Θέματα υγείας: Οστεοπόρωση (α’ μέρος)

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Σήμερα θα ξεκινήσουμε την ενημέρωση γύρω από την οστεοπόρωση, μια πάθηση από την οποία πάσχουν πολλές γυναίκες μετά την εμμηνόπαυση, αλλά όχι μόνο.

Η απώλεια της οστικής μάζας αυξάνεται όσο αυξάνει η ηλικία μας, αλλά μπορεί να συμβεί και σε μικρότερες ηλικίες. Στις γυναίκες είναι σαφώς πιο συχνή και περίπου 1 στις 2 γυναίκες άνω των 50 ετών θα υποστεί ένα οστεοπορωτικό κάταγμα κάποια στιγμή της ζωής της.

Αυτό συμβαίνει γιατί τα γυναικεία οστά είναι λεπτότερα και μετά την εμμηνόπαυση αυξάνεται η απώλεια της οστικής μάζας ραγδαία, λόγω της πτώσης των οιστρογόνων. Αυτό γίνεται είτε με την φυσιολογική εμμηνόπαυση είτε με την τεχνητή, πχ μετά από αφαίρεση των ωοθηκών. Να τονίσουμε επίσης πως η κληρονομικότητα παίζει μεγάλο ρόλο.

Άτομα που στην ενήλικη ζωή τους παθαίνουν εύκολα κατάγματα, θα πρέπει να ψαχτούν για τη νόσο. Τα κατάγματα της σπονδυλικής στήλης μπορεί να είναι σχετικώς “αθόρυβα”, χωρίς ιδιαίτερα ενοχλήματα και προκαλούν απώλεια ύψους και καμπούρα. Μάλιστα πολύ συχνά το αντιλαμβανόμαστε όταν η απώλεια του ύψους είναι αρκετά εκατοστά.

Βασικός παράγοντας που προκαλεί οστεοπόρωση είναι η φτωχή σε ασβέστιο και βιταμίνη D διατροφή. Το ασβέστιο είναι βασικό δομικό στοιχείο των οστών. Η βιταμίνη D βοηθά στη χρησιμοποίηση του ασβεστίου αυτού στα οστά. Η βιταμίνη D παράγεται από τον οργανισμό κυρίως αλλά και προσλαμβάνεται με τις τροφές. Η παραγωγή γίνεται με τη λογική έκθεση μας στον ήλιο κατά τους θερινούς μήνες. Η διατροφή μας θα πρέπει να περιέχει φρούτα και λαχανικά που έχουν τις απαραίτητες βιταμίνες και τα μέταλλα για να έχουμε γερά οστά. Μεγάλη προσοχή απαιτείται στις ποσότητες των πρωτεϊνών (πλην γαλακτοκομικών) που προσλαμβάνουμε, διότι μεγάλες και μακροχρόνιες υπερβολές, μπορεί να οδηγήσουν σε απώλεια ασβεστίου! Επίσης προσοχή μεγάλη στις υπερβολικές ποσότητες καφεΐνης (περιέχονται στον καφέ, το τσάι αλλά και τα αναψυκτικά τύπου cola). Η συνήθης χρήση τους δε δημιουργεί πρόβλημα.

Η άσκηση με την μορφή γρήγορου βαδίσματος αλλά και ήπιες ασκήσεις ενδυνάμωσης με μικρά βάρη, μπορούν να φανούν χρήσιμα στην ενδυνάμωση των οστών.

Το κάπνισμα μπορεί να επηρεάσει την σωστή απορρόφηση του ασβεστίου, μπορεί να βλάψει με τα χημικά παράγωγα του καπνού τα οστικά κύτταρα αλλά και να εμποδίσει την προστατευτική δράση των οιστρογόνων στα οστά (στις γυναίκες βέβαια).

Η υπερβολική κατανάλωση αλκοόλ εμποδίζει επίσης την επαρκή πρόσληψη του ασβεστίου.

Αν πρέπει να χάσετε βάρος για την προστασία σας από τα καρδιαγγειακά νοσήματα, θα πρέπει να έχετε διατροφή πλούσια σε ασβέστιο και βιταμίνη D, αλλά και να ασκείστε, διότι διαφορετικά μπορεί να χάσετε πολύτιμη οστική μάζα από έλλειψη βιταμινών και ασβεστίου, λόγω της δίαιτας.

Τέλος υπάρχουν διάφορα νοσήματα ή και φαρμακευτικά σκευάσματα μέσω των οποίων μπορεί να υποστούμε απώλεια οστικής μάζας.

Στο επόμενο άρθρο θα ασχοληθούμε με την πρόληψη, τις εξετάσεις διάγνωσης, αλλά και την αντιμετώπιση της οστεοπόρωσης.

* Ο κ. Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης