικού. Και στο αμέσως προσεχές διάστημα προκηρύσσονται άλλες 2.500 κενές οργανικές θέσεις διαφόρων κλάδων και ειδικοτήτων μέσω ΑΣΕΠ. Είμαι βέβαιος ότι τα αρμόδια υπουργεία θα κάνουν ότι πρέπει προκειμένου, κατά προτεραιότητα, αυτές οι προσλήψεις να κατευθυνθούν εκεί που υπάρχει ανάγκη – και στα νησιά μας υπάρχει ανάγκη.

Επίσης, να θυμίσω την απόφασή μας για χορήγηση οικονομικού επιδόματος 400 ευρώ στους γιατρούς υπηρεσίας υπαίθρου, ώστε να ενισχυθούν οι άγονες και νησιωτικές περιοχές.

Και, βεβαίως, να πω ότι άμεση προτεραιότητά μας στα προγράμματα κοινωφελούς εργασίας, αλλά και στα προγράμματα κοινωνικού τουρισμού, ήταν η ενίσχυση των νησιών μας, κυρίως εκείνων που δέχτηκαν το μεγάλο πλήγμα από την προσφυγική κρίση και τα μεγάλα κύματα προσφύγων το τελευταίο διάστημα.

Κλείνοντας, φίλες και φίλοι, θέλω να ευχηθώ καλορίζικο αυτό το αεροδρόμιο, που όπως πολύ σωστά ο υπουργός Υποδομών είπε, έχει έναν και μόνο έναν ιδιοκτήτη: Τον λαό της Πάρου, τους πολίτες της Πάρου. Δεν ανήκει σε καμιά κυβέρνηση και σε καμιά εξουσία, παρά μονάχα στους πολίτες της Πάρου, στον λαό της Πάρου. Και θέλω να ευχηθώ πολλές και ασφαλείς αφίξεις.

Να επαναλάβω ότι για μας δίκαιη ανάπτυξη σημαίνει πρωτίστως περιφερειακή οικονομική και κοινωνική σύγκλιση και να πω ότι έργα υποδομής σαν αυτό πρέπει να προωθηθούν το επόμενο διάστημα σε όλες τις περιοχές της χώρας, για να βαθύνουν τον μετασχηματισμό της παραγωγικής μας βάσης και να δημιουργήσουν έναν ασφαλή δρόμο για την ανάκαμψη της χώρας. Μέσα, βεβαίως, από τον μεγάλο στόχο, τον κρίσιμο στόχο που είναι η μείωση της ανεργίας.

Θέλω λοιπόν, να σας ευχαριστήσω και να ευχηθώ αυτό το έργο να είναι μόνο η αρχή, ώστε αυτό το πανέμορφο νησί των Κυκλάδων να έχει τις υποδομές που του αξίζουν.

Σήμερα, λοιπόν, κάνουμε ένα σημαντικό βήμα. Αξίζουν τα συγχαρητήρια σε όλους εσάς. Να το χαρείτε και είθε αυτό το μεγάλο έργο να είναι η αρχή μιας σημαντικής πορείας ανάκαμψης για τον τόπο σας.