Επίτιμος Δημότης Θήρας ανακηρύχθηκε το απόγευμα του Σαββάτου 22 Μαρτίου 2025 ο ηφαιστειολόγος Δρ. Γιώργης Βουγιουκαλάκης, σε μια συγκινητική τελετή που πραγματοποιήθηκε στην κατάμεστη αίθουσα του Μπελλώνειου Πολιτιστικού Κέντρου, στα Φηρά.
Η εκδήλωση ξεκίνησε με την ομιλία του Δημάρχου Θήρας Νίκου Ζώρζου και τον χαιρετισμό του γενικού διευθυντή της ΕΑΓΜΕ Διονύση Γκούτη. Ακολούθησε η ομιλία του διευθυντή των Ανασκαφών Ακρωτηρίου, καθηγητή Χρίστου Ντούμα.
Στη συνέχεια προβλήθηκε ο μαγνητοσκοπημένος χαιρετισμός του ηφαιστειολόγου στα Κανάρια Νησιά Σταύρου Μελετλίδη (φωτογραφία κάτω).
Ο πρόεδρος του ΙΜΠΗΣ, καθηγητής Κώστας Παπαζάχος, μιλώντας με συγκίνηση, περιέγραψε τον επιστήμονα, τον άνθρωπο, τον δάσκαλο Γιώργη Βουγιουκαλάκη (φωτογραφία κάτω).
Στη συνέχεια ο Δρ. Γιώργης Βουγιουκαλάκης διάβασε κείμενο που έγραψε ειδικά για αυτή την εκδήλωση και το οποίο παραθέτουμε αυτούσιο παρακάτω:
Η συλλογική μνήμη της Αστερόσκονης
Σαντορίνη, 22/3/2025
Είμαστε φτιαγμένοι από αστερόσκονη. Έχουμε δημιουργηθεί από αστερόσκονη, η οποία συσσωματώθηκε σε ένα πυρακτωμένο πλανήτη πριν 5 δισεκατομμύρια χρόνια. Εκεί, φιλοξενήθηκε πολλές φορές σε μαγματικούς θαλάμους, τινάχθηκε στην ατμόσφαιρα από εκρήξεις ηφαιστείων ξανά και ξανά, μέχρι να δομηθεί σε έμβια ύλη πάνω σε κάποια καμινάδα υποθαλάσσιου ηφαιστείου και να καταλήξει να δημιουργήσει τον κάθε ένα από εμάς.
Η υπόθεση αυτή έχει ισχυρά επιστημονικά ερείσματα, έχει τεκμηριωθεί αδιαμφισβήτητα από τους επιστήμονες της φύσης και της γης.
Εκείνο που δεν έχει ακόμα τεκμηριωθεί επιστημονικά, αλλά εγώ το πιστεύω ακράδαντα και το διαισθάνομαι αναμφισβήτητα, είναι ότι η αστερόσκονη που μας δομεί έχει συλλογική μνήμη.
Τους ηφαιστειακούς κύκλους που συμμετείχε, ώσπου να καταλήξει να δημιουργήσει εμάς, τους θυμάται.
Τα σωματίδια που δομούν το είναι μας, διατηρούν ισχυρές αναμνήσεις αυτών των κύκλων που διάνυσαν.
Αυτό θεωρώ ως το βασικό αίτιο της διαφορετικά ανεξήγητης αίσθησης και ψυχικής κατάστασης, της ευεξίας και του δέους, της δύναμης και της ηρεμίας που νιώθουμε όταν βρισκόμαστε πάνω ή δίπλα σε ένα ενεργό ηφαίστειο.
Είμαστε δίπλα στη μάνα μας.
Δίπλα στην πιο δυναμική έκφραση του ζωντανού πλανήτη που μας γέννησε.
Στην αγκαλιά του στοιχείου που μας φιλοξένησε ξανά και ξανά στη μήτρα του, που μας έστειλε ξανά και ξανά να ταξιδέψουμε στα χωρίς σύνορα πεδία της μεγάλης μητέρας μας.
Την αίσθηση αυτή, αυτό το δέος, το νιώθουμε πάνω σε κάθε ενεργό ηφαίστειο.
Στη Σαντορίνη όμως, είναι πολύ πιο έντονο, γιατί ενισχύεται και πολλαπλασιάζεται από:
Την επιβλητικότητα και την υποβλητικότητα του τοπίου. Ενός ηφαιστείου που ταξιδεύεις μέσα στα σπλάχνα του περιπλέοντας μια περίκλειστη σχεδόν λίμνη από πολύχρωμα γκρεμνά, με ένα σκάφος και ένα ποτήρι Σαντορινιό κρασί.
Ένα ηφαίστειο που έχει δεθεί άρρηκτα με τον συναρπαστικό μύθο της υπόθεσης της Ατλαντίδας.
Ένα ηφαίστειο που η τελευταία μεγάλη του έκρηξη διατήρησε σχεδόν άθικτη τη μοναδική παγκόσμια προϊστορική πόλη του Ακρωτηρίου.
Ένα ηφαίστειο ανοικτό βιβλίο ηφαιστειολογίας, ίσως το καλύτερα μελετημένο ηφαίστειο στον κόσμο.
Και μόνο για τα παραπάνω, θεωρώ τον τίτλο του επίτιμου δημότη της Θήρας ως τον πιο τιμητικό τίτλο που θα μπορούσε να έχει ένας ηφαιστειολόγος.
Εγώ όμως, νομίζω ότι έχω έναν ακόμα σοβαρό λόγο να τον θεωρώ ως τον πλέον τιμητικό τίτλο που θα μπορούσε να δοθεί σε εμένα.
Πιστεύω, θεωρώ δεδομένο δηλαδή, ότι η απονομή του συνδέεται άρρηκτα με το ΙΜΠΗΣ.
Είναι ένας τίτλος τιμής, μια αναγνώριση για τα όσα κάναμε όλοι μας, ως συλλογικότητα ΙΜΠΗΣ, μια αναγνώριση για ό,τι προσφέραμε και προσφέρουμε, εθελοντικά, ανιδιοτελώς.
Θα ήθελα, για τη μοναδική εμπειρία, τις προκλήσεις και τις δοκιμασίες, τις χαρές και τις απογοητεύσεις, τον δρόμο που διαβήκαμε όλοι μας συλλογικά ως ΙΜΠΗΣ, να ευχαριστήσω ξεχωριστά τον καθένα που ήταν μαζί μας σε αυτό το ταξίδι.
Δε θα διαβάσω όμως κατάλογο ονομάτων, γιατί σίγουρα κάποιος θα μου ξεφύγει, και δεν πρέπει.
Θα πρέπει όμως να πω πως ήταν ένα μοναδικό ταξίδι, παρέα με όλη την κοινωνία της Σαντορίνης.
Με τον ποιητή και τον ψαρά.
Με τον ζωγράφο και τον μάστορα.
Με τον διακεκριμένο επιστήμονα και τον αγωγιάτη.
Με τον επιχειρηματία και τον υπάλληλο.
Με τον δύτη, και τον πιλότο.
Με τον καπετάνιο και τον ναύτη.
Με τον εκλεγμένο και τον αποστασιοποιημένο.
Ένα τεράστιο ευχαριστώ σε όλους σας.
Νιώθω όμως ότι πρέπει να αναφερθώ ονομαστικά:
– Στον Δήμαρχο, που βαδίσαμε όλο το δρόμο του ΙΜΠΗΣ μαζί, και το Δημοτικό Συμβούλιο για την απόφασή του.
– Στον δάσκαλό μου στην ηφαιστειολογία, τον Franco Barberi.
– Στον Μιχάλη τον Φυτίκα, για την ίδια την ύπαρξη του ΙΜΠΗΣ.
– Στον Γιώργο τον Χάλαρη, ως διαρκή συνοδοιπόρο και μέγα υποστηρικτή του ΙΜΠΗΣ, ιδιαίτερα στα πρώτα δύσκολα χρόνια μας.
– Στο Χρίστο τον Ντούμα για την τεράστια τιμή να είναι απόψε εδώ. Αυτόν τον μοναδικό άνθρωπο, πολίτη και επιστήμονα, που αν και ίσως δεν το ξέρει, δίδαξε και εμένα διεπιστημονικότητα και ήθος.
– Στον Κώστα τον Κωνσταντινίδη, γιατί μαζί εφηύραμε το ΙΜΠΗΣ και μαζί πορευτήκαμε ως σήμερα.
– Σε όλα τα νεότερα παιδιά που πλαισιώνουν σήμερα το ΙΜΠΗΣ και εγγυώνται ότι το ταξίδι θα συνεχιστεί.
– Τέλος, στη γυναίκα μου, τη Βασούλα, που δίχως τη στήριξη και την ανοχή της, δε θα γινόταν τίποτα.
Τέλος, διαβάστηκε από την Πρόεδρο του Δημοτικού Συμβουλίου Θήρας Γεωργία Νομικού η απόφαση που έλαβε το Δημοτικό Συμβούλιο να ανακηρυχθεί ο Δρ. Γιώργης Βουγιουκαλάκης ως Επίτιμος Δημότης Θήρας (φωτογραφία κάτω).
Ο Δήμαρχος Θήρας Νίκος Ζώρζος του προσέφερε αναμνηστικό μετάλλιο και δώρα, ενώ ο γνωστός ζωγράφος και πρόεδρος της Επιτροπής Πολιτισμού του Δήμου Θήρας Χριστόφορος Ασιμής του παρέδωσε ένα έργο ζωγραφικής που δημιούργησε ειδικά για αυτόν και που τον απεικονίζει να ξεναγεί στη Νέα Καμένη (φωτογραφίες κάτω).
Στην εκδήλωση έδωσαν το “παρών” ο βουλευτής Μάρκος Καφούρος, η Έπαρχος Θήρας Ιουλία Καραμολέγκου, ο περιφερειακός σύμβουλος Αντώνης Χάλαρης, Αντιδήμαρχοι και Πρόεδροι Νομικών Προσώπων του Δήμου, Πρόεδροι Κοινοτήτων, αιρετοί της τοπικής αυτοδιοίκησης, εκπρόσωποι φορέων και πλήθος κόσμου.
“Η συνεισφορά του Δρ. Γιώργη Βουγιουκαλάκη στον τομέα της ηφαιστειολογίας και η μακροχρόνια δράση του για τη Σαντορίνη αποτελούν ανεκτίμητη παρακαταθήκη για το νησί μας. Χθες, στην εκδήλωση, σύσσωμη η κοινωνία του νησιού εξέφρασε τη βαθιά ευγνωμοσύνη της για το έργο και την αφοσίωσή του” σημειώνεται στο σχετικό Δελτίο Τύπου που έδωσε στη δημοσιότητα ο Δήμος Θήρας.
Ο δαίμονας του τυπογραφείου απάλειψε από τις επώνυμες αναφορές εκείνη στο Γιώργο Χάλαρη, ως διαρκή συνοδοιπόρο και μέγα υποστηρικτή του ΙΜΠΗΣ, ιδιαίτερα στα πρώτα δύσκολα χρόνια μας.