Θέματα υγείας: Παροδικά ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια

Από τον Δρ. Βασίλη Νομικό*

Υπάρχουν κάποιες φορές που ένας ασθενής αναφέρει κάποια ενοχλήματα, όπως δυσχέρεια στην ομιλία, αδυναμία ή υπερτονία άνω άκρου, έντονο μούδιασμα σε πρόσωπο ή άκρα, διαταραχή στην όραση ή παροδική απώλεια μνήμης, που διαρκούν λίγα λεπτά και όταν έρχεται για έλεγχο στον γιατρό, δεν υπάρχει απολύτως κανένα εύρημα.

Με αυτά τα συμπτώματα και ανάλογα με τις τυχόν υπάρχουσες παθήσεις, μπαίνει και η πιθανότητα του παροδικού ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου ή ΤΙΑ από το αγγλικό Transient Ischemic Attack. Όπως έχουμε πει παλαιότερα, εγκεφαλικό ισχαιμικού τύπου σημαίνει ότι κάποιος θρόμβος έχει αποφράξει μια μικρή ή μεγάλη αρτηρία του εγκεφάλου και εμποδίζει την καλή αιμάτωση μια περιοχής. Αυτός ο θρόμβος μπορεί να έχει σχηματιστεί στο σημείο της απόφραξης ή συνήθως να έχει αποσπαστεί από κάπου αλλού. Αυτή η απόφραξη στα ΤΙΑ διαρκεί από λίγα δευτερόλεπτα έως κάποιες ώρες και συχνά είναι προάγγελος (ανάλογα την αιτία που το προκάλεσε) ενός κανονικού εγκεφαλικού επεισοδίου, το προσεχές διάστημα. Περίπου το 10% αυτών που θα υποστούν αυτό το παροδικό επεισόδιο, θα παρουσιάσουν κανονικό εγκεφαλικό μέσα στις επόμενες 90 ημέρες. Αν έχουμε αντιληφθεί το πρόβλημα και δώσουμε κατάλληλη αγωγή, το 80% από αυτά τα κανονικά εγκεφαλικά που θα συμβούν μπορεί να αποτραπούν.

Εάν λοιπόν κάποιος παρουσιάσει τα συμπτώματα που είπαμε, αλλά αυτά υποχωρήσουν σε λίγο, δεν πρέπει να εφησυχάσει γιατί μπορεί να έρθει μεγαλύτερο επεισόδιο. Ο γιατρός που θα υποψιαστεί ΤΙΑ παραπέμπει τον ασθενή στο νοσοκομείο όπου η διάγνωση θα μπει κυρίως από τα συμπτώματα και την κλινική εξέταση. Είναι πιθανόν να βοηθήσει και η  MRI (μαγνητική τομογραφία). Η αξονική τομογραφία συνήθως τα πρώτα 24ωρα δεν μπορεί να απεικονίσει τα έμφρακτα και χρησιμεύει μόνο για τον αποκλεισμό τυχόν αιμορραγικού επεισοδίου.

Από την στιγμή που βρεθούν λοιπόν σημεία ύποπτα για ΤΙΑ, αρχίζει η αντιμετώπιση και η διερεύνηση για το αν αυτό το επεισόδιο προκλήθηκε από απόσπαση θρόμβου από κάποιο σημείο του σώματος ή δημιουργήθηκε τοπικά. Έλεγχοι των καρωτίδων για μαλακές αθηρωματικές πλάκες που μπορεί να αποσπαστούν, έρευνα για πιθανά παροδικά επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής, έλεγχοι για αιματολογικά νοσήματα που σχηματίζουν θρόμβους, έλεγχοι καταστάσεων θρομβογέννεσης όπως διάφορα σύνδρομα, είναι απαραίτητα για τον έλεγχο.

Να τονίσουμε εδώ πως η διερεύνηση είναι πράγματι πολύ δύσκολη και δυστυχώς κάποιες φορές το αίτιο δεν ανευρίσκεται. Σημασία έχει να ληφθεί η κατάλληλα αντιπηκτική αγωγή, η οποία θα εξαρτηθεί από την πιθανή αιτία. Για παράδειγμα άλλα αντιπηκτικά δουλεύουν στην κολπική μαρμαρυγή και άλλα σε πιθανό θρόμβο από καρωτίδα.

Σαν τελικό συμπέρασμα έχουμε να πούμε την άμεση μεταφορά στο νοσοκομείο όσο κοντύτερα γίνεται από το επεισόδιο, ώστε να αυξηθούν οι ελπίδες εντοπισμού της αιτίας και κυρίως η αποτροπή επόμενου κανονικού εγκεφαλικού, με πολύ βαρύτερες συνέπειες.

* Ο κος Βασίλης Νομικός είναι καρδιολόγος στον Καρτεράδο Σαντορίνης