“Τάλως”: Ο ηφαιστειακός κίνδυνος επιτέλους στην Πολιτική Προστασία

Η Γενική Γραμματεία Πολιτικής Προστασίας (ΓΓΠΠ) εξέδωσε σχέδιο για την αντιμετώπιση συνεπειών από πιθανή ενεργοποίηση του ηφαιστείου της Σαντορίνης, με την κωδική ονομασία “Τάλως”, μεταξύ άλλων αντίστοιχων σχεδίων αντιμετώπισης μεγάλων κινδύνων.

Η ηφαιστειακή δραστηριότητα ως φαινόμενο εντάσσεται πλέον στην κατηγορία των φυσικών καταστροφών του “Γενικού Σχεδίου Πολιτικής Προστασίας με την συνθηματική λέξη Ξενοκράτης”, κάτι που αποτελούσε πάγιο αίτημα του Ινστιτούτου Μελέτης και Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΙΜΠΗΣ) και της επιστημονικής κοινότητας τα τελευταία χρόνια. Το πρώτο βήμα είχε γίνει το 2012 όταν το τότε Υπουργείο Υποδομών Μεταφορών και Δικτύων είχε συγκροτήσει την Ειδική Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης Ηφαιστείου Σαντορίνης (ΕΕΕΠΗΣ), η οποία στη συνέχεια αντικαταστάθηκε από την Μόνιμη Επιστημονική Επιτροπή Παρακολούθησης Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου (ΜΕΕΠΕΗΤ), υπό τον Οργανισμό Αντισεισμικού Σχεδιασμού και Προστασίας (ΟΑΣΠ), έχοντας ως διευρυμένο αντικείμενο την παρακολούθηση και την ανάλυση κινδύνου για όλα τα ηφαιστειακά κέντρα του Ελληνικού Ηφαιστειακού Τόξου.

Σκοπός του σχεδίου “Τάλως” είναι η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων Φορέων σε Κεντρικό, Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο για την αποτελεσματική αντιμετώπιση εκτάκτων αναγκών από την εκδήλωση Ηφαιστειακής Δραστηριότητας στο Ηφαιστειακό Σύμπλεγμα της Σαντορίνης και την άμεση διαχείριση των συνεπειών της, δράσεις που αποβλέπουν στην προστασία της ζωής, της υγείας και της περιουσίας των πολιτών, καθώς και στην προστασία του φυσικού περιβάλλοντος, των πλουτοπαραγωγικών πηγών και των υποδομών της χώρας.

Έχοντας ως βάση ιστορικά στοιχεία της ηφαιστειακής δραστηριότητας της περιοχής, το σχέδιο περιγράφει τα σενάρια επαναδραστηριοποίησης του ηφαιστειακού συμπλέγματος της Σαντορίνης (Καμένη και Κολούμπος), καθώς και τους κινδύνους που μπορεί να προκύψουν.

Το σχέδιο περιγράφει ακόμη τον ρόλο και το σύνολο των ευθυνών που αναλαμβάνει κάθε θεσμικός φορέας τοπικής ή κεντρικής διοίκησης για την ολοκλήρωση του σχεδιασμού και τον σωστό συντονισμό δράσεων.

Αναλυτικά δείτε εδώ.

Καθώς η είδηση περί σύνταξης του εν λόγω σχεδίου συνδυάστηκε από πολλά ΜΜΕ με τίτλους που έκαναν λόγο για “ξύπνημα του ηφαιστείου” και “κατάσταση συναγερμού”, σε πολύ κόσμο προκλήθηκαν εύλογες ανησυχίες, τις οποίες έσπευσε να κατευνάσει με ανακοίνωσή του το ΙΜΠΗΣ, διαβεβαιώνοντας πως η κατάσταση του ηφαιστείου δεν έχει αλλάξει.

Αρμόδιο στέλεχος της ΓΓΠΠ διευκρίνισε επίσης στο ΑΠΕ-ΜΠΕ πως το σχέδιο “Τάλως” εντάσσεται στον γενικό σχεδιασμό για την προετοιμασία του κρατικού μηχανισμού και τη θωράκιση της χώρας απέναντι σε οποιονδήποτε κίνδυνο και φυσική καταστροφή, και πως σε ό,τι αφορά το ηφαίστειο της Σαντορίνης δεν υπάρχει καμία ένδειξη για ενεργοποίηση.

Ανάλογα σχέδια παρουσιάστηκαν τον περασμένο Νοέμβριο, με τις κωδικές ονομασίες “Δάρδανος” και “Ιόλαος” για πλημμύρες και πυρκαγιές αντίστοιχα. Ο πρώτος κύκλος των σχεδίων για την αντιμετώπιση βασικών κινδύνων κλείνει με το σχέδιο “Τάλως” και ακόμη δύο Γενικά Σχέδια: τον “Εγκέλαδο” για την περίπτωση σεισμών και τον “Ηράκλειτο” για την περίπτωση τεχνολογικών ατυχημάτων μεγάλης έκτασης.

Και τα πέντε γενικά σχέδια που έχουν εκδοθεί μέχρι στιγμής βρίσκονται στη διάθεση όλων των φορέων που εμπλέκονται στην Πολιτική Προστασία, ενώ μετά την ολοκλήρωση του πρώτου κύκλου θα ακολουθήσουν και άλλα επιμέρους σχέδια, κυρίως για τεχνολογικά ατυχήματα.

Όπως επισημαίνεται από την ΓΓΠΠ, με τα συγκεκριμένα σχέδια “επιδιώκεται η άμεση και συντονισμένη απόκριση των εμπλεκόμενων Φορέων σε Κεντρικό, Περιφερειακό και Τοπικό επίπεδο, σύμφωνα με το νέο δόγμα και δομή της ΓΓΠΠ, που αποτυπώθηκε πρόσφατα με τον Ν.4662/20 για την αναμόρφωση του συστήματος Πολιτικής Προστασίας της χώρας”.