Ολική έκλειψη “μπλε” υπερ-Σελήνης στις 31 Ιανουαρίου

Τρία διαφορετικά ουράνια φαινόμενα που σχετίζονται με το φεγγάρι θα συμπέσουν αύριο 31 Ιανουαρίου: α) θα συμβεί η δεύτερη πανσέληνος μέσα στον ίδιο μήνα, κάτι που λέμε και “μπλε φεγγάρι”, β) το φεγγάρι θα βρεθεί στο λεγόμενο περίγειο, δηλαδή στην ελάχιστη απόσταση από τη Γη, άρα θα έχουμε και υπερ-Σελήνη, ενώ γ) θα συμβεί και ολική έκλειψη σελήνης. Συνολικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι θα έχουμε ολική έκλειψη μιας “μπλε” υπερ-Σελήνης!

Η προηγούμενη φορά που συνέβη ολική έκλειψη υπερ-Σελήνης ήταν τον Σεπτέμβριο του 2015. Η τελευταία φορά όμως που είχε γίνει κάτι παρόμοιο κατά τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, ήταν στις 31 Μαρτίου 1866, δηλαδή πριν σχεδόν 152 χρόνια, μόνο που τότε το φεγγάρι βρισκόταν στο απόγειό του, δηλαδή στο πιο απομακρυσμένο σημείο του από τη Γη.

Οι δύο επόμενες φορές που η ολική έκλειψη Σελήνης θα συμπέσει με τη δεύτερη πανσέληνο του ίδιου μήνα, θα είναι στις 31 Δεκεμβρίου 2028, χωρίς όμως τότε να υπάρχει υπερ-Σελήνη και στις 31 Ιανουαρίου 2037, μαζί με υπερ-Σελήνη, όπως ακριβώς και τώρα.

Η τροχιά της Σελήνης γύρω από τη Γη είναι ελλειπτική, με αποτέλεσμα η απόσταση ανάμεσα στο κέντρο του φεγγαριού και στο κέντρο της Γης να αυξομειώνεται από τα περίπου 363.400 χιλιόμετρα (περίγειο) έως τα 405.550 χιλιόμετρα (απόγειο). Σε μια πανσέληνο που συμβαίνει στο περίγειο (υπερ-Σελήνη), το φεγγάρι φαίνεται περίπου 14% μεγαλύτερο και 30% φωτεινότερο σε σχέση με μια πανσέληνο που συμβαίνει στο απόγειο.

Η αυριανή έκλειψη θα είναι ορατή κυρίως από την κεντρική και ανατολική Ασία, την Ινδονησία και την Αυστραλία, που θα έχουν βράδυ στη διάρκεια της έκλειψης. Στην Αθήνα η έκλειψη θα φθάσει στο μέγιστο σημείο της περίπου στις 15:30, όταν το φεγγάρι -που θα ανατείλει λίγο πριν τις 18:00- θα είναι ακόμη κάτω από τη γραμμή του ορίζοντα, επομένως το φαινόμενο δε θα είναι άμεσα ορατό από τη χώρα μας.

Φέτος όμως θα υπάρχει ξανά ολική έκλειψη του φεγγαριού στις 27 Ιουλίου, η οποία θα είναι ορατή και στην Ελλάδα, χωρίς όμως τότε να συνδυάζεται και με υπερ-Σελήνη.

Στα εξίσου ενδιαφέροντα της αυριανής πανσελήνου είναι και το γεγονός πως επειδή ο Ιανουάριος είχε δύο πανσελήνους και ακολουθεί ο Φεβρουάριος με 28 μέρες, η επόμενη πανσέληνος θα τον “προσπεράσει” και θα σημειωθεί την 1η Μαρτίου. Αυτό έχει να συμβεί από το 1999.